Dokuz Eylül Üniversitesi Ders Katoloğu / Bilgi Paketi

Ders Bilgileri

Ders Kodu	Ders Adı	Ders Türü	D	U	L	AKTS
NBG 5007	Süstaşları Tanıma ve Sınıflandırma	SEÇMELİ	2	0	2	6

Dersi Veren Birim

Fen Bilimleri Enstitüsü

Dersin Düzeyi

Yüksek Lisans

Ders Koordinatörü

PROF.DR. MURAT HATİPOĞLU

Dersi Alan Birimler

Doğal Yapı Taşları ve Süs Taşları Yüksek Lisans
Jeoloji Mühendisliği Bilimsel Hazırlık (YL)

Dersin Amacı

Süstaşı (değerli taş) tanımı. Süstaşları ile ilgili anahtar sözcükler. Süstaşı terminolojisi (süstaşlarını isimlendirme, adlandırma kuralları, isimlerinin kökenleri). Süstaşlarının tarihteki ve günümüzdeki yeri. Süstaşı ile ilgili bilim dalı; Gemoloji (tanım ve bilimsel disiplin, ilgi alanları). Süstaşlarını sınıflandırma (değersel, kökensel, oluşumsal). Mineral kökenli süstaşlarının sınıflandırılmasının kimya ile ilişkisi. Süstaşlarını oluşturan bileşenler (yer kabuğunu oluşturan yapıtaşları ve bileşenler, oransal dağılımı). Süstaşlarını inceleme ve ayırt etmede optik ve fiziksel özellikler. Süstaşlarını inceleme ve ayırt etmede fiziko-kimyasal özellikler. Süstaşlarının doğada oluşumu (yataklanması). Süstaşlarının doğada bulunuşu ve çıkartılması (eldesi). Türkiyede çıkartılan başlıca süstaşlarını görsel olarak inceleme. Doğal kaya ve organik malzeme kökenli süstaşları ve alt türleri. Doğal mineral kökenli süstaşları ve alt türleri. Süstaşlarını pratik tanıma yöntemleri.

Dersin Öğrenme Kazanımları

1	Süstaşları tanıma ve sınıflandırma konularında bilgi sahibi olabilmek
2	Mineraloji ve Gemoloji konularında arazi ve laboratuar testlerini uygulayabilmek
3	Süstaşlarının ticaretini yapabilmek
4	Süstaşlarının doğada nasıl bulunabileceği konusunda bilgi ve deneyim sahibi olabilmek
5	Gemoloji konusunda sürekli araştırmanın öğrenmenin bir çağı yakalamak açısından bir gereklilik olduğunu kavramak

Dersin Öğretim Türü

Örgün Öğretim

Dersin Önkoşulu/Önkoşulları

Yok

Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar

Yok

Ders İçeriği

Hafta	Konular	Açıklama
1	Jeolojiye ve gemolojiye giriş 1.1. Evren, güneş sistemi ve dünyanın oluşumu 1.2. Dünyanın yapısı, kabuk, litosfer, astenosfer, manto 1.3. Levha tektoniği, kaya döngüsü ve kayaçların sınıflaması 1.4. Madde, atom, element, mineral, kristal, kaya ve süstaşı (değerli taş) kavramları. Konuyla ilişkili laboratuvar uygulaması 1.5. Süstaşı sınıflaması (doğal, yapay ve taklit) 1.6. Gemoloji ve mineraloji
2	Süstaşlarının kökeni ve oluşumu 2.1. Süstaşları ve yaygın kayaçlar 2.1.1. Plutonik kayaçlar 2.1.2. Volkanik kayaçlar 2.1.3. Pegmatitler 2.1.4. Sedimenter kayaçlar 2.1.5. Plaser mineralleri 2.1.6. Metamorfik kayaçlar 2.2. Akışkan çözeltilerden oluşmuş süstaşları 2.2.1. Damar dolgusu mineralleri 2.2.2. İkincil mineraller
3	Kristal ve mineral kimyası 3.1. Dünya ve yerkabuğunun kimyasal bileşimi 3.2. Yerkabuğundaki element dağılımı 3.3. Atomun yapısı ve kimyasal bağlar 3.4. İyonların koordinasyonu ve atomik paketlenme 3.5. İyon yerdeğişimi ve katı çözeltiler
4	Kristalografi-mineraloji. Konuyla ilişkili laboratuvar uygulaması 4.1. Kristalleşme ve kristal büyümesi 4.2. Kristal simetrisi ve simetri elemanları 4.3. Kristal morfolojisi ve kristal eksenleri 4.4. Kristal sistemleri 4.5. Minerallerin iç düzeni, politip, polimorfi ve psödomorfi
5	Minerallerin fiziksel özellikleri. Konuyla ilişkili laboratuvar uygulaması. 5.1. Minerallerin yaygın oluşum şekilleri 5.2. Dilinim, sertlik, özgül ağırlık-yoğunluk, renk, parlaklık, lüminesans, elektriksel ve manyetik özellikler 5.3. Minerallerin optik özellikleri

Ders İçin Önerilen Kaynaklar

Hatipoğlu, M., (2022). Süstaşları Mineralojisi. Talebe.com (e-kitap), TR-Niğde, 234 sayfa. ISBN: 978-625-7247-11-5
Hurlbut, C.S.Jr. Kammerling, R.C., (1991). Gemology,. 2nd Ed. John Wiley & Sons, Inc., USA, 336pp.
Comelius, S., Hurlbut, J.R., (1971). Dana's Manual of Mineralogy. John Wiley & Sons, USA-New York, 579pp.
Cornelis, K., Cornelius, S. and Hurlbut, J.R, (1993), Manual of Mineralogy (after James D. Dana), 1971, John Wiley & Sons, Inc., 18 th Ed., New York, 681 pp.
Read, P.G., (1999). Gemology. 2nd Ed., Butterworth-Heinemann, GB-Oxford, 326pp.
Webster, R., (1990). Gems, Their Sources, Descriptions and Identification: 4th Ed. (revised by B.W. Anderson), Butterworths, GB-London, 1006pp.

Öğrenme ve Öğretme Yöntemleri

Görsel sunum destekli interaktif teorik ders. Teorik bilgilerin gerektirdiği laboratuvar uygulaması.

Değerlendirme Yöntemleri

SIRA NO	KISA KOD	UZUN ADI	FORMUL
1	ODV	ÖDEV
2	YSS	YIL SONU SINAVI
3	YSBN	YIL SONU BAŞARI NOTU	ODV * 0.50 +YSS * 0.50
4	BUT	BÜTÜNLEME
5	BUTBN	BÜTÜNLEME SONU BAŞARI NOTU	ODV * 0.50 + BUT * 0.50

*** Bütünleme Sınavı Yapılmayan Birimlerde Bütünleme Kriteri Dikkate Alınmaz.

Değerlendirme Yöntemlerine İliskin Aciklamalar

Yok

Değerlendirme Kriteri

ÖDEV % 50 (ÖÇ1, ÖÇ2, ÖÇ3, ÖÇ4, ÖÇ5)
FİNAL % 50 (ÖÇ1, ÖÇ2, ÖÇ3, ÖÇ4, ÖÇ5)

Dersin Öğretim Dili

Türkçe

Derse İlişkin Politika ve Kurallar

İlan Edilecektir.

Dersin Öğretim Üyesi İletişim Bilgileri

Prof.Dr. Murat HATİPOĞLU
E-Mail: murat.hatipoglu@deu.edu.tr profdrmurathatipoglu@gmail.com
Tel: 0232-3012562

Ders Öğretim Üyesi Görüşme Gün ve Saatleri

Hafanın her günü mesai saatlerinde

Staj Durumu

YOK

İş Yükü Hesaplaması

Etkinlikler	Sayısı	Süresi (saat)	Toplam İş Yükü (saat)
Ders Anlatımı	12	2	24
Uygulama	12	2	24
Haftalık Ders öncesi/sonrası hazırlıklar	12	3	36
Bireysel Ödev Hazırlama (CBİKO Yetenek Kapısı)	2	5	10
Final Sınavına Hazırlık	1	1	1
Diğer (Lab)	12	4	48
Final Sınavı	1	2	2
Ders ve Alan Çalışmalarına Katılım	3	3	9
TOPLAM İŞ YÜKÜ (saat)			154

Program ve Öğrenme Kazanımları İlişkisi

PK/ÖK	PK.1	PK.2	PK.3	PK.4	PK.5	PK.6	PK.7	PK.8	PK.9	PK.10	PK.11	PK.12
ÖK.1	5	5	2	3	3	1	2					2
ÖK.2	5	4	3	4	4	4	1	1	1	1		4
ÖK.3	4	5	4	5	4	4				1	1	3
ÖK.4	5	4	5	2	5	3	1		3	3		4
ÖK.5	3	4	4	2	3	5	2	1			1

DERS ADI

DERECE PROGRAMLARI