Dokuz Eylül Üniversitesi Ders Katoloğu / Bilgi Paketi

Ders Bilgileri

Ders Kodu	Ders Adı	Ders Türü	D	U	L	AKTS
DİL 5085	Biçimbilim Kuramları I	SEÇMELİ	3	0	0	8

Dersi Veren Birim

Genel Dilbilim Yüksek Lisans

Dersin Düzeyi

Yüksek Lisans

Ders Koordinatörü

DOÇ.DR. ÖZGE CAN ERDOĞAN

Dersi Alan Birimler

Genel Dilbilim Yüksek Lisans

Dersin Amacı

Öğrencinin dilin çekime ve türetime yönelik özelliklerini (bağlantılı olma/ek-kök
ilişkilerini kullanma, bükümlü olma vb.), sözcük türlerini ve tamlama ve tümce
yapılarını kavraması, yeni sözcük türetme/yaratma yollarını öğrenmesi
hedeflenmektedir.Türkçenin çekime ve türetime yönelik özelliklerini (bağlantılı
olma/ek-kök ilişkilerini kullanma, bükümlü olma vb.), sözcük türlerini ve tamlama ve
tümce yapılarının kavraması, yeni sözcük türetme/yaratma yollarının farklı örnekler
üzerinde çalışılması ve rapor edilmesiyle, öğrencilerin Türkçedeki kökleri, ekleri,
gövdelerini kolaylıkla ayırt edebilmeleri ve özelliklerini belirleyebilmeleri,
Türkçedeki kök-ek birleşmelerini ve ortaya çıkan sonucu tartışabilmeleri ve Türkçede
sözcük üretme yollarını kullanarak ödünçlenmiş sözcüklere öz Türkçe karşılıklar
bulabilmeleri hedeflenmektedir.

Dersin Öğrenme Kazanımları

1	Biçimbilimle temel kavramları tanımlayabilmesi
2	Biçimbilim ve dilbilim arasındaki ilişkiyi özellikleriyle açıklayabilmesi
3	Biçimbilimsel bir araştırma taslağı hazırlayabilmesi
4	Dillerin(özellikle Türkçenin) çekime ve türetime yönelik özelliklerini, sözcük türlerini ve tamlama ve tümce yapılarını belirtebilmesi
5	Yeni sözcük türetmebilmesi(Türkçede)
6	Biçimbilimsel bir araştırmayı değerlendirip eleştirebilmesi
7	Verilen bulgulardan yola çıkarak bir dil çözümlemesi yapabilmesi beklenmektedir.

Dersin Öğretim Türü

Örgün Öğretim

Dersin Önkoşulu/Önkoşulları

Yok

Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar

Yok

Ders İçeriği

Hafta	Konular	Açıklama
1	Biçimbilimin Tanımı, Biçimbilime Giriş,Bağımsız Biçimbirimler, Bağımlı Biçimbirimler,Çekim Biçimbirimleri, Türetim Biçimbirimleri Eşbiçimbirimler
2	Sözcükler ve Sözcük Öbekleri,Sözcük Türü Sözcük Oluşturma Yöntemleri,
3	Biçimsesbilim, Biçimsözdizim Biçimbilimsel Tipoloji-Gloss Çıkarma Yöntemleri Evrenseller
4	Türkçede Bağımsız Biçimbirimler vs. Bağımlı Biçimbirimler Türkçede Sözcüklerin Yapısı,Türkçede Türetim Biçimbirimleri vs. Çekim Biçimbirimleri
5	Türkçede Biçimbirimlerin Dizilişi, Türkçede Sözcük- Oluşturma Süreçleri Türkçede Dilbilgisel Ulamlar
6	Türkçede Sözcük Sınıfları, Dil Değişmeleri ve Türkçede Ekler Yantümcelerde Çekim Ekleri
7	Son dönemde kabul görmüş/geçerli biçimbilim yaklaşımları.
8	Farklı dil ailelerindeki dillerin biçimbilimsel çözümlemesi.
9	Türkçe ve diğer diller arasındaki farkların karşılaştırılmasını hedefleyen biçimbilimsel çözümleme.
10	Yapay Dil Üretme Çalışmaları I
11	Yapay Dil Üretme Çalışmaları II
12	Yapay Dil Üretme Çalışmaları III
13	Yapay Dil Üretme Çalışmaları IV
14	Yapay Dil Üretme Çalışmaları V

Ders İçin Önerilen Kaynaklar

Greenberg, J.H. (1963). Some universals of grammar with particular reference to the
order of meaningful elements . J.H. Greenberg. (haz.) Universals of Language.
Cambridge, Mass.: MIT Press.
Haspelmath, M. (2002). Understanding Morphology. USA: Oxford University Press.
Katamba, F. (1993) Morphology. GB: Macmillan Press.
Göksel, A. & Kerlake, C. (2005). Turkish: A Comprehensive Grammar. London and New York:
Routledge.
Kornfilt, J. (1997). Turkish. London: Routledge.
Langacker, R. W. (1972). Fundamentals of Linguistic Analysis. USA:H.B.J.
Matthews, P. (1991). Morphology. Cambridge: Cambridge University Press.
Spencer, A. (1998). Morphological Theory. UK & Cambridge : Blackwell.

Öğrenme ve Öğretme Yöntemleri

1. Ders
2. Sunum
3. Soru-Yanıt
4. Tartışma

Değerlendirme Yöntemleri

SIRA NO	KISA KOD	UZUN ADI	FORMUL
1	ARS	ARASINAV
2	YYS	YARIYIL SONU SINAVI
3	YYBN	YARIYIL SONU BAŞARI NOTU	ARS * 0.40 + YYS* 0.60
4	BUT	BÜTÜNLEME
5	BUTBN	BÜTÜNLEME SONU BAŞARI NOTU	ARS * 0.40 + BUT* 0.60

*** Bütünleme Sınavı Yapılmayan Birimlerde Bütünleme Kriteri Dikkate Alınmaz.

Değerlendirme Yöntemlerine İliskin Aciklamalar

Yok

Değerlendirme Kriteri

ÖÇ 1-7 Arasınav ve Final sınavıyla değerlendirilecektir.

Dersin Öğretim Dili

Türkçe

Derse İlişkin Politika ve Kurallar

1. Derslerin %70'ine katılım zorunludur.
2. Derse katılmamış olmak ev ödevinin geç teslim edilmesi için geçerli bir mazeret
olarak değerlendirilmeyecektir.
3. Ara sınav, ödev ve final faaliyetlerine katılma, değerlendirmede dikkate
alınacaktır.

Dersin Öğretim Üyesi İletişim Bilgileri

Doç. Dr. Özge CAN 9 Eylul Universitesi, Edebiyat Fakültesi, Dilbilim Bölümü, C
blok, No : 154 Tınaztepe/Buca İzmir
Tlf : 0 232 301 86 33

Ders Öğretim Üyesi Görüşme Gün ve Saatleri

Dönemin ders programına göre belirlenmektedir.

Staj Durumu

YOK

İş Yükü Hesaplaması

Etkinlikler	Sayısı	Süresi (saat)	Toplam İş Yükü (saat)
Ders Anlatımı	7	3	21
Uygulama	7	3	21
Haftalık Ders öncesi/sonrası hazırlıklar	14	3	42
Proje Hazırlama	1	15	15
Sunum Hazırlama	1	10	10
Kitap Okuma	3	10	30
Vize Sınavına Hazırlık	1	20	20
Final Sınavına Hazırlık	1	30	30
Final Sınavı	1	3	3
Vize Sınavı	1	3	3
TOPLAM İŞ YÜKÜ (saat)			195

Program ve Öğrenme Kazanımları İlişkisi

PK/ÖK	PK.1	PK.2	PK.3
ÖK.1	5	5	4
ÖK.2	5	5	4
ÖK.3	5	5	4
ÖK.4	5	5	4
ÖK.5	5	5	4
ÖK.6	5	5	4
ÖK.7	5	5	4

DERS ADI

DERECE PROGRAMLARI