Dokuz Eylül Üniversitesi Ders Katoloğu / Bilgi Paketi

Ders Bilgileri

Ders Kodu	Ders Adı	Ders Türü	D	U	L	AKTS
TAR 6090	Ortaçağ Tarihi Kaynakları	SEÇMELİ	3	0	0	11

Dersi Veren Birim

Tarih Doktora

Dersin Düzeyi

Doktora

Ders Koordinatörü

PROF. DR. ERKAN GÖKSU

Dersi Alan Birimler

Tarih Doktora

Dersin Amacı

Ortaçağ tarih araştırmalarında kullanılması gereken kaynakların başında İslam dünyasında yazılan Arapça veya Farsça kronikler gelmektedir. Ermenice, Süryanice vakayinameler de Ortaçağ Doğu dünyası üzerine yapılacak çalışmalarda ihmal edilemeyecek kadar önemlidirler. Bizans döneminden kalma kroniklerin değeri ise tartışılmazdır. Türkiye'de fazla tanınmayan Batılı vakayinameler de Ortaçağ araştırmaları için eşsiz kaynaklardır. Üstelik haçlı seferleri üzerine yapılacak çalışmalarda Batılı kaynakları mutlaka kullanmak gereklidir. Vakayinamelerin dışında seyahatnameler, diplomatik belgeler, menakıpnameler, hagiografik eserler ve arşiv vesikaları da Ortaçağ tarih araştırmaların da kaynak vazifesi gören eserlerdir. Bu eserlerin özellikleri ve bu kaynaklardan yararlanırken dikkat edilmesi her kaynaktan alınacak bölümlerin öğrenciyle birlikte incelenmesi ve Ortaçağ kaynaklarından veri elde etme yönteminin uygulamalı olarak ele alınması dersin amacıdır.

Dersin Öğrenme Kazanımları

1	Ortaçağ ana kaynakları ve modern araştırmalar ile ilgili kaynakça bilgisine sahip olması
2	Ortaçağ siyasi, sosyo-kültürel ve ekonomik olayların değerlendirilmesine yardımcı kaynakları yorumlayabilmesi
3	Ortaçağ da Doğu ve Batı uygarlıklarına ilişkin kaynakları analiz edebilmesi
4	Ortaçağ da Doğu ve Batı kaynakları ile ilgili başlıca kavramları öğrenmesi
5	Ortaçağ da Doğu ve Batı kaynaklarının tarih yazımındaki yeri ve önemini değerlendirebilmesi

Dersin Öğretim Türü

Örgün Öğretim

Dersin Önkoşulu/Önkoşulları

Yok

Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar

Yok

Ders İçeriği

Hafta	Konular	Açıklama
1	Ortaçağ ile ilgili ana kaynakların tanıtımı, antik kaynaklar ve modern araştırmalar
2	Ortaçağ siyasi, sosyo-kültürel ve ekonomik olayların değerlendirilmesine yardımcı kaynaklar
3	İslamiyet öncesi Türk tarihinin kaynakları
4	Türk-İslam dünyasında tarihçilik, önemli tarihçiler ve yazma eserleri, bunların neşirleri ve tercümeleri
5	Bizans ta tarihçilik, önemli tarihçiler ve yazma eserleri, bunların neşirleri ve tercümeleri
6	Selçuklu Devleti nin hakim olduğu coğrafyadaki tarih yazıcılığı ile dönemin tarihçilerinin kaleme aldığı eserler
7	Osmanlı Devleti nin hakim olduğu coğrafyadaki tarih yazıcılığı ile dönemin tarihçilerinin kaleme aldığı eserler
8	Ara sınavı
9	Cengiz Han döneminden Sovyet dönemine kadar olan dönemde Orta Asya Türk tarihi konusunda Arapça, Farsça, Moğolca kaynakların tanıtımı ve bu kaynakların değerlendirilmesi
10	Ortaçağ Avrupa Tarihi Kaynakları I
11	Ortaçağ Avrupa Tarihi Kaynakları II
12	Ortaçağ da Seyahatnameler
13	Ortaçağ tarihi kaynak incelemesi
14	Ortaçağ tarihi kaynak incelemesi

Ders İçin Önerilen Kaynaklar

Bakır, Abdülhalik, Ortaçağ Tarih ve Medeniyetine Dair Çeviriler I-II, Bizim Büro Basımevi, Ank. 2008.
Bayrak, M. Orhan, Osmanlı Tarihi Yazarları Biyografi ve Bibliyografi, Osmanlı Yayınevi, İst., 1982.
Breisach, Ernest, Historiography Ancient, Medieval & Modern, The University of Chicago Press, 1983.
Demirkent, Işın vd. (Haz.), Son Dönem Bizans İmparatorluğu Tarihi Bibliyografyası (1261-1453), İstanbul Üniversitesi Rektörlüğü Yay., İst., 2003.
Faroqhi, Suraiya, Osmanlı Tarihi Nasıl İncelenir Kaynaklara Giriş, Çev. Z. Altok, TVYY, İst., 1999.
Günaltay, M. Şemseddin, İslam Tarihinin Kaynakları Tarih ve Müverrihler-, Endülüs Yay., İst., 1991.
Konuş, Fazlı, Selçuklular Bibliyografyası, Çizgi Kitabevi, Konya, 2006.
Kurat, A. Nimet, Ortazaman Tarihi İçin Kısa Bir Bibliyografya, İÜEF Yay., İst., 1934.
Özgüdenli, Osman G., Turco-Iranica Ortaçağ Türk-İran Tarihi Araştırmaları, Kaknüs Yay., İst., 2006.

Öğrenme ve Öğretme Yöntemleri

Konu ile ilgili temel literatürün incelenmesi ve derslerde konunun tartışılması.

Değerlendirme Yöntemleri

SIRA NO	KISA KOD	UZUN ADI	FORMUL
1	ARS	ARASINAV
2	YYS	YARIYIL SONU SINAVI
3	YYBN	YARIYIL SONU BAŞARI NOTU	ARS * 0.40 + YYS* 0.60
4	BUT	BÜTÜNLEME
5	BUTBN	BÜTÜNLEME SONU BAŞARI NOTU	ARS * 0.40 + BUT* 0.60

Değerlendirme Yöntemlerine İliskin Aciklamalar

İlan edilecektir.

Değerlendirme Kriteri

1-Vize sınavı ile öğrencinin; Ortaçağ ile ilgili ana kaynakların tanıtımı, antik kaynaklar ve modern araştırmalar Ortaçağ siyasi, sosyo-kültürel ve ekonomik olayların değerlendirilmesine yardımcı kaynaklar İslamiyet öncesi Türk tarihinin kaynakları Türk-İslam dünyasında tarihçilik, önemli tarihçiler ve yazma eserleri, bunların neşirleri ve tercümeleri Bizans ta tarihçilik, önemli tarihçiler ve yazma eserleri, bunların neşirleri ve tercümeleri Selçuklu Devleti nin hâkim olduğu coğrafyadaki tarih yazıcılığı ile dönemin tarihçilerinin kaleme aldığı eserler Osmanlı Devleti nin hakim olduğu coğrafyadaki tarih yazıcılığı ile dönemin tarihçilerinin kaleme aldığı eserler üzerine bilgileri sınanır.
2-Yılsonu sınavı ile öğrencinin; Cengiz Han döneminden Sovyet dönemine kadar olan dönemde Orta Asya Türk tarihi konusunda Arapça, Farsça, Moğolca kaynakları Ortaçağ Avrupa Tarihi Kaynakları Ortaçağ da Seyahatnameler üzerine bilgisi sınanır.

Dersin Öğretim Dili

Türkçe

Derse İlişkin Politika ve Kurallar