Dokuz Eylül Üniversitesi Ders Katoloğu / Bilgi Paketi

Ders Bilgileri

Ders Kodu	Ders Adı	Ders Türü	D	U	L	AKTS
TİT 5125	Tefsirin Tedvini: Başlangıç	SEÇMELİ	2	0	0	5

Dersi Veren Birim

Tefsir Yüksek Lisans

Dersin Düzeyi

Yüksek Lisans

Ders Koordinatörü

Dersi Alan Birimler

Tefsir Yüksek Lisans

Dersin Amacı

Kur an yapısı gereği açıklanmaya ihtiyacı olan kutsal bir metindir. Onun ilk yorumcusu, yani tefsircisi de Hz. Peygamber olmuştur. Ancak Allah Resulü planlı, programlı ders veren birisi olmadığından, ayetlerin tefsirine ihtiyaç duyuldukça, yeri geldikçe tefsir yapmıştır. Bundan dolayı tefsir ile hadis başlangıçta birlikte var olmuşlardır. Sahabe döneminde tefsir, yeni ve farklı bir özelliğe kavuşmadan gelişmesini sürdürdü; tabiin devrinde ise toplumun ihtiyaçlarından, ilmî, siyasî ihtilaflardan dolayı hadis ile tefsirin ayrılması ihtiyacı ortaya çıktı. Bu ihtiyaç çerçevesinde tedvin başlamış oldu. Tedvinin terim anlamı sayfalarda dağınık olarak yazılmış bilgileri toplamak, içeriklerini tespit edip toplu, düzenli bir şekilde bir deftere kaydetmek anlamına gelmektedir. Tefsirin hadisten ayrılma sürecinin şartlarını, yöntemlerini, bilimsel, sosyolojik, siyasal ve tarihsel gerekçelerinin öğrenciye yüksek lisans seviyesinde öğretilmesi bir ihtiyaç olarak görülmektedir.

Dersin Öğrenme Kazanımları

1	Tefsirin doğuşunu, İslam toplumunun tefsire olan ihtiyacını anlatmak,
2	Tedvinin başlangıcını, sözlük ve terim anlamalarını, hazırlayıcı sebeplerini, gerekçelerini kavratmak,
3	Erken dönemdeki tefsir yöntemlerini, Hz. Peygamber, sahabe ve tabiin tefsirlerinin özelliklerini, Tefsir in Hadis içinde tedvînini,
4	Erken dönemdeki tefsir ekollerini, özelliklerini öğretmek,
5	Kur'ân'ın anlaşılmasında ve yorumlanmasında tarihi mekân, zaman ve coğrafya şartlarının farkını hissettirmek,
6	Tedvin döneminin ilk tefsirlerini, ilk tefsir türlerinin ortaya çıkışını ve ayrışmasının gerekçelerini anlatmak ve kavratmaktır.

Dersin Öğretim Türü

Örgün Öğretim

Dersin Önkoşulu/Önkoşulları

Yok

Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar

Yok

Ders İçeriği

Hafta	Konular	Açıklama
1	Konuya giriş
2	Tefsirin doğuşu ve tefsire olan ihtiyaç,
3	Hz. Peygamberin tefsiri, sünnetin tefsirdeki yeri,
4	Sahabe tefsiri, yöntemi, bağlayıcılığı ve başlıca özellikleri,
5	Tâbi n tefsirine genel bir bakış ve tâbi n tefsirinin kaynak değeri,
6	Tefsir Medreselerinin ortaya çıkışı ve tedvine olan etkileri, tedvîni hazırlayan sebepler ve tedvinin terminolojisi,
7	Tedvînin Başlangıcı ve ilmî, tarihî ve içtimaî şartlar,
8	Tefsir in Hadis içinde tedvînin örnekleri, Buharî ve Tirmizî,
9	Tefsir Türleri ve tefsirin çeşitlenme sebepleri,
10	Mukâtil b. Süleyman ın tefsirinde yöntem ve anlatım;
11	Yahya b. Sellâm ın tefsirinde yöntem ve yorum tekniği,
12	Abdürrezzak b. Hemmâm ın tefsirinde yorum ve yöntem,
13	Ödevlerin değerlendirilmesi,
14	Genel Değerlendirme

Ders İçin Önerilen Kaynaklar

1-Cerahoğlu, İsmail, Tefsir Usulü, Ankara, 1988,
2-ez-Zehebî, Muhammed Huesyin, et-Tefsir ve l-Müfessir n, I-II, Kahire, 1976;
3- Ahmed Ferid, Tefsiru Mukatil b. Süleyman, Beyrut, 2003-1424.
4-Akyüz, Ali; Kaynak Tetkiki Açısından Abdürrezzâk-Buhârî İlişkisi Üzerine Bir Mukayese, İFAV, İstanbul, 1997.
5-Arslan, Şükrü; Buhârî nin Sahih indeki Kitabu t-Tefsir inin Filolojik Açıdan Bir Değerlendirmesi , Büyük Türk-İslam Bilgini Buhârî Uluslar arası Sempozyum-(18-20 Haziran 1987) Kayseri, 1996, s. 195-203
6-Ateş, Süleyman; İşârî Tefsir Okulu, Ankara, 1974.
7-Cerrahoğlu, İsmail; Tefsir Tarihi, I-II; Ankara, 1988.
8-Es-Suyuti, Tabakâtu l-Müfessirin, Mektebetü Vehbe, Kahire, 1396.
9-Et-Tüsterî, Tefsiru t-Tüsterî, Muhammed Bâsıl `Uyûnü s-Sûd, Beyrut, 2007
10- Koç, Mehmet Akif; İsnad verileri çerçevesinde erken dönem tefsir faaliyetleri: İbn Ebi Hatim (ö. 327/939) tefsiri örneğinde bir literatür incelemesi, Kitabiyât, Ankara.

Öğrenme ve Öğretme Yöntemleri

Metin okuma, açıklama, soru cevap ve sunum.

Değerlendirme Yöntemleri

SIRA NO	KISA KOD	UZUN ADI	FORMUL
1	ARS	ARASINAV
2	YYC	YARIYIL İÇİ ÇALIŞMA
3	YYS	YARIYIL SONU SINAVI
4	YSBN	YIL SONU BAŞARI NOTU	ARS * 0.20 + YYC * 0.30 + YSS* 0.50
5	BUT	BÜTÜNLEME
6	BUTBN	BÜTÜNLEME SONU BAŞARI NOTU	ARS * 0.20 + YYC * 0.30 + BUT* 0.50

*** Bütünleme Sınavı Yapılmayan Birimlerde Bütünleme Kriteri Dikkate Alınmaz.

Değerlendirme Yöntemlerine İliskin Aciklamalar

Yok

Değerlendirme Kriteri

Öğrencilerin başarısı ara sınav, yarıyıl çalışması ve yarıyıl sonu sınavı performansına göre değerlendirilir.

Dersin Öğretim Dili

Türkçe

Derse İlişkin Politika ve Kurallar

İlan Edilecektir.

Dersin Öğretim Üyesi İletişim Bilgileri

huseyin.yasar@deu.edu.tr /dr_hyasar@hotmail.com

Ders Öğretim Üyesi Görüşme Gün ve Saatleri

Ders Öğretim Üyesi Görüşme Günleri ve Saatleri: Cuma 15:00 17:00

Staj Durumu

YOK

İş Yükü Hesaplaması

Etkinlikler	Sayısı	Süresi (saat)	Toplam İş Yükü (saat)
Ders Anlatımı	13	2	26
Vize Sınavına Hazırlık	1	10	10
Final Sınavına Hazırlık	1	15	15
Haftalık Ders öncesi/sonrası hazırlıklar	13	4	52
Ödev Hazırlama	1	20	20
Vize Sınavı	1	1	1
Final Sınavı	1	1	1
TOPLAM İŞ YÜKÜ (saat)			125

Program ve Öğrenme Kazanımları İlişkisi

PK/ÖK	PK.1	PK.2	PK.3	PK.4	PK.5	PK.6
ÖK.1	1
ÖK.2		2
ÖK.3			3
ÖK.4				4
ÖK.5					5
ÖK.6						5

DERS ADI

DERECE PROGRAMLARI