DERS ADI

: Foton ve Elektron Dozimetrisi

Ders Bilgileri

Ders Kodu Ders Adı Ders Türü D U L AKTS
MDF 6024 Foton ve Elektron Dozimetrisi SEÇMELİ 3 2 0 8

Dersi Veren Birim

Medikal Fizik Doktora

Dersin Düzeyi

Doktora

Ders Koordinatörü

PROF.DR. AYŞE NUR DEMİRAL

Dersi Alan Birimler

Medikal Fizik Doktora

Dersin Amacı

Öğrencinin, Foton ışınlarının özelliklerini ve doz hesaplama yöntemlerini öğrenmesi,Elektron huzmelerinin özelliklerini ve dozimetrisini, hesaplama algoritmalarını öğrenmesi; doz ölçüm ve hesaplama bilgi ve becerisine sahip olması amaçlanmıştır.

Dersin Öğrenme Kazanımları

1   Foton Işınlarının özelliklerini, dozimetrik parametrelerin doğrudan ve dolaylı.
2   Gerçek doz(Absorbe doz) ölçümlerinde kullanılan farklı doz protokollerini ve foton huzmelerinde tedavi planlama için gerekli doz ölçümlerini bilirler.
3   Tedavi planlama bilgisayarının kullandığı doz hesaplama algoritmalarını ölçüm yöntemiyle kontrol edebilirler.
4   Elektron huzmelerinin, tüm huzme ve cihaz özelliklerini ve dozimetri parametrelerini bilirler.
5   Absorbe doz protokollarının farkını bilirler.
6   Su fantomunda doz ölçümü ve dozimetrik parametreleri elde ederler ve tedavi planlama bilgisayarına yükleyebilirler

Dersin Öğretim Türü

Örgün Öğretim

Dersin Önkoşulu/Önkoşulları

Yok

Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar

Yok

Ders İçeriği

Hafta Konular Açıklama
1 Lineer hızlandırıcıların yapısı, dozimetri parametrelerini etkileyen yapılar. Rölatif doz ölçüm parametreleri ve uygun ölçüm yöntemleri Saçılma faktörlerinin ölçülmesi. Rölatif doz parametrelerinin ölçülmesi
2 Doz normalizasyon yöntemleri. Absorbe doz ölçüm protokolleri - IAEA protokolleri Küçük alan doz ölçümleri Küçük MU doz ölçümleri
3 Absorbe doz ölçüm protokolleri - AAPM, HPA, DIN protokolleri Doku düzensizliklerinde doz düzeltme yöntemleri Hastaya özel hazırlanan doz planının film dozimetrisi ile ölçülerek kontrol edilmesi
4 Farklı yoğunluktaki dokularda doz düzeltme yöntemleri Küçük alanlarda (4x4 cm den) doz hesaplama yöntemleri Hastaya özel hazırlanan doz planının TLD kullanılarak ölçülmesi ve kontrol edilmesi
5 Yüzey dozunu hesaplama ve ölçüm yöntemleri Doz volüm histogramları Yüzey dozlarının paralel plan iyon odası ile ölçülmesi
6 Doz yoğunluğu ayarlanabilen tedavi teknikleri kullanıldığında merkezi eksen dozunun doğruluğunun kontrol edilmesi Hastaya özel hazırlanan doz planının seri iyon odaları ile ölçülerek kontrol edilmesi
7 ARA SINAV
8 Maddeyle elektron etkileşmeleri, bremms ışınlarının oluşması Elektron huzmelerinin enerji özellikleri Elektron huzmelerinin enerji özellikleri (E0, Ez, ve Rp ) ile ilgili ile pratik IAEA 277 protokolunun elektronlara uygulanması
9 Absorbe doz ve absorbe doz protokollarındaki özellikler Elektron huzmelerinin derin doz ve yüzey dozuna etki eden faktörler IAEA 398 protokolunun elektronlara uygulanması Su fantomunda elektron derin doz ve profillerinin elde edilmesi
10 Derin dozun film ile ölçülmesinde yapılan yanlışlar Elektron huzmelerinin simetri ve flatness özellikleri ve önemi Absorbe doz ölçüsü; farklı enerjili elektronlardaki düzeltme faktörlerinin bulunması Relatif doz faktörlerinin ölçülmesi
11 Etkin kaynak yerinin tanımı ve bulunması Elektron huzmelerinin hesaplama algoritmaları Elektron huzmelerinde küçük alan dozlarının ölçülmesi Elektron huzmelerinin yüzey dozlarının ölçülmesi
12 Relatif doz faktörlerinin bulunması Elektron huzmeleriyle tedavi planlama özellikleri, eğimli yüzeyler Elektron hastalarının manüel doz hesaplarının yapılması Tedavi planlama sisteminde eğimli yüzeylerdeki doz dağılımlarının incelenmesi
13 Elektron huzmeleriyle tedavi planlama özellikleri, doku inhomojenitesi Elektron huzmelerinde bitişik alan problemleri ve çözümleri Eksternel ve internal bloklama, geri saçılma faktörleri Tedavi planlama sisteminde bitişik elektron alanlarındaki alan birleşim dozlarının azaltılması Tedavi planlama sisteminde doku inhomojenitesinin doz dağılımlarına etkisinin araştırılması
14 Elektron huzmelerinde özel ışınlamalar Elektron huzmelerinin dozunu %5 e düşüren kurşun kalınlıkların ölçülmesi Genel değerlendirme

Ders İçin Önerilen Kaynaklar

Khan FM. The physics of radiation therapy , Second, Third and Fourth Edition.
Lippincott Williams & Wilkins, Philadelphia, 1994, 2003, 2009.
Khan FM, Gerbi BJ. Treatment Planning in Radiation Oncology , Second and Third Edition. Lippincott Williams & Wilkins, Philadelphia, 2007, 2012
Edward C. Halperin, Carlos A. Perez, Luther W. Brady Principles and Practice of Radiation Oncology Third, Fourth and Fifth Edition. Lippincott Williams & Wilkins, Philadelphia, 1997, 2003, 2008.
Wolfgang Schlegel, Thomas Bortfeld, Anca-Ligia Grosu New Technologies in Radiation Oncology Springer, 2006.
Steve Webb, Intensity-Modulated Radiation Therapy Taylor and Francis, 2001.
Arro J. Mundt, John C. Roeske Intensity Modulated Radiation Therapy 2005.
P.Mayles, A.Nahum, J.C.Rasenwald Handbook Of Radiotherapy Physics Theory and Practice Taylor and Francis, 2007.
Pam Cherry, Angela M. Duxbury Practical Radiotherapy Physics And Equipment Wiley- Blackwell, 2009.

Öğrenme ve Öğretme Yöntemleri

Türkçe ve yabancı kitap, dergi ve protokollerden ilgili konuyla teorik bilgiye sahip olduktan sonra, radyoterapide mevcut tüm teknik ve dozimetrik donanımları kullanarak konu ile ilgili uygulama yapma.

Değerlendirme Yöntemleri

SIRA NO KISA KOD UZUN ADI FORMUL
1 VZ Ara Sınav
2 FN Final
3 BNS Başarı VZ * 0.40 + FN* 0.60
4 BUT Bütünleme Notu
5 BBN Bütünleme Sonu Başarı Notu VZ * 0.40 + BUT* 0.60


*** Bütünleme Sınavı Yapılmayan Birimlerde Bütünleme Kriteri Dikkate Alınmaz.

Değerlendirme Yöntemlerine İliskin Aciklamalar

Yok

Değerlendirme Kriteri

İlan Edilecektir.

Dersin Öğretim Dili

Türkçe

Derse İlişkin Politika ve Kurallar

İlan Edilecektir.

Dersin Öğretim Üyesi İletişim Bilgileri

İlan Edilecektir.

Ders Öğretim Üyesi Görüşme Gün ve Saatleri

Perşembe

Staj Durumu

YOK

İş Yükü Hesaplaması

Etkinlikler Sayısı Süresi (saat) Toplam İş Yükü (saat)
Ders Anlatımı 14 3 42
Uygulama 14 2 28
Vize Sınavına Hazırlık 1 15 15
Final Sınavına Hazırlık 1 25 25
Haftalık Ders öncesi/sonrası hazırlıklar 14 6 84
Final Sınavı 1 1 1
Vize Sınavı 1 1 1
TOPLAM İŞ YÜKÜ (saat) 196

Program ve Öğrenme Kazanımları İlişkisi

PK/ÖKPK.1PK.2PK.3PK.4PK.5PK.6PK.7PK.8PK.9PK.10PK.11PK.12PK.13PK.14PK.15PK.16PK.17PK.18
ÖK.134433324223
ÖK.2345243253224
ÖK.32355523243223
ÖK.434433324223
ÖK.5234433243334
ÖK.635534224344