DERS ADI

: Radyoterapide Dozimetri

Ders Bilgileri

Ders Kodu Ders Adı Ders Türü D U L AKTS
MDF 5060 Radyoterapide Dozimetri SEÇMELİ 2 2 0 4

Dersi Veren Birim

Medikal Fizik Yüksek Lisans

Dersin Düzeyi

Yüksek Lisans/Lisans

Ders Koordinatörü

PROF.DR. AYŞE NUR DEMİRAL

Dersi Alan Birimler

Medikal Fizik Yüksek Lisans

Dersin Amacı

Öğrencinin, radyoterapide kullanılan tüm dozimetrelerin temel özelliklerini ve çalışma prensiplerini kavraması, dozimetreleri hasta planı ve tedavisi için gerekli tüm dozimetrik parametrelerin ölçülmesinde, doğrulanmasında ve radyasyon güvenliğinde kullanabilmesi, simülasyon, tedavi cihazları ve tedavi planlama sisteminin kalite kontrol testlerini tasarlayabilmesi ve uygulayabilmesi amaçlanmıştır.

Dersin Öğrenme Kazanımları

1   Doz kalibrasyonunda ve radyasyon güvenliğinde kullanılan dozimetre ve fantomların teknik özellikleri ve çalışma prensipleri hakkında bilgi ve beceri sahibi olabilme
2   Tedavi tekniklerine uygun dozimetrik yöntemleri seçip uygulayabilme
3   Tedavi odalarının radyasyon proteksiyonunu tasarlayabilme
4   Işın kalitesi, doz verimi, izodoz eğrileri, doz profilleri gibi tüm dozimetrik parametrelerin ölçümlerini gerçekleştirebilme ve manual hesaplarla doğrulayabilme
5   Kalite kontrol işlemlerinin önemini kavrayıp, simülasyon cihazlarının, tedavi cihazlarının ve tedavi planlama sistemlerinin kalite kontrol testlerini uygulayabilme
6   Hastaya özel kalite kontrol ve tedavinin doğrulanmasının önemini kavrayıp, tedavilerin doğru ve uygun bir şekilde verilmesini sağlayabilme
7   Radyasyon güvenliği ile ilgili gerekli önlemleri uygulayabilme
8   Ulusal ve uluslar arası kalite kontrol programları ile ilgili araştırma ve geliştirme yapabilme.

Dersin Öğretim Türü

Örgün Öğretim

Dersin Önkoşulu/Önkoşulları

Yok

Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar

Yok

Ders İçeriği

Hafta Konular Açıklama
1 Dozimetrik prensipler (doz ve kermanın kavramı, Bragg-Gray Kavite teorisi, dozimetrik miktar ve birimi: exposure kerma ve absorbe doz)
2 Doz kalibrasyonunda kullanılan dozimetreler ve elektrometreler (iyon odaları, diyotlar, film dozimetreler, diamond dozimetreler, semikondaktörler, TLD, jel dozimetreler, elektronik portal görüntüleme cihazları (EPID), 2D array.. elektrometreler: PTW, Farmer, dose 1 )
3 Doz kalibrasyonunda kullanılan fantomlar (katı ve su fantomları, antropoformik fantom, 3 boyutlu delta4 ve 2 boyutlu matriks fantomlar)
4 Taşınabilir radyasyon ölçme ve kontrol cihazları (gazlı algılayıcılar, yarı iletken algılayıcılar, sintilasyon algılayıcıları.) ve Personel Monitoringde kullanılan dedeksiyon cihazları (film, TLD, kalem ve bilek dozimetreler)
5 Teşhis ve tedavi odalarının proteksiyon hesaplamaları (primer radyasyon, saçılma ve sızıntı radyasyonu, IAEA Safety Reports Series No:47
6 Ara sınav
7 Düşük ve yüksek enerjili X ışınlarının, elektronların ve gamma ışınlarının kalitesinin ölçülmesi (yarı tabaka kalınlığı (HVT), doku fantom oranı (TPR20/TPR10 ), D20/D10 tayini)
8 Yüzde derin doz (PDD), doz profilleri izodoz eğrileri, TAR, TPR, TMR, parametrelerinin ölçülmesi ve hesaplanması. IAEA, AAPM, ESTRO protokolleri
9 Doz verim (out-put) faktörlerinin ölçülmesi ve hesaplanması (Sc, Sp, Scp), IAEA, AAPM, ESTRO protokolleri
10 X ışınlarının, elektronların ve gamma ışınlarının doz verimlerinin (out-put) IAEA 277 nolu doz protokolüne göre ölçülmesi ve hesaplanması
11 X ışınlarının, elektronların ve gamma ışınlarının doz verimlerinin (out-put) IAEA 398 nolu doz protokolüne göre ölçülmesi ve hesaplanması.
12 Konvansiyonel ve BT simülatörlerin elektrik, mekanik ve dozimetrik kalite kontrol testleri (IAEA, AAPM, ESTRO protokolleri)
13 Tedavi cihazlarının (Co-60 ve lineer hızlandırıcı) elektrik, mekanik ve dozimetrik kalite kontrol testleri (IAEA, AAPM, ESTRO protokolleri)
14 Tedavi planlama sistemlerinin kalite kontrol testleri (IAEA, Task Group Report 53, AAPM, ESTRO protokolleri)

Ders İçin Önerilen Kaynaklar

Khan FM. The physics of radiation therapy , Second, Third and Fourth Edition. Lippincott Williams & Wilkins, Philadelphia, 1994, 2003, 2009.

Edward C. Halperin, Carlos A. Perez, Luther W. Brady Principles and Practice of Radiation Oncology Third, Fourth and Fifth Edition. Lippincott Williams & Wilkins, Philadelphia, 1997, 2003, 2008.

BJR Supplement 25: Central Axis Depth Dose Data for Use in Radiotherapy 1996.
Radiotherapy Facilities IAEA, 2006.

International Atomic Energy Agency (IAEA): Absorbed Dose Determination in Photon and Elektron Beams , Technical Reports Series No: 277, 381, 398.

Günter Zschornack Handbook of X-Ray Data Springer, 2007.

Öğrenme ve Öğretme Yöntemleri

Türkçe ve yabancı kitap, dergi ve protokollerden ilgili konuyla teorik bilgiye sahip olduktan sonra, radyoterapide mevcut tüm teknik ve dozimetrik donanımları kullanarak konu ile ilgili uygulama yapma.

Değerlendirme Yöntemleri

SIRA NO KISA KOD UZUN ADI FORMUL
1 VZ Ara Sınav
2 FN Final
3 BNS Başarı VZ * 0.40 + FN* 0.60
4 BUT Bütünleme Notu
5 BBN Bütünleme Sonu Başarı Notu VZ * 0.40 + BUT* 0.60


*** Bütünleme Sınavı Yapılmayan Birimlerde Bütünleme Kriteri Dikkate Alınmaz.

Değerlendirme Yöntemlerine İliskin Aciklamalar

Yok

Değerlendirme Kriteri

İlan Edilecektir.

Dersin Öğretim Dili

Derse İlişkin Politika ve Kurallar

İlan Edilecektir.

Dersin Öğretim Üyesi İletişim Bilgileri

İlan Edilecektir.

Ders Öğretim Üyesi Görüşme Gün ve Saatleri

İlan Edilecektir.

Staj Durumu

YOK

İş Yükü Hesaplaması

Etkinlikler Sayısı Süresi (saat) Toplam İş Yükü (saat)
Ders Anlatımı 14 2 28
Uygulama 14 2 28
Haftalık Ders öncesi/sonrası hazırlıklar 14 1 14
Vize Sınavına Hazırlık 1 12 12
Final Sınavına Hazırlık 1 18 18
Final Sınavı 1 1 1
Vize Sınavı 1 1 1
TOPLAM İŞ YÜKÜ (saat) 102

Program ve Öğrenme Kazanımları İlişkisi

PK/ÖKPK.1PK.2PK.3PK.4PK.5PK.6PK.7PK.8PK.9PK.10PK.11PK.12PK.13PK.14
ÖK.1455554
ÖK.24554
ÖK.3454555
ÖK.4545454
ÖK.54555544
ÖK.65545444
ÖK.745544
ÖK.85554