Dokuz Eylül Üniversitesi Ders Katoloğu / Bilgi Paketi

Ders Bilgileri

Ders Kodu	Ders Adı	Ders Türü	D	U	L	AKTS
DİL 3060	Bilişsel Dilbilim	ZORUNLU	3	0	0	6

Dersi Veren Birim

Dilbilimi

Dersin Düzeyi

Lisans

Ders Koordinatörü

PROF. DR. BURCU İLKAY KARAMAN

Dersi Alan Birimler

Dilbilimi

Dersin Amacı

Bu dersin amacı dilin aslında dünya ile kurduğumuz ilişki ve dil-dışı dünyamızı algıladığımız yoluyla şekillendiğini göstermektir. Sözcük oluşturmanın, bilişsel dizgelerin, anlamsal ve sözdizimsel olguların bilişsel süreçler yoluyla gerçekleştiği ortaya konacaktır.

Dersin Öğrenme Kazanımları

1	1. Bilişsel yöntemlerin deneysel hikâyelerini dinleyerek zihinsel olarak algıladığımız gerçekleri sınıflandırabilmesi
2	2. Bilişsel süreçler sonucu ortaya çıkan düzdeğişmece ve eğretileme olgularını teşhis edebilmesi
3	3. İkonize etmenin, dilbilgiselleştirmenin, sözcüksel değişimin ve dil öğrenmenin nasıl gerçekleştiğini irdelemesi
4	4. Dış dünyayı algılama ile dilin arasındaki sıkı bağı ilişkilendirip psikoloji ile dilbiliminin arasındaki yakın bağları sunabilmesi
5	5. Alana ilişkin deney yapabilmesi

Dersin Öğretim Türü

Örgün Öğretim

Dersin Önkoşulu/Önkoşulları

Yok

Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar

Yok

Ders İçeriği

Hafta	Konular	Açıklama
1	Giriş Bilişsel dilbilimi nedir Neyle uğraşır Bilişsel dilbiliminin öncüleri kimlerdir Türkiye de kimler ve hangi üniversite bölümleri bu branşla uğraşır Prototipler ve Sınıflandırmalar Renkler, kareler, kuşlar ve kupalar: sözcüksel sınıflandırmalar ile ilgili ilk deneysel araştırmalar
2	Sınıfların iç yapısı: prototipler, sıfatlar, ailesel benzerlikler ve cisim (gestalt) Bağlam-bağıntısı ve kültürel modeller
3	Sınıflandırmanın Seviyeleri Organizmaların temel seviye sınıflandırmaları ve somut nesneler
4	Üst seviye sınıflandırmalar ve deneysel hiyerarşik düzenler
5	Alt seviye sınıflandırmalar, birleşik terimler ve sözcük oluşturma
6	Temel seviye sınıflandırmalar ve basit deneyimler: devinim, olay, özellikler, durumlar ve konumlar
7	Kavramsal düzdeğişmeceler ve eğretilemeler Düzdeğişmeceler ve eğretilemeler: mecaz anlamlar ve kavramsal düzenler
8	ARASINAV
9	Düzdeğişmeceler, eğretilemeler ve duygu sınıflarının yapısı Düşüncenin aktarımı olarak düzdeğişmece kullanmak: bilim ve politikadan örnekler
10	Şekil ve zemin Nesne ve zemin, cismin yörüngesi (trajector) ve zeminsel imge (landmark): ilgeçlere yönelik ilk deneyler
11	Nesne, zemin ve iki düzdeğişmece: Basit tümcesel dizgelerin bilişsel açıklaması Önplandaki nesnelerin (prominence) diğer türleri ve bilişsel süreçler
12	Çerçeve ve dikkat yaklaşımı Çerçeveler ve yazılar Olay-çerçeveleri ve dikkatin pencerelenmesi
13	Diğer konular İkonizm Dilbilgiselleşme
14	Sözcüğün dinamizmi ve prototip kuramı Bilişsel dilbiliminin yabancı dil öğretimine etkisi

Ders İçin Önerilen Kaynaklar

1. Cruse, Alan D. & Croft, William (2004) Cognitive Linguistics. Cambridge: Cambridge University Press
2. Ungerer, Friedrich & Schmid, Hans-Jörg (1996) An Introduction to Cognitive Linguistics. London & New York: Addison Wesley Longman Limited.

Öğrenme ve Öğretme Yöntemleri

1. Ders
2. Sunum
3. Tartışma ve Değerlendirme
4. Sınıfta örneklerle anlatım
5. Örnekler üzerine tartışma
6. Deneyler üzerine tartışma
7. Deney yapma

Değerlendirme Yöntemleri

SIRA NO	KISA KOD	UZUN ADI	FORMUL
1	VZ	Vize
2	FN	Final
3	BNS	BNS	VZ * 0.40 + FN * 0.60
4	BUT	Bütünleme Notu
5	BBN	Bütünleme Sonu Başarı Notu	VZ * 0.40 + BUT * 0.60

Değerlendirme Yöntemlerine İliskin Aciklamalar

1. Vize
2. Final

Değerlendirme Kriteri

1. ÖÇ 1-5: Ara sınav ve finalde sorulacak sorular ile değerlendirilecektir.

Dersin Öğretim Dili

Türkçe

Derse İlişkin Politika ve Kurallar

1. Derslerin %70'ine katılım zorunludur.

Dersin Öğretim Üyesi İletişim Bilgileri

burcu.karaman@deu.edu.tr

Ders Öğretim Üyesi Görüşme Gün ve Saatleri

Randevu

Staj Durumu

YOK

İş Yükü Hesaplaması

Etkinlikler	Sayısı	Süresi (saat)	Toplam İş Yükü (saat)
Ders Anlatımı	13	3	39
Haftalık Ders Öncesi/Sonrası Hazırlıklar	13	5	65
Vize Sınavına Hazırlık	1	14	14
Final Sınavına Hazırlık	1	26	26
Final Sınavı	1	3	3
Vize Sınavı	1	3	3
TOPLAM İŞ YÜKÜ (saat)			150

Program ve Öğrenme Kazanımları İlişkisi

PK/ÖK	PK.1	PK.2	PK.3	PK.4	PK.5	PK.6	PK.9	PK.12	PK.13	PK.14
ÖK.1	5	5	5	5	5	4	5	5
ÖK.2	5	5	5	5	5	5	5	5
ÖK.3	5	5	5	5	5	5	5	5
ÖK.4	5	5	5	5	5	5	5	5
ÖK.5	5	5	5	5	5		5		5	5

DERS ADI

DERECE PROGRAMLARI