Dokuz Eylül Üniversitesi Ders Katoloğu / Bilgi Paketi

Ders Bilgileri

Ders Kodu	Ders Adı	Ders Türü	D	U	L	AKTS
MME 3515	FAZ DİYAGRAMLARI	ZORUNLU	3	0	0	5

Dersi Veren Birim

Metalurji ve Malzeme Mühendisliği

Dersin Düzeyi

Lisans

Ders Koordinatörü

DOÇ. DR. ESRA DOKUMACI ALKAN

Dersi Alan Birimler

Metalurji ve Malzeme Mühendisliği

Dersin Amacı

Bu dersin amacı: faz denge diyagramlarını serbest enerji diyagramları ile ilişkilendirerek oluşturmak; diyagramlardaki mevcut kararlı fazları tanımlamak; fazların değişen sıcaklık, basınç ve bileşimlerdeki davranışlarını irdelemek; üretim metalurjisi ve malzeme geliştirme süreçlerini faz diyagramlarını kullanarak yorumlamaktır.

Dersin Öğrenme Kazanımları

1	Metalurji termodinamiği, çözeltiler termodinamiği ve faz denge diyagramları ile ilgili temel kavramları tanımlamak.
2	Farklı sıcaklık, basınç ve bileşimlerdeki Gibbs serbest enerji diyagramlarını kullanarak faz denge diyagramlarını oluşturmak.
3	Tanımlanmış bir sistemi esas alarak sistemin faz denge diyagramını oluşturmak ve faz denge diyagramı verilen bir sistemi incelemek.
4	Farklı ortam şartlarında faz denge diyagramlarında mevcut kararlı fazları belirleyerek, faz bileşimleri ve oranlarını hesaplamak.
5	Denge ve denge dışı soğuma durumunda faz dönüşümlerini belirterek mikroyapı ile ilişkilendirmek.
6	Üç bileşenli bir sistemin iki bileşenli alt sistemleri ile ilişkilendirerek belirtilen bileşim aralıklarında faz denge diyagramlarını oluşturmak.

Dersin Öğretim Türü

Örgün Öğretim

Dersin Önkoşulu/Önkoşulları

Yok

Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar

Yok

Ders İçeriği

Hafta	Konular	Açıklama
1	Giriş, termodinamiğin faz denge diyagramları ile ilgili temel prensipleri
2	Bir bileşenli sistemler: sıcaklık ve basıncın fonksiyonu olarak Gibbs serbest enerjisi
3	İki bileşenli sistemler: ideal çözelti, düzgün çözelti, gerçek çözelti kavramları; kimyasal potansiyel, aktivite, düzenli ve ara fazlar
4	İki bileşenli sistemler: heterojen sistemlerde denge; iki bileşenli basit faz denge diyagramları ve karışabilirlik aralığı
5	İki bileşenli sistemler: faz dönüşüm reaksiyonları ve arabileşik içeren sistemler; Fe-C faz denge diyagramı
6	İki bileşenli sistemler: Gibbs'in fazlar kuralı, terazi kuralı
7	İki bileşenli sistemler: çözünürlük ve katı çözeltiler; sıvı karışmazlığı ve spinodal ayrışma
8	Üç bileşenli sistemler: üçlü faz denge diyagramlarında bileşim bulma ve eşsıcaklık kesitlerinin belirlenmesi; iki, üç ve dört faz içeren üçlü faz denge diyagramları
9	Üç bileşenli sistemler: dört fazdan çok faza sahip üçlü faz denge diyagramları; üç bileşenli sistemlerde katılaşma ve ergitme işlemleri; katılaşma sürecindeki faz oluşumları, miktarı ve bileşimleri
10	Üç bileşenli sistemler: dengeli katılaşma durumunda ötektik ve peritektik reaksiyonlar; üçlü faz denge diyagramlarında oluşabilecek arabileşikler; ergitme sürecinde olası dönüşüm reaksiyonları
11	Üç bileşenli sistemler: üçlü faz denge diyagramında dikey kesit alma yöntemi; üçlü faz denge diyagramlarından ikili faz denge diyagramlarının çıkartımı
12	Üç bileşenli sistemler: üçlü faz denge diyagramında dikey kesit alma yöntemi; üçlü faz denge diyagramlarından ikili faz denge diyagramlarının çıkartımı
13	Faz denge diyagramlarının metal alaşımlarının üretilmesinde, ısıl işlemlerde ve katılaşmada kullanımı; faz denge diyagramı üzerinden mikroyapı tayini
14	Faz denge diyagramlarının refrakter, seramik ve çimento teknolojilerinde kullanımı

Ders İçin Önerilen Kaynaklar

1. Porter, D. A., & Easterling, K. E. (1992). Phase Transformations in Metals and Alloys.
2. Gordon, P. (1968). Principles of phase diagrams in materials systems. MCGRAW HILL, NEW YORK. 1968, 232 P.
3. Hummel, F. A. (1984). Introduction to phase equilibria in ceramic systems.

Öğrenme ve Öğretme Yöntemleri

Ders anlatımı, sınavlar, ödevler

Değerlendirme Yöntemleri

SIRA NO	KISA KOD	UZUN ADI	FORMUL
1	VZ	Arasınav
2	OD	Ödev
3	DNO	DönemÖdevi
4	FN	Final
5	BNS	BNS	VZ * 0.20 + OD * 0.20 + DNO * 0.20 + FN * 0.40
6	BUT	Bütünleme Notu
7	BBN	Bütünleme Sonu Başarı Notu	VZ * 0.20 + OD * 0.20 + DNO * 0.20 + BUT * 0.40

Değerlendirme Yöntemlerine İliskin Aciklamalar

Yok

Değerlendirme Kriteri

ÖK 1-6 ödevler ve sınavlar ile ölçülecektir.

Dersin Öğretim Dili

İngilizce

Derse İlişkin Politika ve Kurallar

Dersler ve sınavlar, D.E.Ü. Mühendislik Fakültesi "ÖĞRETİM VE SINAV UYGULAMA ESASLARI" yönergesine göre yürütülür.

Ödevler doğrudan başka bir kaynaktan referans verilmeden veya diğer öğrencilerden birebir alıntılanması durumunda ilgili çalışma değerlendirme dışında tutulur.

Dersin Öğretim Üyesi İletişim Bilgileri

Dr. Öğretim Üyesi Esra DOKUMACI ALKAN
Dokuz Eylül Üniversitesi
Mühendislik Fakültesi
Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü
Tınaztepe Kampüsü
35160 Buca-İzmir
Tel: 0 232 3017468
e-posta: esra.dokumaci@deu.edu.tr

Dr. Öğretim Üyesi Murat ALKAN
Dokuz Eylül Üniversitesi
Mühendislik Fakültesi
Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü
Tınaztepe Kampüsü
35160 Buca-İzmir
Tel: 0 232 3017464
e-posta: alkan.murat@deu.edu.tr

Ders Öğretim Üyesi Görüşme Gün ve Saatleri

Öğretim üyelerinin kapılarında yer alan haftalık ders programında belirtilen öğrenci danışma saatleridir.

Staj Durumu

YOK

İş Yükü Hesaplaması

Etkinlikler	Sayısı	Süresi (saat)	Toplam İş Yükü (saat)
Ders anlatımı	14	3	42
Haftalık Ders öncesi/sonrası hazırlıklar	14	1	14
Vize Sınavına Hazırlık	1	10	10
Final Sınavına Hazırlık	1	15	15
Ödev Hazırlama	2	20	40
Final Sınavı	1	2	2
Vize Sınavı	1	2	2
TOPLAM İŞ YÜKÜ (saat)			125

Program ve Öğrenme Kazanımları İlişkisi

PK/ÖK	PK.1	PK.2	PK.3	PK.4	PK.5	PK.6	PK.7	PK.8	PK.9	PK.12
ÖK.1	5
ÖK.2	4
ÖK.3	4	3	4	3						2
ÖK.4	4			2		2	2	3	2
ÖK.5	5	3		3	3	2	2	3	2	4
ÖK.6	4	3			3	2	2	3	2

DERS ADI

DERECE PROGRAMLARI