Dokuz Eylül Üniversitesi Ders Katoloğu / Bilgi Paketi

Ders Bilgileri

Ders Kodu	Ders Adı	Ders Türü	D	U	L	AKTS
İLA 1016	İslam Tarihi I	ZORUNLU	4	0	0	4

Dersi Veren Birim

İlahiyat

Dersin Düzeyi

Lisans

Ders Koordinatörü

DR. ÖĞR. ÜYESİ SÜLEYMAN GENÇ

Dersi Alan Birimler

İlahiyat (İ.Ö)
İlahiyat (M.T.O.K.) (İ.Ö)
İlahiyat
İlahiyat (M.T.O.K.)

Dersin Amacı

İslam Tarihinin oluşum ve klasik sürecini olgular temelinde nedensel olarak anlayıp yorumlamak suretiyle günümüz İslam toplumunun kimi sorunlarına dair çözümlemeler ve sonuçlar çıkartmak.

Dersin Öğrenme Kazanımları

1	İlk dört halife döneminde İslam toplumun içine girdiği değişim sürecini kavrayacak, fetih hareketleri ve devlet yönetimi hakkında bilgi sahibi olacaktır.
2	Bu dönemde ortaya çıkan iç karışıklıklar ve fitne olaylarını sosyo-politik ve iktisâdî sebeplerini ve neden olduğu sonuçlarıyla birlikte analiz eder, Emevi Devleti nde hilafetten saltanata dönüşmesinin evrimini izlecektir.
3	Müslümanların fethilerle bir dünya devleti haline gelişini olay ve olgular çerçevesinde öğrenir ve yorumlar. Kısa zaman içerisinde İslâm toplumunun yaşadığı hızlı değişimin nasıl dinî, mezhebî ve siyâsî bölünmelere yol açtığını görür.
4	Abbasi ihtilalı ve Emevilerin yıkılışına etki eden dinamikleri kavrar.
5	İslam ın din ve devlet aşamalarından sonra bir dünya medeniyeti düzeyine yükselişini serüvenini örnekleriyle izler, Abbasiler devrinde İslam toplumunun yeniden şekillenerek plüralist bir yapı kazanmasını izah eder.

Dersin Öğretim Türü

Örgün Öğretim

Dersin Önkoşulu/Önkoşulları

Yok

Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar

Yok

Ders İçeriği

Hafta	Konular	Açıklama
1	Ebu Bekir dönemi ve Ridde nin önlenmesi Mustafa Fayda, Hz. Ebu Bekir , DİA, c. X, s. 101-108. Adem Apak, Anahatlarıyla İslâm Tarihi II (Hulefâ-i Râşidîn Dönemi), s. 39-90.
2	Ömer dönemi, fütuhât ve kurumlaşma Mustafa Fayda, Hz. Ömer , DİA, c. XXXIV, s. 44-51. Mustafa Fayda, Hz. Ömer in Divan Teşkilatı , Doğ. Gün. Büyük İslam Tarihi, c. II, s. 107-176. Adem Apak, Anahatlarıyla İslâm Tarihi II (Hulefâ-i Râşidîn Dönemi), s. 93-185.
3	Osman dönemi ve fitne İsmail Yiğit, Hz. Osman , DİA, c. XXXIII, s. 438-443. Mustafa Demirci, Hz. Osman Devri Fitne Olaylarının Sosyo-ekonomik Boyutları , İslâmiyat, Yıl 7/1, s. 155-170. Adem Apak, Anahatlarıyla İslâm Tarihi II (Hulefâ-i Râşidîn Dönemi), s. 189-277.
4	Hz. Ali ve fitnenin devamı Ethem Ruhi Fığlalı-M. Yaşar Kandemir, "Hz. Ali", DİA, c. II, s. 371-378. Ethem Ruhi Fığlalı, Hz. Hasan , DİA, c. XVI, s. 282-284. Adnan Demircan, Hz. Ali-Muaviye Kavgası, s . Sarıçam, İbrahim, Emevî-Hâşimî İlişkileri, s. 253-304. Adem Apak, Anahatlarıyla İslâm Tarihi II (Hulefâ-i Râşidîn Dönemi), s. 281-394.
5	Muâviye, Emevîlerin kuruluşu ve Süfyâniler İrfan Aycan, "Muâviye b. Ebû Süfyân", DİA, c. XXX, s. 332-334. Mustafa Öz-Rıza Kurtuluş-Mustafa Uzun, "Kerbelâ", DİA, c.XV, s. 271-275. Apak, Adem, Anahatlarıyla İslâm Tarihi III (Emevîler Dönemi), s. 35-116. Philip K. Hitti, Siyasî ve Kültürel İslâm Tarihi, çev. Salih Tuğ, c. I (2. Kısım), s. 301-324.
6	Mervâniler, Mervân ve Abdülmelik b. Mervân Dönemi, Abdülmelik b. Mervân'ın Oğulları ile Ömer b. Abdülaziz Dönemleri ve Futûhât Apak, Adem, Anahatlarıyla İslâm Tarihi III (Emevîler Dönemi), s. 121-260. Philip K. Hitti, Siyasî ve Kültürel İslâm Tarihi, çev. Salih Tuğ, c. I (2. Kısım), s. 325-352. İsmail Yiğit-A. Engin Beksaç, Emevîler , DİA, c. XI, s. 87-107.
7	Dinî, siyâsî iç karışıklar ve itikâdî ve fıkhî mezheplerin ilk işaretleri İbrahim Sarıçam, Emevî-Hâşimî İlişkileri, s. 307-378. Philip K. Hitti, Siyasî ve Kültürel İslâm Tarihi, çev. Salih Tuğ, c. I (2. Kısım), s. 353-376. Julius Wellhausen, İslâmiyetin İlk Devrinde Dinî-Siyasî Muhalefet Partileri, s. 1-163.
8	Teşkîlât, ilim ve kültür hayatı Philip K. Hitti, Siyasî ve Kültürel İslâm Tarihi, çev. Salih Tuğ, c. I (2. Kısım), s. 377-427. Ahmet Çelebi, "Emeviler Döneminde Fikir Hareketleri", Doğ. Gün. Büyük İslam Tarihi, c. II, s. 557-579.
9	Abbasî İhtilali, Devletin Kuruluşu, Seffah ve Mansur Dönemi Nahide Bozkurt, Oluşum Sürecinde Abbasî İhtilali, s'.. Hakkı Dursun Yıldız, "Ebu'l-Abbas es-Seffah", DİA, c. X, s. 283-284. Nahide Bozkurt, Mansur , DİA, c. XVIII, s. 5-6. Philip K. Hitti, Siyasî ve Kültürel İslâm Tarihi, çev. Salih Tuğ, c. I (2. Kısım), s. 429-455.
10	Abbasilerin Yükseliş Dönemi Halifeleri, Emin-Memun Mücadelesi ve Mihne hareketi Nahide Bozkurt, "Harun Reşid", DİA, c. XVI, s. 258-261. Hayrettin Yücesoy, "Mihne", DİA, c. XXX, s. 27-28. Yusuf Şevki Yavuz, "Halku'l-Kur'ân", DİA, c. XV, s. 371-375. Philip K. Hitti, Siyasî ve Kültürel İslâm Tarihi, çev. Salih Tuğ, c. I (2. Kısım), s. 457-486.
11	Abbasilerin Yükseliş Döneminde Devlet teşkilâtı, Uluslararası Ticaret ve Şehir Hayatı Philip K. Hitti, Siyasî ve Kültürel İslâm Tarihi, çev. Salih Tuğ, c. I (2. Kısım), s. 487-554. Hakkı Dursun Yıldız, "İslâm Devleti Hizmetinde Türkler", Doğ. Gün. Büyük İslam Tarihi, c. III, s. 333-357.
12	Abbasilerde Dinî, ilmî ve kültürel hayat Philip K. Hitti, Siyasî ve Kültürel İslâm Tarihi, çev. Salih Tuğ, c. I (2. Kısım), s. 455-694. Ahmet Çelebi, "Abbasîler Döneminde Kültürel Faaliyetler", Doğ. Gün. Büyük İslam Tarihi, c. III, s. 375-497.
13	Abbasi devletinin zayıflaması ve Mahalli Hanedanlar Erdoğan Merçil, "Tahirîler ve Saffarîler", Doğ. Gün. Büyük İslam Tarihi, c. V, s. 401-449. Hasan İbrahim Hasan, "Fatimîler", Doğ. Gün. Büyük İslam Tarihi, c. V, s. 79-310. Heribert Busse, "Büveyhîler", Doğ. Gün. Büyük İslam Tarihi, c. V, s. 509-562. N. Frye, "Samanîler", Doğ. Gün. Büyük İslam Tarihi, c. VII, s. 49-75.
14	Genel Değerlendirme

Ders İçin Önerilen Kaynaklar

1. Apak, Adem, Anahatlarıyla İslâm Tarihi II (Hulefâ-i Râşidîn Dönemi), İstanbul 2008 (Ensar neş.).
2. Fayda, Mustafa, Hz. Ömer in Divan Teşkilatı , Doğuştan Günümüze Büyük İslam Tarihi, c. II, İstanbul 1992, s. 107-176.
3. Demirci, Mustafa, Hz. Osman Devri Fitne Olaylarının Sosyo-ekonomik Boyutları , İslâmiyat, Yıl 7/1, Ankara 2004, s. 155-170.
4. Sarıçam, İbrahim, Emevî-Hâşimî İlişkileri: İslâm Öncesinden Abbasîlere Kadar, Ankara 1997 (T. Diyanet Vak. Yay.).
5. Demircan, Adnan, Hz. Ali-Muaviye Kavgası, İstanbul 2002 (Beyan yay.).
6. Fayda, Mustafa, Hz. Ebu Bekir , DİA, c. X, s. 101-108.
7. Fayda, Mustafa, Hz. Ömer , DİA, c. XXXIV, s. 44-51.
8. Yiğit, İsmail, Hz. Osman , DİA, c. XXXIII, s. 438-443.
9. Fığlalı, Ethem Ruhi-Kandemir, M. Yaşar, Hz. Ali , DİA, c. II, s. 371-378.
10. Fığlalı, Ethem Ruhi, Hz. Hasan , DİA, c. XVI, s. 282-284.
11. Apak, Adem, Anahatlarıyla İslâm Tarihi III (Emevîler Dönemi), İstanbul 2008 (Ensar neş.).

Öğrenme ve Öğretme Yöntemleri

Ders anlatımı

Değerlendirme Yöntemleri

SIRA NO	KISA KOD	UZUN ADI	FORMUL
1	VZ	Arasınav
2	FN	Final
3	BNS	BNS	VZ * 0.40 +FN * 0.60
4	BUT	Bütünleme
5	BBN	BütSonu BaşarıNotu	VZ * 0.40 +BUT * 0.60

Değerlendirme Yöntemlerine İliskin Aciklamalar

Yok

Değerlendirme Kriteri

Öğrencilerin başarısı ara sınav ve yarıyıl sonu sınavı ile dersteki performansına göre değerlendirilir.

Dersin Öğretim Dili

Türkçe

Derse İlişkin Politika ve Kurallar

İlan Edilecektir.

Dersin Öğretim Üyesi İletişim Bilgileri

suleyman.genc@deu.edu.tr

Ders Öğretim Üyesi Görüşme Gün ve Saatleri

Serbest

Staj Durumu

YOK

İş Yükü Hesaplaması

Etkinlikler	Sayısı	Süresi (saat)	Toplam İş Yükü (saat)
Ders Anlatımı	14	4	56
Haftalık Ders öncesi/sonrası hazırlıklar	14	2	28
Vize Sınavına Hazırlık	1	10	10
Final Sınavına Hazırlık	1	15	15
Final Sınavı	1	1	1
Vize Sınavı	1	1	1
TOPLAM İŞ YÜKÜ (saat)			111

Program ve Öğrenme Kazanımları İlişkisi

PK/ÖK	PK.4	PK.8	PK.10	PK.11	PK.14
ÖK.1	2		5	4	4
ÖK.2		3	5	5	5
ÖK.3	3	3	5	5	4
ÖK.4			4	4	4
ÖK.5	3	2	5	5	4

DERS ADI

DERECE PROGRAMLARI