Dokuz Eylül Üniversitesi Ders Katoloğu / Bilgi Paketi

Ders Bilgileri

Ders Kodu	Ders Adı	Ders Türü	D	U	L	AKTS
FDB 5188	İslam Düşüncesinde Nedensellik ve Problemleri	SEÇMELİ	3	0	0	6

Dersi Veren Birim

Felsefe ve Din Bilimleri Yüksek Lisans

Dersin Düzeyi

Yüksek Lisans

Ders Koordinatörü

DOÇ.DR. MEHMET AYDIN

Dersi Alan Birimler

Felsefe ve Din Bilimleri Yüksek Lisans

Dersin Amacı

İslam düşüncesinde filozoflar, Kelamcılar ve sufiler tarafından formüle edilen farklı nedensellik açıklamaları incelemek,
Atomcu, Aristocu ve Yeni-Eflatuncu etkilere bağlı olarak geliştirilen ve eleştirilen nedensellik anlayışları analiz etmek,
Nedensellik anlayışları bağlamında Tanrı nın alem ve insanla ilişkisi ile Sebep ile sonuç arasındaki ilişkinin mahiyetini araştırmak, Nedenselliğin zorunluluğu analiz etmek.

Dersin Öğrenme Kazanımları

1	Öğrenci farklı nedensellik tanımlamalarını ve açıklamalarını öğrenir.
2	Nedensellik anlayışlarına yöneltilen eleştirileri inceler.
3	Sebep ile sonuç arasındaki ilişkinin mahiyetini kavrar.
4	Nedenselliği analiz eder.

Dersin Öğretim Türü

Örgün Öğretim

Dersin Önkoşulu/Önkoşulları

Yok

Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar

Yok

Ders İçeriği

Hafta	Konular	Açıklama
1	Atomcu, Aristotelesçi ve Yeni-Eflatuncu Nedensellik Teoriler
2	İslam Filozoflarının Nedensellik Teorisi
3	Metafiziksel Zorunluluk: Zorunlu Sudur ve Zorunlu Nedensellik
4	Fiziksel Zorunluluk ve Nedensellik
5	Kelamcıların Nedensellik Teorisi: Vesilecilik.
6	Kelamcıların Filozofların Nedensellik Teorisine Yönelttiği Eleştiriler
7	Tanrı nın İradesi ve Kudreti ile Özgürlük Arasındaki İlişki
8	Ara sınav
9	Sebep ile Sonuç Arasındaki İlişkinin Mahiyeti: Alışkanlık ya da Zorunluluk
10	Nedensellik ve Mucizeler
11	Nedensellik ve Bilim
12	İbn Rüşd ün Kelamcıların Nedensellik Anlayışına Yönelttiği Eleştiriler
13	Determinizm ve Özgürlük
14	İbn Arabi ve İlahî İsimler
15	İlahi Fiil, Determinizm ve Doğa Yasaları

Ders İçin Önerilen Kaynaklar

1. Majıd Fakhry, ISLAMIC OCCASIONALISM: And its Critique by Averroes and Aquinas, Routledge Taylor& Francis Croup, London And New York 2008.
2. John Losee, Theories of Causality : From Antiquity to the Present, Transaction Publishers, New Brunswick, New Jersey 2011.
3. William J. Countenay, Covenant and Causality in Medieval Thought: Studies in philosophy, Theology and Economic Practice, Variorum Reprints London 1984.
4. John Dudley, Aristotle s Concept of Chance: Accidents, Cause, Necessity, and Determinism, State University of New York Press, Albany 2012.
5. Gazali, Filozofların Tutarsızlığı (Tehafütü l-Felasife), çev., Mahmut Kaya-Hüseyin Sarıoğlu, Klasik yayınları İstanbul 2014.
6. İbn Rüşd, Tutarsızlığın Tutarsızlığı (Tehâfütü l-Felasife), I-II, Çev. Kemal Işık, Mehmet Dağ, Kırkambar Yayınları İstanbul 1998.
7. Robert Wisnovsky, Final and Efficient Causality in Avicenna s Cosmology and Theology, Quaestio, 2 (2002), 97 124.
8. Waterlow, Sarah. Nature, Change, and Agency in Aristotle s Physics. Oxford: Clarendon Press, 1982.
9. Richard Sorabji, Necessity, Cause and Blame: Perspectives on Aristotle s Theory. London: Duckworth, 1980.
10. Özgür Koca, Islam, Causality, and Freedom: From the Medieval to the Modern Era, Cambridge University Press, New York 2020.
11. Adi Setia, Atomism Versus Hylomorphism in the Kala¯m of al-Fakhr al-Dı¯n al-Ra¯zı¯, Islam & Science, 4.2 (2006), 113 140.
12. Adi Setia, Fakhr al-Dı¯n al-Ra¯zı¯ on Physics and the Nature of the Physical World: A Preliminary Survey, Islam & Science, 2.2 (2004), 161 180.
13. Sajjad H. Rizvi, Mulla¯ Sa dra¯ and Causation: Rethinking a Problem in Later Islamic Philosophy, Philosophy of East and West, 55.4 (2005), 570 583.

17. Morris, James W. The Reflective Heart: Discovering Spiritual Intelligence in Ibn Arabi s Meccan Illuminations. Louisville, KY: Fons Vitae, 2005.
18. Edward Omar Moad, Ghazalı on Power, Causation, and Acquisition, Philosophy East West, 57.1 (2007), 1 13.
19. Edward Omar Moad, Ibn Khald n and Occasionalism, Occasionalism Revisited: New Essays from the Islamic and Western Philosophical Traditions, ed. Nazif Muhtaroglu, 61 82. Abu Dhabi: Kalam Research Media, 2017.
20. Michael E. Marmura, Divine Omniscience and Future Contingents in Al-Farabi and Avicenna, Divine Omniscience and Omnipotence in Medieval Philosophy. Islamic, Jewish and Christian Perspectives, ed. Tamar Rudavsky, 81 94. Dordrecht: D. Reidel, 1984.
21. Michael E. Marmura, Ghazalıan Causes and Intermediaries, Journal of the American Oriental Society, 115 (1995), 89 100.

14. Kara Richardson, Avicenna s Conception of the Efficient Cause, British Journal for the History of Philosophy, 21.2 (2013), 220 239.
15. Terence L. Nicholson, Miracles in Science and Theology, Zygon, 37.3 (2002), 703 716.
16. Nazif Muhtaroglu, An Occasionalist Defense of Free Will, Classical Issues in Islamic Philosophy and Theology Today, ed. Anna Tymieniecka and N.Muhtaroglu, 45 62. New York: Springer, 2010.

Öğrenme ve Öğretme Yöntemleri

Anlatma, araştırma, analiz, soru-cevap, ödev

Değerlendirme Yöntemleri

SIRA NO	KISA KOD	UZUN ADI	FORMUL
1	ARS	ARASINAV
2	YYS	YARIYIL SONU SINAVI
3	YYBN	YARIYIL SONU BAŞARI NOTU	ARS * 0.40 + YYS* 0.60
4	BUT	BÜTÜNLEME
5	BUTBN	BÜTÜNLEME SONU BAŞARI NOTU	ARS * 0.40 + BUT* 0.60

*** Bütünleme Sınavı Yapılmayan Birimlerde Bütünleme Kriteri Dikkate Alınmaz.

Değerlendirme Yöntemlerine İliskin Aciklamalar

Yok

Değerlendirme Kriteri

Öğrencinin başarısı ara sınav ve yarıyıl sonu sınavı ile derse yönelik performanslarına göre değerlendirilir.

Dersin Öğretim Dili

Türkçe

Derse İlişkin Politika ve Kurallar

İlan Edilecektir.

Dersin Öğretim Üyesi İletişim Bilgileri

mehmetaydin@deu.edu.tr

Ders Öğretim Üyesi Görüşme Gün ve Saatleri