Dokuz Eylül Üniversitesi Ders Katoloğu / Bilgi Paketi

Ders Bilgileri

Ders Kodu	Ders Adı	Ders Türü	D	U	L	AKTS
DİL 4074	Eleştirel Söylem Çözümlemesi	SEÇMELİ	3	0	0	6

Dersi Veren Birim

Dilbilimi

Dersin Düzeyi

Lisans

Ders Koordinatörü

DOÇ. DR. GÜLSÜM SONGÜL ERCAN

Dersi Alan Birimler

Dilbilimi

Dersin Amacı

Bu dersin amacı, dili ve dil kullanımını eleştirel bir yaklaşımla ele almak ve çözümlemek; bu bağlamda, konunun temel kavramları olan ideoloji, güç, baskınlık ve ayrıca bu kuram ve yöntem açısından önemli olan anahtar terimler üzerinde durularak farklı metinler üzerinde örnek çözümlemeler gerçekleştirmek ve böylece öğrencilerin metinlerde açık ve/veya örtük olarak kodlanan düşünceler, ifadeler ve toplumsal etkileri konusunda farkındalık kazanmalarını sağlamaktır.

Dersin Öğrenme Kazanımları

1	Öğrencinin; Söylem Çözümlemesi ve Eleştirel Söylem Çözümlemesi arasındaki farkı açıklayabilmesi
2	Eleştirel Söylem Çözümlemesi Yöntem ve Yaklaşımının temel kavramlarını tanımlayabilmesi.
3	Eleştirel Söylem Çözümlemesi Yaklaşımında kullanılan temel terimleri örneklerle açıklayabilmesi,
4	Farklı metin türlerinde açık olarak sunulan düşünce ve ifadeleri Eleştirel Söylem Çözümlemesi Yaklaşımı çerçevesinde çözümleyebilimesi
5	Farklı metin türlerinde örtük olarak sunulan düşünce ve ifadeleri Eleştirel Söylem Çözümlemesi Yaklaşımı çerçevesinde çözümleyebilimesi
6	Eleştirel Söylem Çözümlemesi Yaklaşımı çerçevesinde incelediği metinlerden elde ettiği bulguları eleştirel olarak yorumlayıp tartışabilmesi

Dersin Öğretim Türü

Örgün Öğretim

Dersin Önkoşulu/Önkoşulları

Yok

Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar

Yok

Ders İçeriği

Hafta	Konular	Açıklama
1	Söylem Çözümlemesi ve Eleştirel Söylem Çözümlemesi: kapsamı ve hedefleri
2	Eleştirel Söylem Çözümlemesi: Temel kavramlar
3	Eleştirel Söylem Çözümlemesi: Temel terimler
4	Söylem ve toplumsal bağlam: Toplumsal kimlik, toplumsal rol, kurumlar ve ideoloji
5	Söylem ve toplumsal bağlam: Gösterge, Bağlam ve Anlam
6	Söylem ve toplumsal bağlam: Gönderim, kimlik ve rol; ideolojik kare
7	Ara Sınav
8	Dil kullanımı: Toplumsal olarak paylaşılan bilgi, karşılıklı bilgi
9	Bakış açısı, konum ve tutum
10	Örtük ve/veya açık yazar/konuşucu duruşu, metinlerarasılık
11	Sözbilimsel araçlara ve değişmeceli dil kullanımına eleştirel bakış
12	Toplumsal kimliğin yapılandırılması: ulusal ve ırksal kimlik
13	Toplumsal kimliğin yapılandırılması: toplumsal cinsiyet kimliği
14	Kibarlık, güç ve dayanışma
15	Önyargı söylemi ve politik doğruluk
16	Final sınavı

Ders İçin Önerilen Kaynaklar

Bloor, M & Bloor, T. (2007). The practice of Critical Discourse Analysis. OUP.
Coulthard, C. R. C.and Coulthard, M. (haz.) (2003). Readings in Critical Discourse Analysis. Routledge.
Ekici, C., & Ercan, G. S. (2019). Gazete Köşe Yazıları Söyleminde Süreç Seçimi: Toplumsal Cinsiyet ve Politik İdeoloji Etkisi. Dilbilim Araştırmaları Dergisi, 30(1), 123-144.
Ercan, G. S., & Danış, P. (2019). Söylem, Söylem Çözümlemesi ve Eleştirel Söylem Çözümlemesi: Tanımları ve Kapsamları. Dokuz Eylül Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 6(2), 527-552.
Fairclough, N. (2007). Discourse and contemporary social change (Vol. 54). Peter Lang.
Fairclough, N. (2013). Critical Discourse Analysis: The critical study of language. Routledge.
Fairclough, Norman (2003). Analysing Discourse: Textual Analysis for Social Research. Routledge.
Özüdoğru, M. (2016). Eleştirel Söylemden Eleştirel Okumaya. Anı.
Van Dijk, T. A. (2015). Critical discourse analysis. (İçinde) Tannen, D., Hamilton, H.E., & Schiffrin, D. (eds.) The handbook of discourse analysis, 466-485. Wiley
Wodak, R., & Meyer, M. (2016). Methods of Critical Discourse Analysis 3rd Edition. Sage.

Öğrenme ve Öğretme Yöntemleri

1. Ders
2. Soru-Yanıt
3. Tartışma

Değerlendirme Yöntemleri

SIRA NO	KISA KOD	UZUN ADI	FORMUL
1	VZ	Vize
2	FN	Final
3	BNS	BNS	VZ * 0.40 + FN * 0.60
4	BUT	Bütünleme Notu
5	BBN	Bütünleme Sonu Başarı Notu	VZ * 0.40 + BUT * 0.60

Değerlendirme Yöntemlerine İliskin Aciklamalar

Yok

Değerlendirme Kriteri

1. ÖÇ 1-6: Ara sınav ve finalde sorulacak sorular ile değerlendirilecektir.

Dersin Öğretim Dili

Türkçe

Derse İlişkin Politika ve Kurallar

1. Derslerin %70ine katılım zorunludur.
2. Ödev, ara sınav ve finalde kopya ve kopya girişimleri 0 (sıfır) olarak değerlendirilecektir.

Dersin Öğretim Üyesi İletişim Bilgileri

DEÜ Ed. Fak. Dilbilim Böl. C Blok Ofis No. 153
Tel: 301 86 32
songul.ercan@deu.edu.tr

Ders Öğretim Üyesi Görüşme Gün ve Saatleri

Çarşamba 12:00-13:00

Staj Durumu

YOK

İş Yükü Hesaplaması

Etkinlikler	Sayısı	Süresi (saat)	Toplam İş Yükü (saat)
Ders Anlatımı	12	3	36
Haftalık Ders öncesi/sonrası hazırlıklar	12	6	72
Vize Sınavına Hazırlık	1	19	19
Final Sınavına Hazırlık	1	19	19
Final Sınavı	1	2	2
Vize Sınavı	1	2	2
TOPLAM İŞ YÜKÜ (saat)			150

Program ve Öğrenme Kazanımları İlişkisi

PK/ÖK	PK.1	PK.2	PK.5	PK.8	PK.13
ÖK.1	5
ÖK.2	5
ÖK.3			5
ÖK.4			5	5	5
ÖK.5		5	5	5	5
ÖK.6		5			5

DERS ADI

DERECE PROGRAMLARI