Dokuz Eylül Üniversitesi Ders Katoloğu / Bilgi Paketi

Ders Bilgileri

Ders Kodu	Ders Adı	Ders Türü	D	U	L	AKTS
İLS 2439	Hadiste Sened ve Metin Tenkidi (ARP)	SEÇMELİ	2	0	0	2

Dersi Veren Birim

İlahiyat

Dersin Düzeyi

Lisans

Ders Koordinatörü

DR.ÖĞR.ÜYESİ AHMET TAHİR DAYHAN

Dersi Alan Birimler

İlahiyat
İlahiyat (İ.Ö)

Dersin Amacı

Hadis rivâyetlerinin sahîhlik ölçüsünü tespit etmede ve Hz. Peygamber'e âidiyetini belirlemede sened ve metnin rolünü kavramak, İslâm medeniyeti tarihinde bu yönde ortaya konan çabaları, yaşanan ihtilâfları gözden geçirmek, konuyla ilgili teknik kriterleri incelemek.

Dersin Öğrenme Kazanımları

1	Bir hadisin ana unsurları olan 'sened ve metin' ile 'tenkîd' kavramını tanımlayabilecek;
2	Sened-metin ya da râvî-mervî'nin sıhhat belirlemedeki fonksiyonunu öğrenecek;
3	Hadisin her iki parçasını kritik edebilmek için gereken dengeyi kurabilecek;
4	İsnad ve metin tenkîdi kriterlerinin öncelik sırası ve bunların muhaddis ve fukahâ arasında ne şekilde paylaşıldığı üzerindeki tartışmaları görerek bilgi sahibi olacak;
5	Muteber hadis kaynaklarından seçilmiş örnek metinler ve İslâm âlimlerinin cerh-ta'dîl metodlarına dair kaleme aldıkları eserler üzerinden öğrendiklerini uygulamaya geçirebilecektir.

Dersin Öğretim Türü

Örgün Öğretim

Dersin Önkoşulu/Önkoşulları

Yok

Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar

Yok

Ders İçeriği

Hafta	Konular	Açıklama
1	Sünnetin tedvîni, lafzî ve ma'nevî rivâyet
2	Hadisin unsurları: Sened ve Metin
3	Hadisleri değerlendirmede metnin rolü: Oryantalistlerin iddiaları, metni tenkîd etmenin anlamı
4	Sahâbeye göre metin tenkîdi: Sünnet'in Kur'ân'a arzı, Sünnet'in Sünnet'e arzı
5	Sünnet'in akla arzı
6	Hadis tenkîdinde akıl-nakil çatışması
7	Muhaddislere göre metin tenkîdi ölçüleri: Kur'ân'a arz, Sünnet'e arz
8	Ara Sınav
9	Târihî, içtimâî ve tecrübî bilgilere arz, lafız ve mânâda bozukluk (dil ve üslup), dînî esaslara aykırılık, akla aykırılık
10	Fakihlere göre metin tenkîdi ölçüleri: Kur'ân'a arz, Sünnet'e arz
11	İcmâa arz, sahâbe uygulamasına arz, kıyâsa arz
12	Batı'da ve İslâm tarihindeki metin tenkîdi anlayışının mukâyesesi
13	Türkiye'de ve İslâm dünyasında metin tenkîdine farklı yaklaşımlar
14	Hadiste muhtevâ/içerik tenkîdinin genel sorunları
15	Yarıyıl Sonu Sınavı

Ders İçin Önerilen Kaynaklar

1. Dayhan, Ahmet Tahir, 'Hadis Tenkîdi Kriterleri', D.E.Ü. İlahiyat Fakültesi İlitam Uzaktan Eğitim Yay., No. 10, İzmir 2012; Buhârî'ye Yöneltilen Bazı Tenkitler, Yüksek Lisans Tezi, D.E.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir 1995.
2. Özşenel, Mehmet, 'Hadiste İsnad ve Metin Tenkidi', Anadolu Üniversitesi İlahiyat Önlisans-HADİS, Eskişehir 2010.
3. Dümeynî, Misfir b. Gurmullâh, Hadis'te Metin Tenkidi Metodları, Terc. İlyas Çelebi-Adil Bebek, İstanbul 1997.
4. Ebû Şehbe, Muhammed, Sünnet Müdafaası I-II, Terc. Mehmed Görmez-M. Emin Özafşar, Ankara 1990.
5. Polat, Salahattin, Metin Tenkidi, İstanbul 2010.
6. Karacabey, Salih, Hadis Tenkidi: Hadislerin Hz. Peygamber'e Aidiyetini Belirleme Yolları, İstanbul 2010.
7. Karadâvî, Yûsuf, Sünneti Anlamada Yöntem, Terc. Bünyamin Erul, İstanbul 2008.

http://deuif.blogspot.com
http://hadistenkidi.blogspot.com

Öğrenme ve Öğretme Yöntemleri

Ders anlatımı.

Değerlendirme Yöntemleri

SIRA NO	KISA KOD	UZUN ADI	FORMUL
1	VZ	Arasınav
2	FN	Final
3	BNS	BNS	VZ * 0.40 +FN * 0.60
4	BUT	Bütünleme
5	BBN	BütSonu BaşarıNotu	VZ * 0.40 +BUT * 0.60

*** Bütünleme Sınavı Yapılmayan Birimlerde Bütünleme Kriteri Dikkate Alınmaz.

Değerlendirme Yöntemlerine İliskin Aciklamalar

Yok

Değerlendirme Kriteri

Öğrencilerin başarısı ara sınav ve yarıyıl sonu sınavı ile dersteki performansına göre değerlendirilir.

Dersin Öğretim Dili

Türkçe

Derse İlişkin Politika ve Kurallar

İlan Edilecektir.

Dersin Öğretim Üyesi İletişim Bilgileri

dayhan@excite.com
atdayhan@gmail.com

Ders Öğretim Üyesi Görüşme Gün ve Saatleri

Serbest

Staj Durumu

YOK

İş Yükü Hesaplaması

Etkinlikler	Sayısı	Süresi (saat)	Toplam İş Yükü (saat)
Ders anlatımı	13	2	26
Haftalık ders öncesi/sonrası hazırlıklar (ders materyallerinin, makalelerin okunması vb.)	13	1	13
Vize sınavına hazırlık	1	5	5
Final sınavına hazırlık	1	10	10
Vize Sınavı	1	1	1
Final Sınavı	1	1	1
TOPLAM İŞ YÜKÜ (saat)			56

Program ve Öğrenme Kazanımları İlişkisi

PK/ÖK	PK.1	PK.2	PK.3	PK.4	PK.5
ÖK.1	1
ÖK.2		1
ÖK.3			1
ÖK.4				1
ÖK.5					1

DERS ADI

DERECE PROGRAMLARI