DERS ADI

: İŞ ÖNGÖRÜMLEME

Ders Bilgileri

Ders Kodu Ders Adı Ders Türü D U L AKTS
QMT 3001 İŞ ÖNGÖRÜMLEME ZORUNLU 4 0 0 6

Dersi Veren Birim

İşletme

Dersin Düzeyi

Lisans

Ders Koordinatörü

PROF. DR. AYSUN KAPUÇUGİL İKİZ

Dersi Alan Birimler

Uluslararası İşletmecilik ve Ticaret
Uluslararası Ticaret ve İşletmecilik (İngilizce)
İşletme

Dersin Amacı

Bu ders, öğrencilere iş tahminlerinin oluşturulması ve uygulanmasına yönelik ana konuların verilmesini amaçlamaktadır. İşletmelere yönelik uygulamalar, satışlar, üretim, envanter, faiz oranları ve döviz kurları gibi makroekonomik faktörler ve hem kısa hem de uzun vadeli iş planlamanın diğer yönleri için tahminleri içermektedir.

Dersin Öğrenme Kazanımları

1   Tahminlemenin temel araçları ve temel zaman serisi analizi teknikleri konusunda bilgi sahibi olmak
2   Veri analizi ve model seçim kriterlerinin önemi hakkında bilgi sahibi olmak.
3   Ortalama-bazlı tahminleme ve düzleme tekniklerini ve regresyon yöntemi ile zaman serilerini modellemeyi iyi şekilde anladığını göstermek.
4   Bir istatistiksel paket program kullanarak gerçek ekonomik, işletme ve finansal zaman serilerini tahminlemeye yönelik bilgi ve becerilerini sergilemek.
5   Güven düzeyi yüksek ve doğru yöntemleri kullanarak işletme ortamındaki zaman serilerini analiz etme becerisini göstermek.
6   Tam bir tahmin yapma konusunda deneyim kazanmak ve bilgisayar çıktılarını yorumlama ve rapor yazımı konusunda becerilerini sergilemek.

Dersin Öğretim Türü

Örgün Öğretim

Dersin Önkoşulu/Önkoşulları

Yok

Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar

Yok

Ders İçeriği

Hafta Konular Açıklama
1 Tahminlemeye Giriş
2 Temel İstatistiksel Kavramlara ve Tahminleme Yöntemlerine Genel Bakış
3 Zaman Serisi Veri Yapılarının Araştırılması
4 Zaman Serisi Veri Yapılarının Araştırılması
5 Tahminleme Süreci ve Doğruluk Ölçüleri
6 Hareketli Ortalamalar ve Düzleme Yöntemleri
7 Zaman Serilerini Bileşenlere Ayırma
8 Zaman Serilerini Bileşenlere Ayırma
9 Basit Regresyon
10 Çoklu Regresyon Analizi
11 Çoklu Regresyon Analizi
12 Zaman Serileri ile Regresyon
13 Yargısal Tahminleme ve Tahmin Düzeltmeleri
14 Tahminlerin Yönetsel Etkileri

Ders İçin Önerilen Kaynaklar

1. Ders Kitabı:

Business Forecasting. John E. Hanke and Dean W. Wichern, 9th Edition, Pearson Education, 2014. (9. baskı ve sonrakiler kullanılabilir)

2. Yardımcı Kaynaklar:

Business Forecasting. J. Holton Wilson and Barry Keating, 6th Edition, Irwin/McGraw-Hill, 2009.
Forecasting Methods and Applications. Spyros Makridais, Steven C. Wheelwright and Rob. J. Hyndman, 3th Edition or later. John Wiley and Sons Inc.

3. Yazılımlar:
Minitab
IBM SPSS
Excel

4. Hesap makinesi:
Öğrenciler, ders içi, dışı ve sınav esnasında çeşitli hesaplama problemleri için bilimsel bir hesap makinesine ihtiyaç duyacaktır.

Öğrenme ve Öğretme Yöntemleri

1. Dersler
Ders anlatımı yüksek derecede etkileşimlidir ve formatı doğrudandır. Öğretim üyesi öğrencileri ortaya çıkan sorulara yanıt vermeye yönlendirir ve tartışılan konulardaki görüşlerini sunmalarını ister. Dersler, kavramanın ek açıklamalar ve örneklerle önemli ölçüde pekiştirildiği bir ortamda temel tahminleme araçları ve zaman serisi analizi tekniklerinin aktarımına yöneliktir.
2. Metin Okumaları
Her hafta kitap içinden metin okumaları, yeni tahminleme kavramlarını ve sayısal teknikleri tanıtacaktır. Okumalar ileri düzeyde iş tahminlerinin oluşturulması ve yorumlanması için gereken hem teorik altyapı hem de teknik becerileri sağlayacaktır.
3. Gözden Geçirme Oturumları ve Sınıf Tartışmaları
Gözden geçirme oturumları sıklıkla öğretim üyesi tarafından gerçekleştirilecektir. Bu oturumlarda örnek problemler çözülecek ve öğrencilerin sınıf tartışmalarına katılımı önemli ölçüde teşvik edilecektir.
4. Bilgisayar Uygulamaları
Laboratuar uygulamalarında, gerçek ekonomik, işletme ve finansal zaman serisi verilerinin analizini gerçekleştirmek amacıyla elektronik tablo yazılımı ve belirli bir istatistiksel eklenti paketi tanıtılacaktır

Değerlendirme Yöntemleri

SIRA NO KISA KOD UZUN ADI FORMUL
1 ARS ARA SINAV
2 ODV ÖDEV PROJE
3 YYBN YARIYIL SONU BAŞARI NOTU ARS * 0.40 + ODV * 0.60


Değerlendirme Yöntemlerine İliskin Aciklamalar

Arasınav, derste ele alınan konular çerçevesinde, tahminleme sürecinin her aşamasına ilişkin analiz yapma ve yorumlama becerisini ölçecek sorulardan oluşmaktadır.

Dönem projesi ise bir kuruluşun (hipotetik) verileri kullanılarak baştan sonra tahminleme sürecinin adımlarının uygulanmasına yönelik bir grup çalışmasıdır. Dönem projesine yönelik yönlendirme klavuzu ve formatlar öğrencilere ders esnasında sunulmaktadır.

Değerlendirme Kriteri

Bu derste her öğrenci bir ekip üyesi olarak bir tahmin projesi üzerinde çalışmaktadır. Dönem projesi öğrencilerin problem çözme ve yazılı iletişim becerilerini geliştirmeyi amaçlamaktadır. Öğrenciler tercihlerine göre ekiplerini oluştururlar. Maksimum ekip üyesi sayısı 5 ile sınırlıdır.

Ekibin geçmiş verileri analiz eden, çeşitli tahmin yöntemlerini karşılaştıran, tahminleri en iyi yöntemle sunan ve bu tahminlerin yönetimsel sonuçlarını ve en iyi tahmin modelinin hatalarını açıklayan bir rapor hazırlaması gerekmektedir. Bu projenin tamamlanması için belirli sektörlere ilişkin gerçek veri setleri, kılavuzlar ve şablon dosyası eğitmen tarafından sağlanır ve öğrenciler projenin gereklilikleri hakkında bilgilendirilir.

Proje çalışmasının aşağıdaki yapısal unsurlara (toplamda 22 özellik dahil) bağlı kalınarak tamamlanması talep edilmektedir:

* Giriş (şirketin geçmişi, tahmin problemi, problemdeki birincil değişkeni etkileyen önemli faktörler)

* Geçmiş verilerin ön analizi (istatistiksel özetler ve grafikler, zaman serisi verilerindeki kalıpların araştırılması)

* Farklı tahmin modellerinin analizi
- Ortalamaya dayalı yöntemlerin uygulanması (Naif Yöntem, Hareketli Ortalama Yöntemi, Tek Üstel Düzeltme, Holt Yöntemi, Winter Yöntemi), teşhislerin kontrol edilmesi ve model seçimi
- Ayrıştırma yöntemlerinin uygulanması (ayrıştırma modeli yapısının belirlenmesi, bileşenlerin yorumlanması, teşhislerin kontrol edilmesi, en iyi performans gösteren modelle bir sonraki zaman dilimlerinin tahmin edilmesi)
- Regresyon analizinin uygulanması (Model Spesifikasyonu, Model Oluşturma, Teşhisin kontrol edilmesi, Regresyon modeliyle Tahminleme)

* Model seçimi ve tahmini (özet bir karşılaştırma tablosu, en iyi modelin tartışılması ve gelecek yılın satışlarının tahmini)

* Yönetsel Etkiler (Oluşturulan tahminlerin işletme için ne anlama geldiğini ve bu tahminlerin karar verme sürecini nasıl kolaylaştırabileceğini açıklamak.)

Dönem projesinin rapor kalitesi de şu altı özelliğe göre değerlendirilir: Mantık ve Organizasyon, Dil, Yazım ve Dilbilgisi, Fikir Geliştirme, Amaç ve Hedef Kitle, Format.

22 yapısal gereklilik (puanın %80'ini oluşturur) ve altı rapor kalitesi özelliği (puanın %20'si) bir araya gelerek projenin genel notunu belirler.

Proje çalışmalarında kaliteli içerik sunmanın yanı sıra tüm ekip üyelerinin birlikte katkıda bulunması da kritik önem taşıyor. Akran Değerlendirme formu, her ekip üyesinin hem kendi performansını hem de diğer ekip üyelerinin performansını değerlendirmesine olanak tanıyarak bireysel katkısını değerlendirmek için kullanılır. Bu akran değerlendirme puanlarına dayanarak, her grup üyesinin projeye katkısını yansıtacak bir çarpan katsayısı hesaplanır. Bu nedenle öğrenciler dönem projesi notlarını katkılarına göre bireysel olarak alırlar.

Dersin Öğretim Dili

İngilizce

Derse İlişkin Politika ve Kurallar

1. Derslerin %70ine katılım zorunludur.
2. Her türlü kopyacılık eylemi disiplin soruşturması açılması ile sonuçlandırılacaktır.
3. Öğrencilerin bu ders için kendi hesap makinelerinin olması gerekmektedir. Sınav sırasında hesap makinesi değişimine izin verilmeyecektir. Cep telefonları sınav esnasında hesap makinesi olarak kullanılamayacaktır.

Dersin Öğretim Üyesi İletişim Bilgileri

Prof. Dr. Aysun KAPUCUGİL İKİZ
aysun.kapucugil@deu.edu.tr
Ofis No: 125/A
Ofis Telefon #: 0.232.3018226

Ders Öğretim Üyesi Görüşme Gün ve Saatleri

Duyurulacaktır.

Staj Durumu

YOK

İş Yükü Hesaplaması

Etkinlikler Sayısı Süresi (saat) Toplam İş Yükü (saat)
Ders Anlatımı 14 4 56
Haftalık Ders öncesi/sonrası hazırlıklar 12 2 24
Vize Sınavına Hazırlık 1 20 20
Proje Hazırlama 1 50 50
Vize Sınavı 1 1,5 2
TOPLAM İŞ YÜKÜ (saat) 152

Program ve Öğrenme Kazanımları İlişkisi

PK/ÖKPK.1PK.2PK.3PK.4PK.5PK.6PK.7PK.8PK.9PK.10PK.11PK.12PK.13PK.14PK.15
ÖK.11415424443
ÖK.2141535443
ÖK.313153533
ÖK.413153533
ÖK.51515344332
ÖK.6141544545322