Dokuz Eylül Üniversitesi Ders Katoloğu / Bilgi Paketi

Ders Bilgileri

Ders Kodu	Ders Adı	Ders Türü	D	U	L	AKTS
MME 5059	Alüminyum Teknolojileri	SEÇMELİ	3	0	0	8

Dersi Veren Birim

Fen Bilimleri Enstitüsü

Dersin Düzeyi

Yüksek Lisans

Ders Koordinatörü

DOÇ.DR. ESRA DOKUMACI ALKAN

Dersi Alan Birimler

Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Yüksek Lisans
Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Doktora
Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bütünleşik Doktora

Dersin Amacı

Alüminyum üretim teknolojilerinin, cevherden başlayarak ticari külçe, döküm ve dövme parça, levha, folyo ve profil ürünlerin elde edilmesinde uygulanan temel üretim süreçlerinin ve kullanım alanlarının tanıtılmasıdır. Bu süreçler, alüminyumun cevherinden ticari saflıktaki alüminyum metalin elde edildiği birincil üretim süreci ile birlikte ticari saflıktaki alüminyumun alaşımlanarak döküm, dövme, levha ve folyo ve profil uygulamalarına yönelik değerlendirilmesini kapsayan ikincil üretim süreçlerini kapsamaktadır. Bu derste ülkemizde alüminyum sanayi tarafından kullanılan üretim süreçlerinin tamamı işlenecek, öğrencilerin bu süreçler hakkında bilgi edinmesi sağlanacaktır.

Dersin Öğrenme Kazanımları

1	Aüminyumun tarihçesi, güncel konumu ve yaşamımızdaki önemini kavrayabilme
2	Aüminyum birincil ve ikincil üretim teknolojilerini anlatabilme
3	Alüminyum alaşım gruplarını ve özelliklerini tanımlayabilme
4	Aüminyum alaşımlarının uygulamalarını ifade edebilme
5	Aüminyumu diğer metallerden ayıran üstünlüklerini ve bu üstünlüklerden yararlanma olasılıklarını ifade edebilme
6	Ülkemizde alüminyum sanayinde uygulanan üretim süreçlerini tanımlayabilme
7	Aüminyum alaşımlarının geri kazanımının önemini ve uygulanan süreçleri tekrarlayabilme
8	Aüminyum döküm, dövme parça, levha ve folyo ve profil ürünlerinde kalite sorunları ve bunların giderilmesine yönelik önlem ve işlemleri tanımlayabilme

Dersin Öğretim Türü

Örgün Öğretim

Dersin Önkoşulu/Önkoşulları

Yok

Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar

Yok

Ders İçeriği

Hafta	Konular	Açıklama
1	Alüminyum metal ve metalürjisinin kısa tarihi Neden alüminyum; alüminyum ve alaşımlarınını ayrıcalıklı kılan özellikleri Alüminyumun birincil üretimi Boksit madenciliği: nerelerde ve nasıl Boksitten alümina üretimi- Bayer prosesi Alüminadan alüminyum metal üretimi-Hall-Heroult Prosesi Ticari saflıkta alüminyumlar (3N, 4N, 5N, 6N)
2	İkincil alüminyum üretimi Üretim akım şemaları Parça döküm Alaşımlama pratikleri-alaşım elementlerinin etkileri Alüminyum döküm alaşımları-alaşım gösterilişleri Ergitme pratikleri Ergitme fırınları-gazlı-elektrik dirençli-indüksiyon-reverber Sıvı alüminyum kalitesi-sıvı hazırlık işlemleri-flakslama-cüruf çekme-gaz giderme-filtrasyon-modifikasyon-tane küçültme-akışkanlık
3	Döküm alaşımlarının uygulamaları Döküm alaşımlarının ısıl işlemleri
4	İşlem alaşımları Isıl işlem gören ve görmeyen alaşımlar Alaşım elementlerinin etkileri Alaşım gösterilişleri Yarı-sürekli döküm teknolojileri Sürekli (ikiz merdane-ikiz bant) döküm teknolojileri
5	Direkt çil döküm teknolojisi ile ekstrüzyon bileti üretimi Homojenizasyon Ön ısıtma- ekstrüzyon-ısıl işlem ve profillerin diğer işlemleri Direkt çil döküm teknolojisi ile sıcak hadde malzemesi Traşlama-ön ısıtma Sıcak ve soğuk hadde
6	İkiz merdane döküm soğuk hadde teknolojisi Soğuk hadde Levha haddesi Folyo haddesi Çift kat çekim Levha malzeme kalite özellikleri anizotropi Şekillendirilebilirlik, derin çekme-büküm-kulaklanma-portakallanma
7	ara sınav
8	Alüminyum folyo uygulamaları Alüminyum folyo kalite özellikleriğne deliği Blister vb Ambalaj uygulamaları Değerlendirme işlemleri (baskı-ekstrüzyon-laminasyon vb)
9	Alüminyum alaşımlarının dövmesi Üretim akım şeması Döküm-dövme-ekstrüzyon-dövme Kalite özellikleri
10	Alüminyum alaşımlarının ısıl işlemleri Bobinlerde homojen tav Sürekli homojen tav Bekletme-homojen tavdan soğutma Ön ısıtma Yumuşatma tavları Kısmi tavlar Çözeltiye alma Yaşlandırma Temper tanımları: T4, T5, T6, T7 vs H1X,H2X, H3X, etc
11	Alüminyum kompozitler Alüminyum kompozit uygulamaları Alüminyum köpük, üretimi, özellikleri, uygulama alanları Alüminyum toz metalürjisi Alüminyum alaşımlarının hızlı katılaştırılması
12	ara sınav
13	Alüminyum geri kazanım teknolojileri Ekonomisi Çevreye etkisi
14	Alüminyum alaşımlarının metalografisi Tipik döküm ve işlem alaşımı mikroyapıları Alüminyum alaşımlarının parlatılması Dağlanması Aydınlık-karanlık alan metalografisi Tane yapısı-Barker tekniği Tane boyutu ve DAS ölçümleri

Ders İçin Önerilen Kaynaklar

Ana kaynak:
ASM Specialty Handbook: Aluminum and Aluminum Alloys, Ed. Joseph R. Davis, ASM
Referanslar:
Training in Aluminium Application Technologies- TALAT lectures
Automotive manual-European Aluminium Association
Aluminium Association web site

Öğrenme ve Öğretme Yöntemleri

Ders anlatımı, sınavlar ve ödev

Değerlendirme Yöntemleri

SIRA NO	KISA KOD	UZUN ADI	FORMUL
1	ARS	ARASINAV
2	ODV	ÖDEV
3	SUN 1	SUNUM 1
4	SUN 2	SUNUM 2
5	YSS	YIL SONU SINAVI
6	YSBN	YIL SONU BAŞARI NOTU	ARS * 0.20 +ODV * 0.20 + SUN 1 * 0.15 + SUN 2 * 0.15 + YSS * 0.30
7	BUT	Bütünleme Notu
8	BUTBN	BÜTÜNLEME SONU BAŞARI NOTU	ARS * 0.20 +ODV * 0.20 + SUN 1 * 0.15 + SUN 2 * 0.15 + BUT * 0.30

*** Bütünleme Sınavı Yapılmayan Birimlerde Bütünleme Kriteri Dikkate Alınmaz.

Değerlendirme Yöntemlerine İliskin Aciklamalar

Yok

Değerlendirme Kriteri

Öğrenme çıktıları
Ara ve final sınavı: ÖÇ 1, ÖÇ 2, ÖÇ 3, ÖÇ 4, ÖÇ 5, ÖÇ 6, ÖÇ 7, ÖÇ 8
Ödev: ÖÇ 2, ÖÇ 6, ÖÇ 7, ÖÇ 8

Dersin Öğretim Dili

İngilizce

Derse İlişkin Politika ve Kurallar

İlan Edilecektir.

Dersin Öğretim Üyesi İletişim Bilgileri

e-posta: esra.dokumaci@deu.edu.tr

Ders Öğretim Üyesi Görüşme Gün ve Saatleri

Pazartesi; 11:30-12:15

Staj Durumu

YOK

İş Yükü Hesaplaması

Etkinlikler	Sayısı	Süresi (saat)	Toplam İş Yükü (saat)
Ders Anlatımı	14	3	42
Haftalık Ders öncesi/sonrası hazırlıklar	14	2	28
Final Sınavına Hazırlık	1	30	30
Ödev Hazırlama	1	20	20
Sunum Hazırlama	2	25	50
Diğer Kısa Sınavlara Hazırlık	0	0	0
Vize Sınavına Hazırlık	1	20	20
Diğer Kısa Sınav	0	0	0
Final Sınavı	1	2	2
Vize Sınavı	1	2	2
TOPLAM İŞ YÜKÜ (saat)			194

Program ve Öğrenme Kazanımları İlişkisi

PK/ÖK	PK.1	PK.2	PK.3	PK.4	PK.5
ÖK.1	5
ÖK.2	5	2	3		1
ÖK.3	5
ÖK.4	5	2	3
ÖK.5	5		3
ÖK.6	5	2	3
ÖK.7	5
ÖK.8	5	2		1	1

DERS ADI

DERECE PROGRAMLARI