Dokuz Eylül Üniversitesi Ders Katoloğu / Bilgi Paketi

Ders Bilgileri

Ders Kodu	Ders Adı	Ders Türü	D	U	L	AKTS
TİS 6574	Hadiste Sened ve Metin Kritiği	SEÇMELİ	3	0	0	7

Dersi Veren Birim

Temel İslam Bilimleri Doktora

Dersin Düzeyi

Doktora

Ders Koordinatörü

Dersi Alan Birimler

Temel İslam Bilimleri Doktora

Dersin Amacı

Hadis rivâyetlerinin sahîhlik ölçüsünü tespit etme ve Hz. Peygamber e âidiyetini belirlemede sened ve metnin rolünü kavramak, İslâm medeniyeti tarihinde bu yönde ortaya konan çabaları, yaşanan ihtilâfları gözden geçirmek, konuyla ilgili teknik kriterleri incelemek.

Dersin Öğrenme Kazanımları

1	Bu dersin sonunda öğrenci; Bir hadisin ana unsurları olan "sened ve metin" ile "tenkîd" kavramını tanımlayabilecek,
2	Sened-metin ya da râvî-mervî'nin sıhhat belirlemedeki fonksiyonunu öğrenecek,
3	Hadisin her iki parçasını kritik edebilmek için gereken dengeyi kurabilecek,
4	İsnad ve metin tenkîdi kriterlerinin öncelik sırası ve bunların muhaddis ve fukahâ arasında ne şekilde paylaşıldığı üzerindeki tartışmaları görerek bilgi sahibi olacak,
5	Muteber hadis kaynaklarından seçilmiş örnek metinler ve İslâm âlimlerinin cerh-ta'dîl metodlarına dair kaleme aldıkları eserler üzerinden öğrendiklerini uygulamaya geçirebilecektir.

Dersin Öğretim Türü

Örgün Öğretim

Dersin Önkoşulu/Önkoşulları

Yok

Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar

Yok

Ders İçeriği

Hafta	Konular	Açıklama
1	Sünnetin tedvîni, lafzî ve ma'nevî rivâyet
2	Hadisin unsurları: Sened ve Metin
3	Hadisleri değerlendirmede metnin rolü: Oryantalistlerin iddiaları, metni tenkîd etmenin anlamı
4	Sahâbeye göre metin tenkîdi: Sünnet'in Kur'ân'a arzı
5	Sünnet'in Sünnet'e arzı
6	Sünnet'in akla arzı
7	Hadis tenkîdinde akıl-nakil çatışması
8	Muhaddislere göre metin tenkîdi ölçüleri: Kur'ân'a arz, Sünnet'e arz
9	Târihî, içtimâî ve tecrübî bilgilere arz, lafız ve mânâda bozukluk (dil ve üslup), dînî esaslara aykırılık, akla aykırılık
10	Fakihlere göre metin tenkîdi ölçüleri: Kur'ân'a arz, Sünnet'e arz
11	İcmâa arz, sahâbe uygulamasına arz, kıyâsa arz
12	Batı'da ve İslâm tarihindeki metin tenkîdi anlayışının mukâyesesi
13	Türkiye'de ve İslâm dünyasında metin tenkîdine farklı yaklaşımlar
14	Hadiste muhtevâ/içerik tenkîdinin genel sorunları

Ders İçin Önerilen Kaynaklar

1. Dayhan, Ahmet Tahir, "Hadis Tenkîdi Kriterleri", D.E.Ü. İlahiyat Fakültesi İlitam Uzaktan Eğitim Yay., No. 10, İzmir 2012; Buhârî'ye Yöneltilen Bazı Tenkitler, Yüksek Lisans Tezi, D.E.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir 1995; "İstişrâk ile İstişhâd Edilir mi : Eleştirel Bir Bakış", Hadis Tetkikleri Dergisi, cilt: 5, sayı: 2, yıl: 2007.
2. Özşenel, Mehmet, "Hadiste İsnad ve Metin Tenkidi", Anadolu Üniversitesi İlahiyat Önlisans-HADİS, Eskişehir 2010.
3. Dümeynî, Misfir b. Gurmullâh, Hadis'te Metin Tenkidi Metodları, Terc. İlyas Çelebi-Adil Bebek, İstanbul 1997.
4. Ebû Şehbe, Muhammed, Sünnet Müdafaası I-II, Terc. Mehmed Görmez-M. Emin Özafşar, Ankara 1990.
5. Polat, Salahattin, Metin Tenkidi, İstanbul 2010.
6. Karacabey, Salih, Hadis Tenkidi: Hadislerin Hz. Peygamber'e Aidiyetini Belirleme Yolları, İstanbul 2010.
7. Karadâvî, Yûsuf, Sünneti Anlamada Yöntem (Keyfe Neteâmelü mea's-Sünneti'n-Nebeviyye), Terc. Bünyamin Erul, İstanbul 1993.
8. Mevdûdî, Ebu'l-A'lâ, Meseleler ve Çözümleri.

Öğrenme ve Öğretme Yöntemleri

Dersle ilgili olarak seçilmiş özellikle yabancı dildeki dokümanlar üzerinde önceden çalışma ve derste bunları okuyarak Türkçe'ye çevirme, metnin konusu üzerinde karşılıklı tartışma.

Değerlendirme Yöntemleri

SIRA NO	KISA KOD	UZUN ADI	FORMUL
1	ARS	ARASINAV
2	YYC	YARIYIL İÇİ ÇALIŞMA
3	YYS	YARIYIL SONU SINAVI
4	YYBN	YARIYIL SONU BAŞARI NOTU	ARS * 0.30 + YYC* 0.20 + YYS* 0.50
5	BUT	BÜTÜNLEME
6	BUTBN	BÜTÜNLEME SONU BAŞARI NOTU	ARS * 0.30 + YYC* 0.20 + BUT* 0.50

Değerlendirme Yöntemlerine İliskin Aciklamalar

Sınavlar yazılı usulde (klasik veya test); yarıyıl içi çalışma (ödev) sözlü anlatım şeklinde yapılır.

Değerlendirme Kriteri

Öğrencinin yazılı sınavlar (vize, final) ile yarı yıl içerisinde verilen ödevlerden 100 üzerinden aldığı puanların, değerlendirme yönteminde belirlenmiş olan yüzdeler üzerinden hesaplanarak toplanması.

Dersin Öğretim Dili

Türkçe

Derse İlişkin Politika ve Kurallar

Derse devam, verilen ödevleri ve görevleri dikkatli şekilde ve zamanında yerine getirmek esastır. Öğrenci derste kendisini ifade edebilecek, gerektiğinde diğer arkadaşları ile birlikte ekip çalışması yapabilecek, fakülte kütüphanesindeki branşıyla ilgili kaynaklarla devamlı irtibat halinde olacak, internet başta olmak üzere teknik ve teknolojik imkanları kullanma becerisini geliştirecektir.

Dersin Öğretim Üyesi İletişim Bilgileri

Telefon: 0 535 783 03 06
e-mail: dayhan@excite.com
Blog: http://deuif.blogspot.com
Facebook: http://www.facebook.com/ahmettahir.dayhan
Youtube: http://www.youtube.com/deuif

Ders Öğretim Üyesi Görüşme Gün ve Saatleri

Hafta içi her gün.

Staj Durumu

YOK

İş Yükü Hesaplaması

Etkinlikler	Sayısı	Süresi (saat)	Toplam İş Yükü (saat)
Ders Anlatımı	14	1	14
Vize Sınavına Hazırlık	1	10	10
Haftalık Ders öncesi/sonrası hazırlıklar	14	10	140
Ödev Hazırlama	1	10	10
Final Sınavına Hazırlık	1	10	10
Vize Sınavı	1	1	1
Final Sınavı	1	1	1
TOPLAM İŞ YÜKÜ (saat)			186

Program ve Öğrenme Kazanımları İlişkisi

PK/ÖK	PK.1	PK.2	PK.3	PK.4	PK.5
ÖK.1	1
ÖK.2		1
ÖK.3			1
ÖK.4				1
ÖK.5					1

DERS ADI

DERECE PROGRAMLARI