Dokuz Eylül Üniversitesi Ders Katoloğu / Bilgi Paketi

Ders Bilgileri

Ders Kodu	Ders Adı	Ders Türü	D	U	L	AKTS
İLS 3265	Mu'tezile Kelamı	SEÇMELİ	2	0	0	4

Dersi Veren Birim

İlahiyat

Dersin Düzeyi

Lisans

Ders Koordinatörü

DOÇ. DR. MURAT MEMİŞ

Dersi Alan Birimler

İlahiyat
İlahiyat (İ.Ö)
İlahiyat (M.T.O.K.) (İ.Ö)
İlahiyat (M.T.O.K.)

Dersin Amacı

İslâm'da Kelam ilminin kurucuları olarak kabul edilen Mu'tezile mezhebinin, bu ilim alanında ortaya koyduğu görüşleri ayrıntılı bir şekilde ortaya koymak, bu dersin ana hedefidir. Bunu yaparken Mu'tezile içerisinde yer alan kelamcıların anlayışları ve itikâdî görüşlerini karşılaştırmalı olarak ortaya koymak suretiyle söz konusu düşünce dünyasını daha iyi tanımlamayı amaçlar.

Dersin Öğrenme Kazanımları

1	İslâm Kelâmının ortaya çıkışını.
2	Bunun tarihsel bağlamını öğrenir;
3	İslâm Kelâmının en akılcı mezhebi olarak kabul edilen Mu'tezile'nin kelamcılığı hakkında bilgi sahibi olur;
4	Mu'tezile kelamının tarihsel süreç içerisindeki değişimini gözler;
5	Mu'tezile'nin kelamî görüşlerini Ehl-i Sünnet'in görüşleriyle kıyaslama imkanı kazanır.

Dersin Öğretim Türü

Örgün Öğretim

Dersin Önkoşulu/Önkoşulları

Yok

Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar

Yok

Ders İçeriği

Hafta	Konular	Açıklama
1	Mu'tezile'nin doğuşunu hazırlayan tarihsel ortam
2	İlk Mu'tezilîler: Vâsıl b. Atâ ve Amr b. Ubeyd
3	Basra Ekolü: Ebu'l-Hüzeyl ve Nazzâm
4	Bağdat Ekolü: Bişr b. el-Mu'temir ve el-Ka'bî
5	Mu'tezile'nin Gümüş Çağı: Cübbâîler ve Kâdı Abdülcebbar
6	Mu'tezile'nin İslâm Kelâmına Katkısı
7	Mu'tezile'de Bilgi Teorisi ve Akılcılık
8	Mu'tezile'de İlahî Sıfat Anlayışı: Tevhîd İlkesi
9	Mu'tezile'ye Göre İlahî Fiiller: Adalet İlkesi I
10	Mu'tezile'ye Göre Allah-İnsan İlişkisi: Adalet İlkesi II
11	Mu'tezile'de Ahiret İnancı: Vaad ve Vaîd Meseleleri
12	Mu'tezile'ye Göre el-Menzile beyne'l-Menzileteyn
13	Mu'tezile ve Siyâset: İmamet Teorisi
14	Mu'tezile Kelamına Dair Temel Kaynaklar
15	Yarıyıl Sonu Sınavı

Ders İçin Önerilen Kaynaklar

1. Josef v. Ess, "Mu'tezile: İslamın Akılcı Yorumu I-II", Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2008-2009.
2. Selim Özarslan, "Mu'tezile: Basra ve Bağdat Mu'tezilîleri ve Başlıca Görüşleri", Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, VII/1 (2003).
3. İlyas Çelebi, "Mu'tezile"nin Klasik İslâm Düşüncesindeki Yeri", Kelâm Araştırmaları, 2:2 (2004).
4. Osman Aydınlı, İslâm Düşüncesinde Aklîleşme Süreci, Ankara 2001.
5. İlyas Çelebi, İslâm İnanç Siteminde Akılcılık ve Kadı Abdülcebbar, İstanbul 2002.
6. Diyânet İslâm Ansiklopedisi Maddeleri: "Vâsıl b. Atâ", "Amr b. Ubeyd", "Ebu'l-Huzeyl el-Allaf", "İbrahim en-Nazzâm", "Bişr b. el-Mu'temir", "Ebu'l-Kâsım el-Ka'bî", "Ebû Ali el-Cübbâî", "Ebû Hâşim el-Cübbâî", "Kâdı Abdülcebbâr", "Mu'tezile".

Öğrenme ve Öğretme Yöntemleri

Ders anlatımı

Değerlendirme Yöntemleri

SIRA NO	KISA KOD	UZUN ADI	FORMUL
1	VZ	Arasınav
2	FN	Final
3	BNS	BNS	VZ * 0.40 +FN * 0.60
4	BUT	Bütünleme
5	BBN	BütSonu BaşarıNotu	VZ * 0.40 +BUT * 0.60

Değerlendirme Yöntemlerine İliskin Aciklamalar

Yok

Değerlendirme Kriteri

Öğrencilerin başarısı ara sınav ve yarıyıl sonu sınavı ile dersteki performansına göre değerlendirilir.

Dersin Öğretim Dili

Türkçe

Derse İlişkin Politika ve Kurallar

İlan Edilecektir.

Dersin Öğretim Üyesi İletişim Bilgileri

murat.memis@deu.edu.tr

Ders Öğretim Üyesi Görüşme Gün ve Saatleri

Serbest

Staj Durumu

YOK

İş Yükü Hesaplaması

Etkinlikler	Sayısı	Süresi (saat)	Toplam İş Yükü (saat)
Ders Anlatımı	14	2	28
Haftalık Ders öncesi/sonrası hazırlıklar	14	3	42
Vize Sınavına Hazırlık	1	10	10
Final Sınavına Hazırlık	1	15	15
Vize Sınavı	1	2	2
Final Sınavı	1	2	2
TOPLAM İŞ YÜKÜ (saat)			99

Program ve Öğrenme Kazanımları İlişkisi

PK/ÖK	PK.1	PK.2	PK.3	PK.4	PK.5
ÖK.1	1
ÖK.2		1
ÖK.3			1
ÖK.4				1
ÖK.5					1

DERS ADI

DERECE PROGRAMLARI