DERECE PROGRAMLARI

: Dilbilimi

Genel Tanım

Kuruluş (kuruluş tarihi, programın genel yapısı)

Bölümümüz, dilin bütün yönlerinin bilimsel olarak incelenmesi ve buna yönelik nitelikli bilim insanları yetiştirilmesi amacıyla 1998 yılında kurulmuştur. Dilbilim Bölümü, temelde sistem olarak kabul ettiği dil ve dil ile ilişkili olan her konu ve alanda çalışmalar yapmaktadır. Dilbilim çalışmaları iki bakış açısı temelinde ilerlemektedir: Kuramsal ve Uygulamalı. Dili incelerken aynı zamanda doğa bilimlerinin, insan ve toplumbilimlerinin verilerini kullanır. Dilbilimin temel alanları olan sesbilim, biçimbilim, sözdizim, anlambilimin ve edimbilimin dışında, disiplinlerarası etkileşimlerden doğan toplumdilbilim, psikodilbilim, nörodilbilim, uygulamalı dilbilim, dil edinimi, söylem çözümlemesi, eleştirel söylem çözümlemesi, adli dilbilim gibi alanları da bölümün odaklandığı çalışmalar içinde yer almaktadır. Dilbilimi Bölümü kuramların bilimsel çalışmalardaki öneminin farkında olarak hem yapısal hem de işlevsel bakış açısını benimseyen dilbilim kuramlarını kullanarak çalışmalar yapmakta ve bu kuramların yetiştirdiği bilim insanları tarafından öğrenilmesini hedeflemektedir. Kuramsal çalışmaların dışında 2013 yılında kurulan Sesbilim Laboratuvarıyla uygulamalı çalışmalar konusunda da olanaklarını arttıran bölüm, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Anabilim Dalı ve Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi ile işbirliği içinde uygulamalı ortak çalışmalar sürdürmektedir. Dilbilimi Bölümünün öğretim planının geniş ölçüde yapılanmış olması mezunlarının diğer bilim alanlarıyla ortak çalışma yürütme ve geniş bir alanda istihdam edilme olanağını artırmaktadır.

Kazanılan Derece

Dilbilimi, Lisans Derecesi

Derecenin Düzeyi

Birinci Düzey (Lisans Derecesi)

Kabul ve Kayıt Koşulları

Meslek lisesi diploması veya lise diploması, ulusal Öğrenci Seçme Sınavı ile yerleştirme

Önceki Öğrenmenin Tanınması Hakkında Kurallar

Yatay Geçişle gelen öğrenciler:
Türkiye'deki ve yabancı ülkelerdeki yükseköğretim kurumlarından Dokuz Eylül Üniversitesine yatay geçiş yapmak isteyen öğrenciler için Yükseköğretim Kurumlarında Ön Lisans ve Lisans Düzeyindeki Programlar Arasında Geçiş, Çift Anadal, Yandal ile Kurumlararası Kredi Transferi Yapılması Esaslarına İlişkin Yönetmelik ile Üniversitemiz Senatosunun belirlediği yatay geçişlerle ilgili Değerlendirme Şartları uygulanır.
Yatay Geçiş Kontenjanları Yükseköğretim Kurulu tarafından ilan edilmektedir. Değerlendirme ise; fakülte ve yüksekokullarda oluşturulan komisyonlar tarafından yapılmakta ve ilgili kurullarca karara bağlanarak ilan edilmektedir.

Dikey Geçişle gelen öğrenciler:
Meslek Yüksekokullarından mezun olanların, bitirdikleri alanların devamı niteliğindeki lisans programlarına dikey geçişleri; Meslek Yüksekokulları ve Açık Öğretim Ön Lisans Programları Mezunlarının Lisans Öğrenimine Devamları Hakkındaki Yönetmelik hükümleri uygulanır.
Üniversite tarafından ayrılan kontenjanlar ÖSYM Başkanlığına bildirilir. Bildirilen bu kontenjanlar ve koşullar ÖSYM tarafından hazırlanan Dikey Geçiş Kılavuzunda ilan edilir.
Yerleştirme işlemleri Dikey Geçiş Sınavı neticesine göre merkezi olarak ÖSYM tarafından gerçekleşir.

Dokuz Eylül Üniversitesi Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliğine göre Enstitülere bağlı programlara yatay geçişle öğrenci alınmamaktadır. Öğrencinin bir başka üniversitenin lisansüstü programına kayıtlı iken alıp başarılı olduğu derslerden Dokuz Eylül'de aynı lisansüstü programa kayıt olduktan sonra hangilerinin asgari ders yükünden sayılması ile ilgili dilekçesine istinaden, ders içeriklerini ve not döküm çizelgesini gösteren başvurusu, danışmanın önerisi, anabilim dalı başkanlığının görüşü ve enstitü yönetim kurulu kararıyla belirlenir. Değişim programlarına katılan öğrencilerin karşı üniversiteden aldıkları dersler seçimlik ya da zorunlu ders olarak kabul edilir.

Yeterlilik Koşulları ve Kuralları

4 yıl (bir yıl isteğe bağlı İngilizce hazırlık sınıfı),1 yılda 2 yarıyıl,her yarıyılda 16 hafta, 240 AKTS.

Program Profili (programın amacı, programın yapısı, yöneldiği alanlar, bölüm olanakları)

Dilbilimi Bölümü programının temel amacı bölüm öğrencilerinin dile bilimsel bakış açısı kazanmalarını sağlamak, öğrencileri dilin bütün yönleri üzerinde araştırma ve uygulama yapmaya teşvik etmek, Türkçe Dilbilimi çalışmalarına katkıda bulunmak, dilbiliminin uygulanabildiği her alanda hizmet verebilecek bilgi, beceri ve yetkinliklerle donatılmış, etik değerlere ve sosyal sorumluluk bilincine sahip olan; yerel ve küresel boyuttaki değişim ve gelişmeleri izleyerek bunların Dilbilimi alanı üzerindeki etkilerini yorumlayabilen; edindiği kuramsal bilgileri uygulamaya dönüştürebilen dilbilimciler yetiştirmektir.

Temel Program Kazanımları

1   Temel dilbilim kavramlarına ve kuramlarına ilişkin bilgi sahibi olma.
2   Dilbilim alanında edindiği kuramsal ve uygulamalı bilgileri; eğitim-öğretim, araştırma ve topluma hizmet alanlarında kullanabilme ve uygulayabilme.
3   Doğal dillerin ve özellikle Türkçenin sesbilgisi, biçimbilim, sözdizim ve anlambilim özelliklerine ilişkin bilgi sahibi olma.
4   Dilbilimin sosyoloji, felsefe, etnoloji, psikoloji, nöroloji, bilgisayar bilimleri, çeviribilim ve adli bilimler gibi alanlarla ilişkisi ve bu alanlarla ortak yürüttüğü çalışmalara ilişkin bilgi sahibi olma.
5   Dilbilim alanı ile ilgili sorunlara yönelik olarak veri toplama, çözümleme, eleştirel bir yaklaşımla yorumlama, değerlendirme ve çözüm önerilerini yazılı ve sözlü olarak sunabilme.
6   Dilleri sınıflandirabilme, diller hakkında bilgi sahibi olma ve dil hakkında konuşabilme.
7   Alanının gerektirdiği ölçüde bilgisayar yazılımları ile bilişim ve bilgi teknolojilerini temel düzeyde kullanabilme.
8   Bireysel ve/veya grup üyesi olarak çalışabilme ve sorumluluk alabilme.
9   Dilbilim ve diğer bilim alanlarındaki ve dünyadaki gelişmeleri yaşam boyu öğrenme bilinci ile takip edebilme ve bütüncül bir bakış açısıyla değerlendirebilme.
10   Alanındaki uzman kişi ve kuruluşlarla yazılı ve sözlü olarak etkin iletişim kurabilme.
11   Dilbilim küçük ölçekli ve büyük ölçekli alanlarıyla ilgili olarak araştırma yapabilme.
12   Dilbilimin küçük ölçekli ve büyük ölçekli alanlarıyla ilgili olarak akademik metin üretebilme.
13   Dilbilim alanı ile ilgili konularda disiplinler arası araştırma ve inceleme yapabilme.
14   Alanındaki bilgi ve becerileri kullanarak kendisinin ve üyesi olduğu gruptaki diğer bireylerin öğrenme gereksinimlerini belirleyebilme ve gelişim süreçlerini destekleyebilme.

Mezunların İstihdam Profilleri

Dilbilimi Bölümü mezunları çeşitli kurumların görüntülü, yazılı ve sesli iletişim birimlerinde danışmanlık, doğal dil işlemleme alanında dil uzmanlığı, basın-yayın ve tanıtım alanlarında çalışan kurumlarda düzeltmenlik (redaktörlük), metin yazarlığı, özel ya da resmi kurumların iç ve dış yazışmalarında dilin doğru kullanımı açısından denetmenlik, reklam ajanslarında reklam yazarlığı, çeşitli dil eğitim kurumlarında eğitmenlik, eğitim danışmanlığı, Yabancılara Türkçe Öğretimi ve üniversitelerin ilgili bölümlerinde öğretim elemanlığı, çevirmenlik, çeviri editörlüğü gibi görevlerde istihdam edilebilmektedir.

Üst Derece Programlarına Geçiş

İkinci düzey programlara başvurabilir.

TYYÇ - Program Yeterlilikleri İlişkisi


Ders Yapısı ve Kredileri

Dilbilim bölümü öğretim planında öğrencilere toplam 240 AKTS'ye karşılık gelen dersler önerilmektedir. Öğrencilerin, 44 zorunlu ve 14 seçmeli ders almaları gerekmektedir. Öğrenciler üçüncü, dördüncü,beşinci, altıncı ve yedinci yarıyıllarda iki bölüm içi seçmeli ders; sekizinci yarılda ise 9 (dokuz) AKTS karşılığı bölüm içi seçmeli ders almak zorundadır.
D:Ders U:Uygulama L:Laboratuvar
B:Bahar Dönemi G:Güz Dönemi H:Her İki Dönem
1 .Dönem:
Dönem No Ders Kodu Ders Adı Ders Türü D U L AKTS
G 1 ATA 1001 Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi I ZORUNLU 2 0 0 2
G 2 DİL 1001 Dilbilime Giriş I ZORUNLU 2 0 0 4
G 3 DİL 1015 Dil ve İletişim ZORUNLU 2 0 0 4
G 4 DİL 1017 Bilimsel Araştırma Yöntemleri ZORUNLU 3 0 0 6
G 5 DİL 1019 Sesbilgisi ve Sesbilim ZORUNLU 2 1 0 6
G 6 DİL 1021 İngilizce Dilbilgisi ZORUNLU 2 1 0 4
G 7 KPD 1000 Kariyer Planlama ZORUNLU 1 0 0 2
G 8 TDL 1001 Türk Dili I ZORUNLU 2 0 0 2
G 0 - SEÇMELİ DERSLER SEÇMELİ - - - 0
TOPLAM:   30
 
2. Dönem:
Dönem No Ders Kodu Ders Adı Ders Türü D U L AKTS
B 1 ATA 1002 Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi II ZORUNLU 2 0 0 2
B 2 DİL 1002 Dilbilime Giriş II ZORUNLU 2 0 0 4
B 3 DİL 1018 Türkçenin Sesbilgisi ZORUNLU 2 1 0 5
B 4 DİL 1020 Etkili Konuşma ve Diksiyon ZORUNLU 1 2 0 5
B 5 DİL 1022 Yazılı Anlatım ZORUNLU 2 1 0 4
B 6 DİL 1024 Okuma Edimi ZORUNLU 2 1 0 6
B 7 TDL 1002 Türk Dili II ZORUNLU 2 0 0 2
B 0 - SEÇMELİ DERSLER SEÇMELİ - - - 2
TOPLAM:   30
 
2. Dönem: Seçmeli Dersler
Dönem No Ders Kodu Ders Adı Ders Türü D U L AKTS
B 1 BDE 1003 Beden Eğitimi SEÇMELİ 2 0 0 2
B 2 GSH 1003 Halk Oyunları SEÇMELİ 2 0 0 2
B 3 GSM 1003 Müzik SEÇMELİ 2 0 0 2
 
3 .Dönem:
Dönem No Ders Kodu Ders Adı Ders Türü D U L AKTS
G 1 DİL 2007 Toplumdilbilim ZORUNLU 3 0 0 4
G 2 DİL 2033 Biçimbilim ZORUNLU 2 1 0 6
G 3 DİL 2035 Dilbilim ve Çeviri ZORUNLU 3 0 0 4
G 4 DİL 2041 Türkçenin Yapısı ZORUNLU 3 0 0 5
G 5 DİL 2043 Yazma Edimi ZORUNLU 2 1 0 5
G 0 - SEÇMELİ DERSLER SEÇMELİ - - - 6
TOPLAM:   30
 
3 .Dönem: Seçmeli Dersler
Dönem No Ders Kodu Ders Adı Ders Türü D U L AKTS
G 1 DİL 2021 Öğrenme Kuramları SEÇMELİ 2 0 0 3
G 2 DİL 2025 Deyimbilim SEÇMELİ 2 0 0 3
G 3 DİL 2039 Türkçenin Güncel Sorunları SEÇMELİ 2 0 0 3
 
4. Dönem:
Dönem No Ders Kodu Ders Adı Ders Türü D U L AKTS
B 1 DİL 2018 Dil ve Kültür ZORUNLU 3 0 0 4
B 2 DİL 2034 Türkçenin Biçimbilimi ZORUNLU 2 1 0 6
B 3 DİL 2036 Dilbilim Tarihi ZORUNLU 2 0 0 4
B 4 DİL 2046 Metindilbilim ZORUNLU 3 0 0 5
B 5 DİL 2050 Konuşma Edimi ZORUNLU 2 1 0 5
B 0 - SEÇMELİ DERSLER SEÇMELİ - - - 6
TOPLAM:   30
 
4. Dönem: Seçmeli Dersler
Dönem No Ders Kodu Ders Adı Ders Türü D U L AKTS
B 1 DİL 2040 Türk Dilinin Tarihsel Gelişimi SEÇMELİ 2 0 0 3
B 2 DİL 2042 Yabancı Dil Eğitimi ve Yöntemleri SEÇMELİ 2 0 0 3
B 3 DİL 2044 Dil Politikaları ve Dil Planlaması SEÇMELİ 2 0 0 3
B 4 GÇD 1000 Gönüllülük Çalışmaları SEÇMELİ 1 2 0 4
 
5 .Dönem:
Dönem No Ders Kodu Ders Adı Ders Türü D U L AKTS
G 1 DİL 3007 Psikodilbilim ZORUNLU 3 0 0 4
G 2 DİL 3039 Sözdizim ZORUNLU 2 1 0 6
G 3 DİL 3043 Bilgisayar Teknolojilerinde Dilbilim ZORUNLU 3 0 0 4
G 4 DİL 3045 Çeviri Yöntemleri ZORUNLU 2 1 0 5
G 5 DİL 3051 Anlambilim ZORUNLU 3 0 0 5
G 0 - SEÇMELİ DERSLER SEÇMELİ - - - 6
TOPLAM:   30
 
5 .Dönem: Seçmeli Dersler
Dönem No Ders Kodu Ders Adı Ders Türü D U L AKTS
G 1 DİL 3041 Medya Çalışmaları ve Dil SEÇMELİ 2 0 0 3
G 2 DİL 3047 Dil ve Toplumsal Cinsiyet SEÇMELİ 2 0 0 3
G 3 DİL 3055 Dil ve Biyoloji SEÇMELİ 2 0 0 3
 
6. Dönem:
Dönem No Ders Kodu Ders Adı Ders Türü D U L AKTS
B 1 DİL 3008 Nörodilbilim ZORUNLU 3 0 0 4
B 2 DİL 3042 Türkçenin Sözdizimi ZORUNLU 2 1 0 6
B 3 DİL 3050 Çeviri Uygulamaları ZORUNLU 2 1 0 5
B 4 DİL 3052 Terimbilim ZORUNLU 3 0 0 4
B 5 DİL 3056 Edimbilim ZORUNLU 3 0 0 5
B 0 - SEÇMELİ DERSLER SEÇMELİ - - - 6
TOPLAM:   30
 
6. Dönem: Seçmeli Dersler
Dönem No Ders Kodu Ders Adı Ders Türü D U L AKTS
B 1 DİL 3036 Sözcükbilim SEÇMELİ 2 0 0 3
B 2 DİL 3044 Reklam Dili SEÇMELİ 2 0 0 3
B 3 DİL 3046 Üretici Sözdizim SEÇMELİ 2 0 0 3
B 4 İHD 1001 İnsan Hakları SEÇMELİ 2 0 0 4
 
7 .Dönem:
Dönem No Ders Kodu Ders Adı Ders Türü D U L AKTS
G 1 DİL 4003 Söylem Çözümlemesi ZORUNLU 3 0 0 5
G 2 DİL 4005 Uygulamalı Dilbilim ZORUNLU 3 0 0 5
G 3 DİL 4027 Göstergebilim ZORUNLU 3 0 0 5
G 4 DİL 4043 Mesleksel Dil Kullanımı ZORUNLU 1 1 0 4
G 5 DİL 4047 Dilbilim Kuramları ZORUNLU 3 0 0 5
G 0 - SEÇMELİ DERSLER SEÇMELİ - - - 6
TOPLAM:   30
 
7 .Dönem: Seçmeli Dersler
Dönem No Ders Kodu Ders Adı Ders Türü D U L AKTS
G 1 DİL 4035 Sözlükbilim SEÇMELİ 2 0 0 3
G 2 DİL 4041 Tür Çözümlemesi SEÇMELİ 2 0 0 3
G 3 DİL 4045 Bilişsel Dilbilim SEÇMELİ 2 0 0 3
G 4 DİL 4049 Sesbilimsel Çözümleme SEÇMELİ 2 0 0 3
 
8. Dönem:
Dönem No Ders Kodu Ders Adı Ders Türü D U L AKTS
B 1 DİL 4040 Eleştirel Söylem Çözümlemesi ZORUNLU 3 0 0 5
B 2 DİL 4056 İletişim Becerileri ZORUNLU 2 1 0 5
B 3 DİL 4060 Adli Dilbilim ZORUNLU 3 0 0 5
B 4 DİL 4062 Biçembilim ZORUNLU 2 0 0 6
B 0 - SEÇMELİ DERSLER SEÇMELİ - - - 9
TOPLAM:   30
 
8. Dönem: Seçmeli Dersler
Dönem No Ders Kodu Ders Adı Ders Türü D U L AKTS
B 1 DİL 4016 Karşılıklı Konuşma Çözümlemesi SEÇMELİ 2 0 0 3
B 2 DİL 4042 Diploma Projesi SEÇMELİ 0 6 0 6
B 3 DİL 4046 İşlevsel Dilbilgisi SEÇMELİ 2 0 0 3
B 4 DİL 4052 Politik Söylem Çözümlemesi SEÇMELİ 2 0 0 3
B 5 DİL 4058 Bütünce Dilbilim SEÇMELİ 2 0 0 3
 

Sınavlar, Ölçme ve Değerlendirme

Dilbilimi Bölümü Lisans Müfredatında her ders için çeşitli ölçme ve değerlendirme yöntemleri uygulanmaktadır. Bu ölçme değerlendirme yöntemleri yazılı sınav, araştırma ödevi, mezuniyet projesi ve ders içi durum değerlendirme gibi yöntemleri içermektedir. Her derse ait ders değerlendirme ölçütü Bilgi Paketi'nde detaylı bir biçimde sunulmaktadır.

Mezuniyet Koşulları

Eğitim programındaki tüm dersleri ve 240 AKTS kredisini başarıyla tamamlayan, kümülatif not ortalaması en az 2.00 / 4.00 olan öğrenciler Lisans Derecesi almaya hak kazanır.

Çalışma Şekli (tam zamanlı,yarı zamanlı,e-öğrenme)

Tam gün ve e-öğrenme

Adres ve İletişim Bilgileri (program başkanı veya eşdeğeri)

Program Başkanı: Prof. Dr. Kamil İŞERİ
Dokuz Eylül Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dilbilim Bölümü
Tınaztepe Yerleşkesi Buca / İZMİR 35160
Tel: +90 232 301 94 28
e-mail: kamil.iseri@deu.edu.tr.

AKTS/DS Koordinatörü: Doç. Dr. Gülsüm Songül ERCAN
Dokuz Eylül Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dilbilim Bölümü,
Tınaztepe Yerleşkesi Buca / İZMİR 35160
Tel: +90 232 301 86 32
e-mail: songul.ercan@deu.edu.tr

Bölüm internet sayfası: http://dilbilim.deu.edu.tr