Dokuz Eylül Üniversitesi Ders Katoloğu / Bilgi Paketi

Ders Bilgileri

Ders Kodu	Ders Adı	Ders Türü	D	U	L	AKTS
DİL 4069	Dil ve Toplumsal Cinsiyet	SEÇMELİ	3	0	0	6

Dersi Veren Birim

Dilbilimi

Dersin Düzeyi

Lisans

Ders Koordinatörü

DOÇ. DR. GÜLSÜM SONGÜL ERCAN

Dersi Alan Birimler

Dilbilimi

Dersin Amacı

Bu dersin amacı, öğrencilerin dil ve cinsiyet arasındaki ilişkiyi keşfetmelerini, toplumda dil aracılığıyla ifade edilen ve sürdürülen basmakalıplaşmış cinsiyet rollerini sorgulamalarını sağlamak ve dilde biçimsel, anlamsal ya da edimsel olarak cinsiyetin nasıl kodlandığı ve kurgulandığı konusunda öğrencilerde farkındalık uyandırmaktır.

Dersin Öğrenme Kazanımları

1	Öğrencinin; dil ve cinsiyet arasındaki ilişkiyi ana hatlarıyla belirtebilmesi
2	Dilde cinsiyetin nasıl kurgulandığını örneklerle açıklayabilmesi
3	Toplumsal cinsiyet rolleri ve dil arasındaki ilişkiyi tartışabilmesi
4	Görsel ya da yazılı bir metinde basmakalıplaşmış cinsiyet rollerini belirleyebilmesi
5	Toplum-dil-cinsiyet arasındaki ilişkiyi sorgulayabilmesi
6	Dil ve cinsiyet ilişkisini açıklamada gereksinim duyulan temel kavramları belirtebilmesi

Dersin Öğretim Türü

Örgün Öğretim

Dersin Önkoşulu/Önkoşulları

Yok

Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar

Yok

Ders İçeriği

Hafta	Konular	Açıklama
1	Dil ve cinsiyete giriş: dil ve cinsiyet arasındaki ilişki; cinsiyet-toplumsal cinsiyet, erkek-eril-erkeksilik, kadın-dişi-kadınsılık farkı
2	Dil ve toplumsal cinsiyet ilişkisine ilişkin yaklaşımlar/kuramlar: eksiklik ve baskınlık
3	Dil ve toplumsal cinsiyet ilişkisine ilişkin yaklaşımlar/kuramlar:farklılık ve edimlilik
4	İnsanbiçimcilik
5	Cinsiyeti oluşturmak: düz anlam, yan anlam; örtmece
6	Toplumsallaşma, toplumsal bilgi, toplumsal rol ve toplumsal kimlik
7	Ara sınav
8	Basmakalıplaştırma ve damgalama
9	Dil ve biliş arasındaki ilişki
10	Bilişsel modeller; şema ve çerçeve kuramları
11	Ulamların inşası ve ideoloji
12	Prototipler ve basmakalıplar
13	Politik uygunluk/uygunsuzluk
14	Her iki cinsiyet grubunu temsil etme amaçlı olarak dilde yenileştirme: liberal ve köktenci yaklaşımlar
15	Cinsiyet ve konuşma biçemleri; halkdilbilimi
16	Final Sınavı

Ders İçin Önerilen Kaynaklar

Braun, F. (2001). The Communication of Gender in Turkish. (içinde) Hellinger, M. ve Busmann, H. (ed.) Gender Accross Languages. ss. 283-310. John Benjamins.
Ekici, C., & Ercan, G. S. (2019). Gazete Köşe Yazıları Söyleminde Süreç Seçimi: Toplumsal Cinsiyet ve Politik İdeoloji Etkisi. Dilbilim Araştırmaları Dergisi, 30, 123-144.
Ercan, G. S., & Yağcıoğlu, S. (2007). Gazete köşe yazılarında kaçınma kullanımı ve cinsiyet ilişkisi. Dilbilim Araştırmaları, s.1-16
Goddard, A. & Patterson, L. M. (2000). Language and Gender. Routledge
Lakoff, R. (1975). Language and Woman's Place. Harper and Row.
Litosseliti, L. (2014). Gender and language theory and practice. Routledge.
Sunderland, J. (2006). Language and Gender. Rotledge.
Vatandaş, C. (2007). Toplumsal cinsiyet ve cinsiyet rollerinin algilanişi. Istanbul Journal of Sociological Studies, (35), 29-56.
Yertutan, S. &, Ercan, G.S. (2020). Türk Yeraltı Edebiyatında Kabalık ve Toplumsal Cinsiyet İlişkisi . (İçinde) Uçar, A., İbe Akcan, P., & Çetintaş Yıldırım, F. (Eds.) Dilbilimde Güncel Tartışmalar 3, pp.131-140. Tarcan Matbaacılık

Öğrenme ve Öğretme Yöntemleri

1. Ders anlatımı
2. Soru-Yanıt
3. Tartışma

Değerlendirme Yöntemleri

SIRA NO	KISA KOD	UZUN ADI	FORMUL
1	VZ	Vize
2	FN	Final
3	BNS	BNS	VZ * 0.40 + FN * 0.60
4	BUT	Bütünleme Notu
5	BBN	Bütünleme Sonu Başarı Notu	VZ * 0.40 + BUT * 0.60

Değerlendirme Yöntemlerine İliskin Aciklamalar

Yok

Değerlendirme Kriteri

ÖÇ 1-6: Ara sınav ve finalde sorulacak sorular ile değerlendirilecektir.

Dersin Öğretim Dili

Türkçe

Derse İlişkin Politika ve Kurallar

1. Derslerin %70ine katılım zorunludur.
2. Derse katılmamış olmak ödevlerin geç teslim edilmesi için geçerli bir mazeret olarak değerlendirilmeyecektir.
3. Ödev, ara sınav ve finalde kopya ve intihal girişimleri 0 (sıfır) olarak değerlendirilecektir.

Dersin Öğretim Üyesi İletişim Bilgileri

DEÜ ED. Fak. Dilbilim Böl. C Blok
Tel: 3018632
songul.ercan@deu.edu.tr

Ders Öğretim Üyesi Görüşme Gün ve Saatleri

Çarş. 10:00-12:00

Staj Durumu

YOK

İş Yükü Hesaplaması

Etkinlikler	Sayısı	Süresi (saat)	Toplam İş Yükü (saat)
Ders Anlatımı	12	3	36
Haftalık Ders öncesi/sonrası hazırlıklar	12	6	72
Vize Sınavına Hazırlık	1	19	19
Final Sınavına Hazırlık	1	19	19
Final Sınavı	1	2	2
Vize Sınavı	1	2	2
TOPLAM İŞ YÜKÜ (saat)			150

Program ve Öğrenme Kazanımları İlişkisi

PK/ÖK	PK.1	PK.3	PK.4
ÖK.1	5	5	5
ÖK.2	5	5	5
ÖK.3	5	5	5
ÖK.4	5	5	5
ÖK.5	5	5	5
ÖK.6	5	5	5

DERS ADI

DERECE PROGRAMLARI