DERS ADI

: Batık Tespitinde Jeofizik Yöntemler

Ders Bilgileri

Ders Kodu Ders Adı Ders Türü D U L AKTS
SAA 5024 Batık Tespitinde Jeofizik Yöntemler SEÇMELİ 2 0 0 8

Dersi Veren Birim

Fen Bilimleri Enstitüsü

Dersin Düzeyi

Yüksek Lisans

Ders Koordinatörü

DOÇ. DR. NİLHAN KIZILDAĞ

Dersi Alan Birimler

Sualtı Arkeolojisi Yüksek Lisans

Dersin Amacı

Bu ders, öğrencilere deniz araştırmalarında kullanılan yüksek teknolojinin (optik, akustik ve mekanik) tanıtımı ile bu teknolojinin sualtı arkeolojisinde uygulama yöntemlerini sunmayı amaçlamaktadır.

Dersin Öğrenme Kazanımları

1   Denizde kullanılan jeofiziksel yöntemlerin teorisi ve temel prensipleri açıklayabilmek
2   Denizde konum belirleme sistemi, yanal taramalı sonar, mühendislik sismik sistemi, ekosounder, manyetometre gibi cihazları sınıflandırabilmek
3   Deniz jeofiziği sistemleri ile batık gemi, mimari kalıntıların tespitini yapabilmek
4   Akustik yöntemlerle sualtındaki arkeolojik buluntuların planlarını ve üç boyutlu görüntülerini oluşturabilmek
5   Deniz tabanı ve taban altını araştırarak buluntuların haritasını hazırlayabilmek
6   Farklı bilim dallarından oluşan bir ekiple uluslararası düzeyde projeler üretebilecek birikime ulaşabilmek
7   Gelişmiş sualtı teknolojisini sualtı arkeolojisine entegre ederek, sualtı kültür mirasının korunmasına yönelik çalışmalar yapmak ve projeler üretebilmek
8   Disiplinlerarası araştırmalarla sualtı arkeolojisine yeni bakış açısı kazanmak

Dersin Öğretim Türü

Örgün Öğretim

Dersin Önkoşulu/Önkoşulları

Yok

Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar

Yok

Ders İçeriği

Hafta Konular Açıklama
1 Sualtı arkeolojik araştırmalar için kullanılan jeofiziksel yöntemlere giriş Deniz jeofiziği arama yöntemleri, kullanılan cihazlar hakkında genel bilgiler
2 Denizde kullanılan akustik ve optik sistemlerin gelişimi Titanik'in keşfi
3 Antik çağda batmış gemilerin ve sualtında kalmış antik mimari yapıların araştırılmasında yapılacak planlama ve çalışmada kullanılacak yöntemlerinin belirlenmesi Akustik cihazların seçimi Araştırma bölgesini gridleme, çalışma hatlarını belirleme yöntemleri
4 Deniz tabanı yüzeyindeki batıkların aranmasında kullanılan akustik sistemler Yanal taramalı sonar sisteminin prensipleri ve kullanım teknikleri
5 Gömülü batıkların aranmasında kullanılan akustik sistemler Mühendislik sismik sisteminin prensipleri ve kullanım teknikleri
6 Arasınav
7 Yüzeyde veya gömülü batıkların tespitinde manyetik yöntemler Manyetometre sisteminin prensipleri ve kullanım teknikleri
8 Deniz tabanının derinlik haritasının oluşturulması Çok ışınlı batimetri yöntemi (multibeam bathymetry) ile deniz tabanı topografyasının belirlenmesi, Çok ışınlı batimetri sistemi ile deniz tabanında bulunan batıkların tespiti
9 Sualtında tespit edilen buluntuların haritalanması Uzaktan kumanda edilen robot sistemler (ROV) Yüksek ayrımlı deniz tabanı haritalama tekniklerinin gelişimi Haritalamada kullanılan bilgisayar yazılımları CBS programları
10 Derin deniz arkeolojisinde yüksek çözünürlüklü görüntüleme yöntemleri Optik görüntüleme ile 3 boyutlu mozaik çıkarma Sayısal plan oluşturmak için kullanılan bilgisayar yazılımları
11 Derin deniz arkeolojisinde uzaktan kumanda edilen robotlarla kazı teknikleri ROV cihazı ile kazı tekniklerinin gelişimi
12 Kıta sahanlığında denizcilik tarihinin araştırılması I Deniz seviyesi değişimlerinin incelenmesi Antik çağ yerleşimlerinin tespiti
13 Kıta sahanlığında denizcilik tarihinin araştırılması II
14 Derin sularda bulunan batık alanlarının ve diğer arkeolojik buluntuların korunması

Ders İçin Önerilen Kaynaklar

1. Ballard, R.D. Archaeological Oceanography. Princeton University Press, 2008. 283 s.
2. Bass, F.G. Beneath the Seven Seas: Adventures with the Institute of Nautical Archaeology. Thames & Hudson, 2005, 256 s.
3. Blot, J.Y. Underwater archaeology: exploring the world beneath the sea. Abrams, 1996. 175 s.
4. Foley B.P. & Mindell, D.A. Precision Survey and Archaeological Methodology in Deep Water. ENALIA The Journal of the Hellenic Institute of Marine Archaeology, Vol. VI, 49-56, 2002.
5. Mindell D.A., Singh, H., Yoerger D., Whitcomb, L., Howland, J. Precision mapping and imaging of underwater sites at Skerki Bank using robotic vehicles. In A.M. McCann and J.P. Oleson, eds., Deep-water Shipwrecks off Skerki Bank: the 1997 Survey, Journal of Roman Archaeology, Suppl. Series. Forthcoming, 2004.

Öğrenme ve Öğretme Yöntemleri

1. Dersler: Teorik bilgilerin aktarılacağı derste, ilgili konular örneklerle önemli derecede irdelenecektir. Antik çağda batmış gemilerin tespit edilmesinde kullanılan jeofiziksel yöntemler anlatılırken, jeofiziğin matematiksel kuramlarından ziyade, kullanılan akustik cihazların temel prensipleri ve arama metotları üzerinde durulacaktır. Öğrenci, haftalık ders programı ile ilişkili olarak güncel araştırma makalelerini okumakla sorumlu olacaktır.
2. Ödev ve tartışma: Her öğrenci, öğretim üyesinin belirlediği bir konuda ödev hazırlayacak ve her haftanın son saatinde ödev sunumu ve ardından tartışma gerçekleştirilecektir.

Değerlendirme Yöntemleri

SIRA NO KISA KOD UZUN ADI FORMUL
1 ARS ARASINAV
2 ODV ÖDEV
3 YSS YIL SONU SINAVI
4 YSBN YIL SONU BAŞARI NOTU ARS * 0.20 + ODV * 0.40 + YSS * 0.40
5 BUT BÜTÜNLEME
6 BUTBN BÜTÜNLEME SONU BAŞARI NOTU ARS * 0.20 + ODV * 0.40 + BUT * 0.40


Değerlendirme Yöntemlerine İliskin Aciklamalar

Yok

Değerlendirme Kriteri

1. Sınavlar sonucunda öğrencinin genel başarı durumuna ilaveten, derse katılım durumu, ödev sunumundaki başarısı, ders içi tartışmalara katılım, sınav notunu bir üst düzeye taşıyabilecek kriterlerdir.
2. Öğrenciler, sualtı aramalarında kullanılan jeofiziksel ekipmanların temel prensipleri, kullanım alanları, konum belirleme, buluntuların haritalanması ve görsele dönüştürülmesi bilgi verecek ve bu bilgileri sualtı kültür mirasının tespiti ve korunmasına yönelik olarak kullanacaktır.

Dersin Öğretim Dili

Türkçe

Derse İlişkin Politika ve Kurallar

İlan Edilecektir.

Dersin Öğretim Üyesi İletişim Bilgileri

İlan Edilecektir.

Ders Öğretim Üyesi Görüşme Gün ve Saatleri

İlan Edilecektir.

Staj Durumu

YOK

İş Yükü Hesaplaması

Etkinlikler Sayısı Süresi (saat) Toplam İş Yükü (saat)
Ders Anlatımı 13 2 26
Ödev Hazırlama 10 2 20
Haftalık Ders öncesi/sonrası hazırlıklar 13 5 65
Kitap Okuma 10 3 30
Final Sınavına Hazırlık 1 25 25
Vize Sınavına Hazırlık 1 20 20
Vize Sınavı 1 2 2
Final Sınavı 1 3 3
TOPLAM İŞ YÜKÜ (saat) 191

Program ve Öğrenme Kazanımları İlişkisi

PK/ÖKPK.1PK.2PK.3PK.4PK.5PK.6PK.7PK.8PK.9PK.10PK.11PK.12
ÖK.1315111135513
ÖK.2315111125511
ÖK.3315121335555
ÖK.4115111255531
ÖK.5113131355531
ÖK.6315111155335
ÖK.7354232523233
ÖK.8215112343555