Dokuz Eylül Üniversitesi Ders Katoloğu / Bilgi Paketi

Ders Bilgileri

Ders Kodu	Ders Adı	Ders Türü	D	U	L	AKTS
İLA 3313	İslam Hukuk Usulü	ZORUNLU	4	0	0	4

Dersi Veren Birim

İlahiyat

Dersin Düzeyi

Lisans

Ders Koordinatörü

PROF.DR. HÜSEYİN ESEN

Dersi Alan Birimler

İlahiyat (İ.Ö)
İlahiyat

Dersin Amacı

İslam Hukuk Usulünün temel konularının incelenmesi; ilgili klasik ve modern literatürün tanıtılması; hükme ulaşmada esas teşkil eden hususların ele alınması; ve disiplinin tarihi gelişimi çerçevesinde farklı yorumları dikkate alarak konunun günümüze bakan yönleri ezerinde teorik çalışmalar yapmaktır.

Dersin Öğrenme Kazanımları

1	Öğrenci, İslam Hukuk Usulü ilminin doğuşu, geçirdiği evreler ve ilgili ekollerin gelişimi hakkında bilgi sahibi olacaktır.
2	İslam Hukuk Usulünün nereden geldiğini, kaynaklarının ne olduğunu ve bu kaynakların nasıl ele alınarak İslam Hukuku üretildiğini anlayacaktır.
3	Öğrenci mevcut hüküm lerin ne kadar İslami olduklarını anlama imkanına kavuşacaktır.
4	Kendisi bir konuda hüküm verme veya hükümler arasında bir tercihte bulunma durumunda nasıl bir metodoloji takip etmesi gerektiğinin bilincinde olacaktır.
5	Kendisine fıkhi bir mesele sorulduğunda teorik olarak nereden başlaması gerektiğini öğrenmiş olacaktır.

Dersin Öğretim Türü

Örgün Öğretim

Dersin Önkoşulu/Önkoşulları

Yok

Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar

Yok

Ders İçeriği

Hafta	Konular	Açıklama
1	İslam Hukuk Usulünün Doğuşu ve Usul Ekolleri
2	Kur'an'ın Usuldeki Yeri ve Ahkâm Ayetleri
3	Sünnet ve kısımları, hukuka delil oluşu ve Haber-i Vahid
4	İcma, çeşitleri ve imkânı
5	Kıyas, rükünleri ve illet
6	Fer'i Deliller: Sahabe Kavli, İstihsan, Maslahat, Örf-Adet, İstishab, ve Önceki Şeriatler, Zerayi
7	Şer'i Delillerden Çıkarılan Hükümler: Teklifi ve Vaz'i Hükümler
8	Vize Sınavı
9	Vaz' Olunduğu Mana Bakımından Lafız: Hass, Âmm, Müşterek ve Müevvel
10	Kullanıldığı Mana Bakımından Lafız: Hakikat, Mecaz, Sarih ve Kinaye
11	Manaya Delaletininin Açıklığı veya Kapalılığı Bakımından Lafız: Zahir, Nass, Müfesser, Muhkem;
12	Manaya Delaletinin Şekli Bakımından Lafız: İbarenin Delaleti, İşaretin Delaleti, Nassın Delaleti ve İktizanın Delaleti
13	Hükümlerin Gayeleri ve Hükümlerin Tearuzu
14	İctihad ve Taklid
15	Final Sınavı

Ders İçin Önerilen Kaynaklar

- Zekiyyüddin Şaban, İslam Hukuk İlminin Esasları (Us lü l-Fıkh), çev. İbrahim Kafi Dönmez, Ankara: Diyanet Vakfı yayınları, 2010.
- Muhammed Ebu Zehra, İslam Hukuku Metodolojisi (Fıkıh Usûlü), çev. Abdulkadir Şener, Ankara: Fecr Yayınları, 1997.
- Fahrettin Atar, Fıkıh Usulü, İstanbul: M.Ü. İlahiyat Fakültesi Yayınları, 2008.
- Şakir Hanbeli, Fıkıh Usulü, çev. Mustafa Yıldırım, İzmir: İzmir İlahiyat Fakültesi Yayınları, 2010.
- Abdullah Kahraman, Fıkıh Usulü, Giriş- Deliller- Hükümler- Hüküm Çıkarma Yöntemleri, Rağbet yayınları, 2010.
- Talip Türcan (editör), İslam Hukuku El Kitabı, Ankara: Grafiker Yayınları.

Öğrenme ve Öğretme Yöntemleri

Teorik ders anlatımı esasına dayanır

Değerlendirme Yöntemleri

SIRA NO	KISA KOD	UZUN ADI	FORMUL
1	VZ	Arasınav
2	FN	Final
3	BNS	BNS	VZ * 0.40 +FN * 0.60
4	BUT	Bütünleme
5	BBN	BütSonu BaşarıNotu	VZ * 0.40 +BUT * 0.60

*** Bütünleme Sınavı Yapılmayan Birimlerde Bütünleme Kriteri Dikkate Alınmaz.

Değerlendirme Yöntemlerine İliskin Aciklamalar

Yok

Değerlendirme Kriteri

Öğrencilerin başarısı ara sınav ve yarıyıl sonu sınavı ile dersteki performansına göre değerlendirilir.

Dersin Öğretim Dili

Türkçe

Derse İlişkin Politika ve Kurallar

Derselare devam konusunda titizlik gerektirir.

Dersin Öğretim Üyesi İletişim Bilgileri

huseyin.esen@deu.edu.tr

Ders Öğretim Üyesi Görüşme Gün ve Saatleri

Cuma: 15:00-16:00

Staj Durumu

YOK

İş Yükü Hesaplaması

Etkinlikler	Sayısı	Süresi (saat)	Toplam İş Yükü (saat)
Ders Anlatımı	15	4	60
Vize Sınavına Hazırlık	1	5	5
Haftalık Ders öncesi/sonrası hazırlıklar	15	2	30
Final Sınavına Hazırlık	1	10	10
Final Sınavı	1	1	1
Vize Sınavı	1	1	1
TOPLAM İŞ YÜKÜ (saat)			107

Program ve Öğrenme Kazanımları İlişkisi

PK/ÖK	PK.2	PK.5
ÖK.1	2	1
ÖK.2	2	1
ÖK.3	3	1
ÖK.4	4	2
ÖK.5	5	1

DERS ADI

DERECE PROGRAMLARI