DERS ADI

: Türk Hat Sanatı Tarihi

Ders Bilgileri

Ders Kodu Ders Adı Ders Türü D U L AKTS
HAT 2009 Türk Hat Sanatı Tarihi ZORUNLU 2 0 0 2

Dersi Veren Birim

Eski Yazı

Dersin Düzeyi

Lisans

Ders Koordinatörü

PROF. AYNUR MAKTAL

Dersi Alan Birimler

Hat Sanatı
Eski Yazı

Dersin Amacı

Bu dersin amacı; hat sanatının tezhip ile ayrılmaz bütünlüğüne dair ilginin kurulması, tezhipli yazmalarda hat çeşitleri , işlevlerine göre yazı özellikleri, celi yazıları Tasarımlarını hazırlama yöntemlerini, çeşitleri ve aşamaları ile açıklayarak örnekler üzerinde uygulayabilme yetkinliğinin kazandırılmasıdır.

Dersin Öğrenme Kazanımları

1   1. Kitap sanatları ve tezhibin varoluşunun hat sanatı ile temellendirebilmesi,
2   2. Tezhip çeşitlerinin oluşmasında Hat sanatının işlevi ve özelliklerinin tanımlayabilmesi
3   3. Sanatında yazı çeşitlerini özellikleriyle , gruplayarak açıklayabilmesi,
4   4. Yazıları tasarımlarının hazırlanma yöntem ve tekniklerini, aşamaları ile açıklayabilmesi, örnekler üzerinde uygulayabilme becerisini kazanması
5   5. Farklı yazıları hazırlama tekniklerini kullanarak tezhibe hazır yazı tasarımı oluşturabilmesi

Dersin Öğretim Türü

Örgün Öğretim

Dersin Önkoşulu/Önkoşulları

Yok

Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar

Yok

Ders İçeriği

Hafta Konular Açıklama
1 Hat sanatı tarihinde Plastik ifade Hat Sanatı nda estetik değerler
2 Tarihsel gelişimi içinde Hat Sanatında proje materyallerinin hazırlığı ve tekniklerinin uygulanması.
3 Hat - Tezhip İlişkilendirilmesi ve özellikler.
4 Özgün Hat Kompozisyonun Oluşturulması.
5 Kompozisyonda Asıl Kalıp ve Alt Kalıpların Oluşturulması.
6 Açık Renk Zeminlerde Yazıların Uygulanması. Hat sanatında Küfi yazı
7 Koyu Renk Zeminlerde Yazıların Uygulanması..
8 Meşk ve Proje çalışmaları.Hat Sanatında simetrik kompozisyon, ulama kompozisyon metodları
9 Kompozısyonun Büyütülmesinde Metodlar: Aks-i Hayal Yöntemi , Kareleme Yöntemi etc.
10 Kitabe ve Levhalarda Hat Örnekleri Meşk ve Proje çalışmaları
11 Hat sanatında Nesih Yazılar Meşk ve Proje çalışmaları
12 Hat santında kompozisyon zenginliğ.Meşk ve proje çalışmaları
13 Türk Hat Sanatında Müsenna Yazılar Özgün bir tasarım hazırlanması ve proje halinde sunulması

Ders İçin Önerilen Kaynaklar

Ali Haydar Bayat, Hüsn-i Hat Bibliyografyası, İstanbul 2003; 416s.
Orkun H. N. ,Eski Türk Yazıtları , Ankara 1991
Müstakim-zâde S.S., Tuhfe-i Hattâtîn, İstanbul 1928.846s.
Mahmut Bedreddin Yazır Kalem Güzeli I, II, Ankara 1981; 157s.
Muhittin Serin; Hat Sanatı ; İst.1999;
İsmail Hakkı Baltacıoğlu, Türk Yazı Sanatı; Ankara 1993; 144s.
Ali Alparslan; Osmanlı Hat Sanatı, İstanbul 1978; Besmele Bahçesi, Boğaziçi Yayınlar;1998; 279s.
Abdülhamit Tüfekçioğlu; Osmanlı Sanatının Oluşumunda Yazı; Tezhip Hat,Ankara 2009 ;
Mürekkep Zamanlar ,Yapı Kredi Küitür Yayınları, İstanbul 1997; 112s.
Diğer materyaller:
Muhittin Serin ( Haz.) Meşk Murakkaı 1996; 2000
Hulûsî Efendi, Azîz Efendi,Necmettin Okyay Meşk Murakkaa Örnekleri..
Türk Hat Sanatının Şaherserleri,(Hz. M. Uğur Derman), Ankara 1990s. 67s.
Hat Sanatı, (Edit: E. İhsanoğlu ) İstanbul 1992, 244s.
A.Maktal-S. Toprak, H. Hat Koleksiyonu , İzmir 2008,s.59.
A.Maktal Ders Notları ve Meşk ve Yazı Tasarım Örnekleri.. -

Öğrenme ve Öğretme Yöntemleri

Bu derste, Hat sanatı ile ilgili , terminoloji, yazının tarihi gelişimi ve hat çeşitleri ve özellikle tezhip ve kitap sanatları ile ilgili disiplinler arasındaki bağ, örnekler üzerinde anlatılarak yazılarda harf anatomileri, bünye özellikleri o yazı çeşidinin nokta ve noktaya bağlı mıstar (satır) özellikleri, yazıların oluşmasında harflerin tekli bünyeden ikili , birleşmelere doğru geçirdiği değişiklikler kamış kalem özelliğinde aktarılacaktır. Meşk çalışma yöntemleri, yazma ve yapma küfî çeşitlerinde yazım aşamaları, sistem içinde aşama aşama kamış ve kurşun kalemle eskizler halinde uygulamalar yaptırılacaktır . Yazıların kalıplarının hazırlanma aşamaları, ilk safhasından başlayarak, levha haline geldiği son safhasına kadar gösterilecek ve ahârlı kağıt üzerine yazılarak tamamlattırılacaktır.

Değerlendirme Yöntemleri

SIRA NO KISA KOD UZUN ADI FORMUL
1 VZ Vize
2 ODV Ödev
3 PR Proje
4 DKL DerseKatılım
5 FN Final
6 BSN Başarı Notu VZ * 0.15 + ODV * 0.20 + PR * 0.30 + DKL * 0.20 + FN * 0.15
7 BUT Bütünleme
8 BBN BütSonuBaşarıNotu VZ * 0.15 + ODV * 0.20 + PR * 0.30 + DKL * 0.20 + BUT * 0.15


*** Bütünleme Sınavı Yapılmayan Birimlerde Bütünleme Kriteri Dikkate Alınmaz.

Değerlendirme Yöntemlerine İliskin Aciklamalar

Yok

Değerlendirme Kriteri

Sınavlarda sorulan soru adedine göre 100 tam not üzerinden yapılacak dağılım sınav öncesinde belirtilecek, yanıtlara göre hesaplanan puan toplamı değerlendirmeye alınacaktır.
Ders kapsamında verilen ödev içerik ve sunum kriterleri göz önüne alınarak 100 tam puan üzerinden değerlendirilecektir.
Proje değerlendirmesinde öğrencinin çalışması, doğru,düzen ve titizlik ilkeleri bağlamında ve , 100 tam puan üzerinden değerlendirilecektir.

Dersin Öğretim Dili

Türkçe

Derse İlişkin Politika ve Kurallar

Ders teorik anlatımla başlar, ilgili konularda görseller ve kişisel uygulamalar yardımıyla çizim yapar. Geç kalan öğrenciler sonraki yarım saat içinde kursa girme hakkına sahiptir. Bu saatten sonra sınıfa gelen öğrenciler, dersin yarısına katılmış olarak değerlendirilir. Bir sonraki dersin başında işlerin aşamaları incelenir, yanlışlar eleştirilir ve tartışılır; daha sonra öğrenciler stüdyolarda yeni uygulamalarına başlarlar.

Dersin Öğretim Üyesi İletişim Bilgileri

aynur.maktal@deu.edu.tr

Ders Öğretim Üyesi Görüşme Gün ve Saatleri

Yok

Staj Durumu

YOK

İş Yükü Hesaplaması

Etkinlikler Sayısı Süresi (saat) Toplam İş Yükü (saat)
Ders Anlatımı 13 1 13
Uygulama 13 1 13
Haftalık Ders öncesi/sonrası hazırlıklar 13 1 13
Vize Sınavına Hazırlık 1 1 1
Final Sınavına Hazırlık 1 1 1
Ödev Hazırlama 1 1 1
Haftalık Ders öncesi/sonrası hazırlıklar 13 1 13
Final Sınavı 1 1 1
Vize Sınavı 1 1 1
TOPLAM İŞ YÜKÜ (saat) 57

Program ve Öğrenme Kazanımları İlişkisi

PK/ÖKPK.1PK.2PK.3PK.4PK.5PK.6PK.7PK.8PK.9PK.10PK.11PK.12PK.13PK.14PK.15PK.16PK.17PK.18
ÖK.1212
ÖK.21221
ÖK.321222
ÖK.4121212
ÖK.5222