Dokuz Eylül Üniversitesi Ders Katoloğu / Bilgi Paketi

Ders Bilgileri

Ders Kodu	Ders Adı	Ders Türü	D	U	L	AKTS
FDB 6219	İbni Sina Metafiziği ve Etkileri	SEÇMELİ	3	0	0	7

Dersi Veren Birim

Felsefe ve Din Bilimleri Doktora

Dersin Düzeyi

Doktora

Ders Koordinatörü

DOÇ.DR. MEHMET AYDIN

Dersi Alan Birimler

Felsefe ve Din Bilimleri Doktora

Dersin Amacı

Öğrencinin, İbn sina metafizini ve bu metafiziğin İslam düşüncesi ve Batı düşüncesi üzerindeki etkilerini öğrenerek onları analiz edebilecek ve yorumalayabilecek derin kavrayışa ulaşmasını sağlamaktır. Bu sayede metafiziğin her şeyin kendisine bağlı olduğu bir temel olduğu; onun kökünün insanın doğal olarak bilme arzusuna dayandığı; dolayısıyla insanın bütün içindeki yerinin ne olduğu ve onunla ilişkisinin nasıl olması gerektiği konusunda ortaya konan bilgiler anlamlı hale gelecektir. Özellikle İbn Sina metafiziğinde varolan şeyler, varlığın çeşitli anlamları, varlık olarak varlık, metafiziğin dışında kalan diğer bilimlerin ilkeleri ve varolan şeylerin ilk nedenleri araştırılacak ve bununla birlikte Tanrı'nın varlığı, bilgisi, yaratması ve insanın özgürlüğü konusunda derin bilgi ve kavrayışa ulaşılacaktır. Burada ana çerçevesi çizilen metafiziksel konuların İslam ve Batı düşüncesi üzerindeki etkilerin bilinmesi ve onları analiz edebilecek bir yeterliliğe ulaşılması amaçlanmıştır.

Dersin Öğrenme Kazanımları

1	İbn Sina felsefesinde Metafiziğin anlamını öğrenmiş olur.
2	İbn Sina metafiziğinin, fiziğin üstünde ve ötesinde olan ve nihaî realiteyi araştıran bir ilim olduğunu kavramış olur.
3	İbn Sina metafiziğinde varlık kavramını ve varlık türlerini kavramış olur.
4	İbn Sina Metafiziğinde madde-form, varlık-mahiyet, cevher-araz ve potansiyellik-aktuallik ilişkisini öğrenmiş olur.
5	İbn Sina Metafiziğinde varlığın ve değişimin ilkeleri hakkında yapılan tartışmaları kavrar.
6	İbn Sina Metafiziğinde Tanrı'nın varlığı konusunda getirilen delillerin mantıksal ve felsefi yapılarını değerlendirir.

Dersin Öğretim Türü

Örgün Öğretim

Dersin Önkoşulu/Önkoşulları

Yok

Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar

Yok

Ders İçeriği

Hafta	Konular	Açıklama
1	İbn Sina Metafiziğinin Kaynakları
2	İbn Sina Metafiziği ve Konusu: a) İlk Felsefe, Mâ Ba'det-Tabîa Ya Da İlahî İlim (Teoloji); b) Metafiziğin Teorik İlimler Tasnifi İçindeki Yeri; c) Metafiziğin Nihai Amacı
3	Varlık Olarak Varlığın Keşfi: a) Varlık Terimine Verilen Anlamlar; b)Mevcut ya da Reel Olarak Varlık; c) Varlık Olarak Varlık ya da Genel Olarak Varlık
4	Mahiyet ve Varlık Arasındaki İlişki: a) Varlığın Mahiyete Eklemlenmesi; b) Yaratılmış ve Sınırlı Varlıklarda Mahiyet (Zat) ve Varlık; c) Zorunlu Varlık'da (Tanrı) Mahiyet ve Varlık
5	Yaratılmış ve Sınırlı Olan Varlıkların Yapısı Ya Da Cevher ve Arazlar Arasındaki İlişki: a) Varlık ve Ferdi Konu; b) Arazlar ve Arızî Varlık; c) Cevher ve Araz Arasındaki Nedensel İlişki.
6	Oluş ve Değişme: a) Madde ve Form Arasındaki İlişki; b) Potansiyellik ve Aktuallik Arasındaki İlişki; c) Maddi Cevherlerin Ferdiliği
7	Yaratılmış Varlıklardan Yaratılmamış-Zorunlu Varlığa Geçiş: a) Tanrı'nın Bilinmesi; b) Tanrı'nın Varlığının İspatlanması
8	ARA SINAV
9	Tanrı'nın Varlığı ve Sıfatları: Kudret, İrade, İlim
10	Tanrı'dan Yaratılmış Varlıklara Geçiş: a) Sudur Teorisi ve Varlıkların Yarartılışı; b) Alemin Kıdemi; c) Zamanın Mahiyeti
11	Zorunlu Varlığın İlmi: a) Zorunlu Varlığın İlminin Külli Olması; b) İnsanın Özgürlüğü
12	Varlık, Birlik ve Hakikat: a) Hakikat Türleri (Mantıksal, Ontolojik ve Ahlaki); b) Varlığın İyi Olması ve İyinin Mahiyeti; c) Kötülüğün Mahiyeti ve Çeşitleri (Fiziksel, Ahlaki ve Ontolojik); d) Güzelliğin Mahiyeti ve Güzellikteki Subjektif ve Objektif Unsurlar.
13	İbn Sina Metafiziğinin İslam Dünyasındaki Etkileri: Felsefe, Kelam ve Tasavvuf
14	İbn Sina Metafiziğinin Batı Düşüncesi Üzerindeki Etkisi: Yahudi ve Hıristiyan Düşünürlere Etkisi.

Ders İçin Önerilen Kaynaklar

1-Platon; Parmenides, çev., Saffet Babür, İmge Kitabevi, Ankara 1996.
2-Platon, Sofist, çev., Ahmet Cevizci-Derya Önder, Say Yayınları, İstanbul 2012.
3-Diadochos Proklos, Platon'un Parmenides Diyalogunun Yorumu (141e-142a), çev., Oğuz Özügül, Pencere Yayınları, İstanbul 2006.
4-Aristoteles, Metafizik, çev, Ahmet Arslan, Sosyal Yayınları, İstanbul 2012.
5-Plotinus, Dokuzluklar I, çev. Zeki Özcan, Alfa Aktüel Yayınları,İstanbul 2007.
6-Farabi, Es-Siyâsetü'l-Medeniyye veya Mebâdiü'l-Mevcûdât, çev., M. Aydın, M. Rami Ayas, A. Şener, Büyüyenay Yayıncılık, İstanbul 2012.
7-İbn Sina, Metafizik I, (Kitabu'ş-Şifâ, el-İlahiyyât), çev., Ekrem Demirli-Ömer Türker, Litera Yayınları, İstanbul 2004.
8-İbn Sina, Metafizik II, (Kitabu'ş-Şifâ, el-İlâhiyyât), çev., Ekrem Demirli-Ömer Türker, Litera Yayınları, İstanbul 2005.
9-İbn Sina, İşaretler ve Tenbihler,(el-İşârât ve't-Tenbihât), çev., Ali Durusoy, Muhittin Macit, Ekrem Demirli, Litera Yayınları,İstanbul 2005.

Öğrenme ve Öğretme Yöntemleri

ders anlatma, araştırma, soru-cevap, analiz,

Değerlendirme Yöntemleri

SIRA NO	KISA KOD	UZUN ADI	FORMUL
1	ARS	ARASINAV
2	YYS	YARIYIL SONU SINAVI
3	YYBN	YARIYIL SONU BAŞARI NOTU	ARS * 0.40 + YYS* 0.60
4	BUT	BÜTÜNLEME
5	BUTBN	BÜTÜNLEME SONU BAŞARI NOTU	ARS * 0.40 + BUT* 0.60

*** Bütünleme Sınavı Yapılmayan Birimlerde Bütünleme Kriteri Dikkate Alınmaz.

Değerlendirme Yöntemlerine İliskin Aciklamalar

Yok

Değerlendirme Kriteri

Öğrencilerin başarısı ara sınav ve yarıyıl sonu sınavı ile derse yönelik performanslarına göre değerlendirilir.

Dersin Öğretim Dili

Türkçe

Derse İlişkin Politika ve Kurallar

İlan Edilecektir.

Dersin Öğretim Üyesi İletişim Bilgileri

mehmetaydin@deu.edu.tr

Ders Öğretim Üyesi Görüşme Gün ve Saatleri

Cuma 15:00 - 16:00

Staj Durumu

YOK

İş Yükü Hesaplaması

Etkinlikler	Sayısı	Süresi (saat)	Toplam İş Yükü (saat)
Ders Anlatımı	13	3	39
Vize Sınavına Hazırlık	1	7	7
Final Sınavına Hazırlık	1	15	15
Ödev Hazırlama	1	4	4
Sunum Hazırlama	1	4	4
Haftalık Ders öncesi/sonrası hazırlıklar	13	7	91
Kitap Okuma	3	7	21
Final Sınavı	1	2	2
Vize Sınavı	1	2	2
TOPLAM İŞ YÜKÜ (saat)			185

Program ve Öğrenme Kazanımları İlişkisi

PK/ÖK	PK.1	PK.2	PK.3	PK.4	PK.6	PK.13
ÖK.1	5	4	4	4	5	5
ÖK.2	5	4	4	4	5	5
ÖK.3	5	4	4	4	5	5
ÖK.4	5	4	4	4	5	5
ÖK.5	5	4	4	4	5	5
ÖK.6	5	4	4	4	5	5

DERS ADI

DERECE PROGRAMLARI