Dokuz Eylül Üniversitesi Ders Katoloğu / Bilgi Paketi

Ders Bilgileri

Ders Kodu	Ders Adı	Ders Türü	D	U	L	AKTS
FSH 0033	Anlambilimi	SEÇMELİ	2	0	0	2

Dersi Veren Birim

Fen Fakültesi

Dersin Düzeyi

Lisans

Ders Koordinatörü

DOÇ.DR. MUHİTTİN AYGÜN

Dersi Alan Birimler

Fizik (İ.Ö)
Kimya
Biyoloji
İstatistik (İ.Ö)
Bilgisayar Bilimleri
Matematik (İ.Ö)
İstatistik
Kimya (İ.Ö)
Fizik
Matematik
Fen Fakültesi

Dersin Amacı

Anlambilimi dersinin amacı dillerin anlambilimsel özelliklerini araştırmayı ve dizisel ve dizimsel düzeylerde ortaya çıkan anlam ilişkilerini dilbilimsel bakış açısından ele almaktır. Derste farklı dilbilimcilerin anlam konusunda geliştirdikleri yöntemler incelenerek öğrencilerin anlamsal türleri ve ilişkileri keşfetmeleri sağlanacaktır.

Dersin Öğrenme Kazanımları

1	Dillerin anlambilimsel özelliklerini tespit edebilmesi
2	Dizisel ve dizimsel düzeylerde ortaya çıkan anlam ilişkilerini değerlendirebilmesi
3	Anlam türleri ve ilişkilerini belirleyebilmesi
4	Anlam türleri ve ilişkilerini istatistiksel yöntemlerle değerlendirebilmesi
5	Anlamın gelişimsel sürecini, yani kavramın dinamizmini, istatistiksel verilerle sunabilmesi beklenir

Dersin Öğretim Türü

Örgün Öğretim

Dersin Önkoşulu/Önkoşulları

Yok

Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar

Yok

Ders İçeriği

Hafta	Konular	Açıklama
1	Anlambilimi nedir Durgun anlambilimi nedir Gelişmeli anlambilimi nedir Anlambiliminin kısa geçmişi.
2	Dildeki birimlerin anlam yönü. Dil, sözcük, gösterge, kavram, anlam.
3	Dil yeteneği, dil sesleri, dil ve sözcük. F. de Saussure e gelinceye kadar sözcük. F. de Saussure ve sözcük. F. de Saussure den sonra sözcük.
4	Sözcüklerin çeşitli özellikleri, özel isimler. Sözcüğün kavram yönü: kavramlar. Anlatım yolu. Kavram alanı sorunu, çağrışım alanı sorunu.
5	Anlam ve anlamın türleri. Anlam nedir Sözcüğün anlam çerçevesi. Kapsam, ilgi, bileşik öğeler. Anlam üzerindeki görüşler, varsayımlar. Anlam anlayışımız. Temel anlam, yan anlam. Anlam ilişkileri: Çokanlamlılık. Eşanlamlılık. Eşadlılık. Eşdeğerlilik.
6	Söz sanatı sayılan anlam olayları: Aktarmalar Deyim aktarması Ad aktarması Benzetme Tasarımlar
7	Duygu değeri Anlam açısından özel adlar Yerlileştirme Bağlam Bağdaştırma Dizisel, Dizimsel & Türetimsel İlişkiler
8	Arasınav
9	Anlam değişmeleri: Anlam daralması. Başka anlama geçiş, diğer değişmeler. Anlam değişmelerinin nedenleri ve süresi. Anlam genişlemesi. Anlam değişmeleri ve Eşdeğerlik İlişkisi
10	Kavramlaştırma (Anlamlama) Kavramlar dünyası Söz sanatı sayılan anlam olayları: Aktarmalar Deyim aktarması Ad aktarması Türkiye Türkçesinin Kavram Zenginliği ve Eşanlamlılar
11	Türkçenin anlambilimi açısından özellikleri. Türkçede Sözcük, Kavram, Anlam. Türkçenin anlam yönü ile ilgili bazı dilbilgisel özellikleri. Türkçede kavramlar (Somut ve soyut kavramlar). Türkçede anlatım yolları.
12	Belirsizlik Bağlam ve Çıkarım
13	Söz-Eylem Kuramı Tümce Anlambilimi
14	Genel Tekrar ve Sorular Alıştırmalar/Uygulamalar Finale Hazırlık

Ders İçin Önerilen Kaynaklar

Ana kaynak:
1. Aksan, Doğan (2009) Anlambilim Anlambilim Konuları ve Türkçenin Anlambilimi. 5. Baskı. Ankara: Engin Yayınevi.

Yardımcı kaynaklar:
2. Aksan, Doğan (1971) Anlambilimi ve Türk Anlambilimi Ana Çizgileriyle. Ankara: Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Yayınları: 217
3. Aksan, Doğan (1990) Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim. 3. Cilt. Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları: 439/3.
4. Aksan, Doğan (2006) Türkçenin Sözvarlığı Türk Dilinin Sözcükbilimiyle İlgili Gözlemler, Saptamalar. 4. Baskı. Ankara: Engin Yayınevi.
5. Cruse, Alan David (2000) Meaning in Language An Introduction to Semantics and Pragmatics. Oxford: Oxford University Press.
6. Günay, Veli Doğan (2007) Sözcükbilime Giriş. İstanbul: Multilingual.

Öğrenme ve Öğretme Yöntemleri

Ders, Sunum, Olgu tespit etme, Uygun istatistiksel yöntem belirleme ve uygulama.

Değerlendirme Yöntemleri

SIRA NO	KISA KOD	UZUN ADI	FORMUL
1	VZ	Vize
2	FN	Final
3	BNS	BNS	VZ * 0.40 + FN * 0.60
4	BUT	BÜTÜNLEME
5	BUTBN	BÜTÜNLEME SONU BAŞARI NOTU	VZ * 0.40 + BUT * 0.60

*** Bütünleme Sınavı Yapılmayan Birimlerde Bütünleme Kriteri Dikkate Alınmaz.

Değerlendirme Yöntemlerine İliskin Aciklamalar

Yok

Değerlendirme Kriteri

Ara sınav ve finalde sorulacak sorular ile değerlendirilecektir.

Dersin Öğretim Dili

Türkçe

Derse İlişkin Politika ve Kurallar

Dönem boyunca derslerin %70'ine devam etme sorumluluğu öğrenciye aittir. Ders saatine ve ödev teslimi ile ilgili belirtilen zamana uyulmalıdır. Derslerde ve sınavlarda meydana gelebilecek etik-dışı davranışlar konusunda ilgili yönetmelik çerçevesinde hareket edilecektir. D.E.Ü. Fen Fakültesi öğretim ve sınav uygulama esasları yönetmeliğini http://web.deu.edu.tr/fen adresinden temin edebilirsiniz.

Dersin Öğretim Üyesi İletişim Bilgileri

DEU Edebiyat Fakültesi Dilbilimi Bölümü
e-posta:burcu.karaman@deu.edu.tr
Tel.: 301 86 34 (iş)

Ders Öğretim Üyesi Görüşme Gün ve Saatleri

İlan Edilecektir.

Staj Durumu

YOK

İş Yükü Hesaplaması

Etkinlikler	Sayısı	Süresi (saat)	Toplam İş Yükü (saat)
Ders Anlatımı	13	2	26
Haftalık Ders öncesi/sonrası hazırlıklar	13	1	13
Vize Sınavına Hazırlık	1	4	4
Final Sınavına Hazırlık	1	10	10
Final Sınavı	1	1	1
Vize Sınavı	1	1	1
TOPLAM İŞ YÜKÜ (saat)			55

Program ve Öğrenme Kazanımları İlişkisi

PK/ÖK	PK.1	PK.17
ÖK.1	2	3
ÖK.2	2	3
ÖK.3	2	3
ÖK.4	2	3
ÖK.5	2	3

DERS ADI

DERECE PROGRAMLARI