Dokuz Eylül Üniversitesi Ders Katoloğu / Bilgi Paketi

Ders Bilgileri

Ders Kodu	Ders Adı	Ders Türü	D	U	L	AKTS
DİL 4051	Söylem Çözümlemesi	ZORUNLU	3	0	0	6

Dersi Veren Birim

Dilbilimi

Dersin Düzeyi

Lisans

Ders Koordinatörü

DOÇ. DR. GÜLSÜM SONGÜL ERCAN

Dersi Alan Birimler

Dilbilimi

Dersin Amacı

Bu derste söylemin ne olduğunun betimlenmesi ve söylem çözümlemesine ilişkin temel kavram ve yaklaşımların ele alınması, söylem çözümlemesi kullanılarak verilerin farklı yöntemler ve kuramlar kullanılarak nasıl çözümlendiğinin anlaşılması amaçlanmaktadır.

Dersin Öğrenme Kazanımları

1	Öğrencinin söylem, metin, bağlam gibi temel kavramları tanımlayabilmesi
2	Söylem çözümlemesinde kullanılan temel kavramları örneklerle açıklayabilmesi
3	Çözümlenmesi beklenen bir söylem bölütünün hangi açılardan incelenebileceğini tartışabilmesi
4	Farklı söylem türlerini ayırt edebilmesi
5	Farklı kuramların ve yaklaşımların kullanılarak söylem çözümlemesi yönteminin kullanıldığı araştırma makalelerini irdeleyerek eleştirebilmesi.
6	Farklı kuramları ve yaklaşımları kullanılarak bir veriyi söylem çözümlemesi yönteminiyle inceleyebilmesi.

Dersin Öğretim Türü

Örgün Öğretim

Dersin Önkoşulu/Önkoşulları

Yok

Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar

Yok

Ders İçeriği

Hafta	Konular	Açıklama
1	Söylem tanımı ve ilgili anahtar sözcükler
2	Bağlam ve türleri; bağlamın iletişimdeki önemi
3	Metin ve metinsellik ölçütleri;
4	Bağlamlaştırrma ipuçları, söylem bağlayıcıları:
5	Söylemin üretimi: Bilgi yapısı (verilmiş bilgi, yeni bilgi)
6	Yazılı ve sözlü dil özellikleri;
7	Kurum söylemi ve özellikleri; farklı kurum söylemlerinden örnekler
8	Ara sınav
9	Söylemin çözümlenmesi: sözlü söylemin çeviriyazıya dönüştürülmesi
10	Karşılıklı konuşma çözümlemesi
11	Söz eylem Kuramı; konuşmanın ilkeleri, konuşmanın sezdirimleri
12	Söylemin üretimi: Bakışaçılaştırma; sahneleme ve söylem yapısının temsili
13	Söylemin çözümlenmesinde veri toplama, örneklem alma yöntemleri
14	Verinin çözümlenmesi: bu doğrultuda çeşitli araştırma makalelerinin incelenmesi
15	Uygulama: belirli bir kuram ya da yaklaşım doğrultusunda bir verinin incelenmesi
16	Final sınavı

Ders İçin Önerilen Kaynaklar

Aydın, D., & Ercan, G. S. (2023). Edimbilimsel Yinelemeler, Türleri ve Sözlü Söylemdeki İşlevleri. Journal of Academic Social Science Studies, 16(98).
Aydın, D., & Ercan, S. (2021). Gender-Based Use of Concession: Insights from Turkish Spoken Discourse. Dil Dergisi, 172(2), 133-159.
Brown, G. ve Yule, G. (1989). Discourse Analysis.Cambridge University Press.
Ercan, G. S., & Danış, P. (2019). Söylem, Söylem Çözümlemesi ve Eleştirel Söylem Çözümlemesi: Tanımları ve Kapsamları. Dokuz Eylül Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 6(2), 527-552.
Ercan, G. S., & Danış, P. (2022). Türkçe gündelik söylemde konuşmanın ilkelerine uymama: ilkeleri delme. Dil Dergisi, 173(2), 1-21.
Haşlaman, T., Demiraslan, Y., Mumcu, F. K., Dönmez, O., & Aşkar, P. (2008).Çevrimiçi Ortamda Yapılan Grup Tartışmasındaki İletişim Örüntülerinin Söylem Çözümlemesi Yoluyla İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi
Johnstone, B. (2017). Discourse Analysis 3rd Edition. John Wiley & Sons
Renkema, J. (2004. Introduction to Discourse Studies.John Benjamins.
Sayım, F., & Çetin, N. (2024). Araştırma yöntemi olarak söylem çözümlemesi. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 9(1), 49-72.
Tannen, D., Hamilton, H. E., & Schiffrin, D. (2015). The handbook of discourse analysis. John Wiley & Sons.

Öğrenme ve Öğretme Yöntemleri

1. Ders
2. Sunum
3. Soru-Yanıt
4. Tartışma

Değerlendirme Yöntemleri

SIRA NO	KISA KOD	UZUN ADI	FORMUL
1	VZ	Vize
2	OD	Ödev
3	FN	Final
4	BNS	BNS	VZ * 0.40 + OD * 0.10 + FN * 0.50
5	BUT	Bütünleme Notu
6	BBN	Bütünleme Sonu Başarı Notu	VZ * 0.40 + OD * 0.10 + BUT * 0.50

Değerlendirme Yöntemlerine İliskin Aciklamalar

Yok

Değerlendirme Kriteri

ÖÇ 1-6: Ara sınav, finalde sorulacak sorular ve ödev ile değerlendirilecektir.

Dersin Öğretim Dili

Türkçe

Derse İlişkin Politika ve Kurallar

1. Derslerin %70 ine katılım zorunludur.
2. Ödevde ve sınavlarda kopya ya da intihalin saptanması halinde "0" notu ile değerlendirilecektir.

Dersin Öğretim Üyesi İletişim Bilgileri

songul.ercan@deu.edu.tr
Ofice no: C 153
Ofis tel no: 0232 301 86 32

Ders Öğretim Üyesi Görüşme Gün ve Saatleri

Çarşamba 12:00-13:00

Staj Durumu

YOK

İş Yükü Hesaplaması

Etkinlikler	Sayısı	Süresi (saat)	Toplam İş Yükü (saat)
Ders Anlatımı	12	3	36
Uygulama	0	0	0
Haftalık Ders öncesi/sonrası hazırlıklar	12	6	72
Vize Sınavına Hazırlık	1	20	20
Final Sınavına Hazırlık	1	20	20
Ödev Hazırlama	1	10	10
Final Sınavı	1	1	1
Vize Sınavı	1	1	1
TOPLAM İŞ YÜKÜ (saat)			160

Program ve Öğrenme Kazanımları İlişkisi

PK/ÖK	PK.1	PK.2	PK.4	PK.8	PK.13
ÖK.1	5
ÖK.2	5
ÖK.3		5		5	5
ÖK.4		5	5	5	5
ÖK.5		5	5	5	5
ÖK.6

DERS ADI

DERECE PROGRAMLARI