Dokuz Eylül Üniversitesi Ders Katoloğu / Bilgi Paketi

Ders Bilgileri

Ders Kodu	Ders Adı	Ders Türü	D	U	L	AKTS
STD 5051	Dil ve Edebiyatta Toplumsal Cinsiyet	SEÇMELİ	3	0	0	7

Dersi Veren Birim

Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği Yüksek Lisans

Dersin Düzeyi

Yüksek Lisans

Ders Koordinatörü

DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA ÖZBAŞ

Dersi Alan Birimler

Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği Yüksek Lisans

Dersin Amacı

Bu dersin amacı, dil ve edebiyat metinlerinde toplumsal cinsiyetin nasıl temsil edildiğini tarihsel ve kuramsal perspektiflerle incelemek; öğrencilere toplumsal cinsiyet temelli bir eleştirel okuma becerisi kazandırmaktır.

Dersin Öğrenme Kazanımları

1	Toplumsal cinsiyet kavramını tarihsel ve kuramsal çerçevede açıklar.
2	Edebi metinlerde toplumsal cinsiyet rollerinin nasıl temsil edildiğini analiz eder.
3	Dilin toplumsal cinsiyet üretimindeki rolünü sorgular.
4	Toplumsal cinsiyet temelli edebi eleştiri yaklaşımlarını uygular.
5	Farklı dönem ve kültürlerden metinlerde toplumsal cinsiyet temsillerini karşılaştırır.

Dersin Öğretim Türü

Örgün Öğretim

Dersin Önkoşulu/Önkoşulları

Yok

Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar

Yok

Ders İçeriği

Hafta	Konular	Açıklama
1	Dersin tanıtımı, temel kavramlar: Toplumsal cinsiyet, biyolojik cinsiyet, toplumsal roller
2	Feminist teoriye giriş ve edebiyatla ilişkisi
3	Toplumsal cinsiyet ve dil: Cinsiyetçi söylem örnekleri
4	Türk edebiyatında kadının temsili: Tanzimat ve Servet-i Fünun dönemi
5	Erkeklik çalışmaları ve edebiyat
6	Kadın yazarların sesi: Halide Edib, Suat Derviş örnekleri
7	Queer kuram ve edebi çözümleme
8	Ara Sınav
9	Halk edebiyatı ürünlerinde toplumsal cinsiyet rolleri
10	Masallarda kadın ve erkek temsilleri
11	Modern Türk şiirinde toplumsal cinsiyet
12	Dünya edebiyatından metinlerle toplumsal cinsiyet okumaları
13	Edebi kahramanların cinsiyet temelli çözümlemesi
14	Günümüz edebiyatında toplumsal cinsiyet tartışmaları
15	Genel değerlendirme, öğrenci sunumları
16	Yarıyıl Sonu Sınavı

Ders İçin Önerilen Kaynaklar

Parla, Jale; Irzık Sibel (2020). Kadınlar Dile Düşünce: Edebiyat ve Toplumsal Cinsiyet. İstanbul, İetişim Yayınları.
Çayırcıoğlu, Duygu (2022). Kadınca Bilmeyişlerin Sonu: 1960-1980 Döneminde Feminist Edebiyat. İstanbul, İletişim Yayınları.
Connell, R. W. (2022). Toplumsal Cinsiyet ve İktidar: Toplum, Kişi ve Cinsel Politika. İstanbul, Ayrıntı Yayınları.
Von Flotow, Luise (2024). Çeviri ve Toplumsal Cinsiyet: Feminizm Çağında Çeviri. İstanbul, Everest Yayınları.
Gümüşoğlu, Firdevs (2016). Ders Kitaplarında Toplumsal Cinsiyet: 1928'den Günümüze. İstanbul, Tarihçi Kitabevi.
Hooks, B. (2002). Feminizm Herkes İçindir. İstanbul: Çitlenbik yay.
Donovan, J. (2013). Feminist Teori. İstanbul: İletişim Yay.
Hauser A (1984) Sanatın Toplumsal Tarihi, Yıldız Gölönü (çev), Remzi Kitabevi, İstanbul.
Moran B (1999) Edebiyat Kuramları ve Eleştiri,İletişim Yayınları, İstanbul.
Rifat M (1998) XX. Yüzyılda Dilbilim ve Göstergebilim Kuramları. 1. Tarihçe ve Eleştirel Düşünceler, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.

Öğrenme ve Öğretme Yöntemleri

Anlatım, sunum, tartışma, soru-cevap

Değerlendirme Yöntemleri

SIRA NO	KISA KOD	UZUN ADI	FORMUL
1	MTE	MIDTERM EXAM
2	ASG	ASSIGNMENT
3	FINS	FINAL EXAM
4	FCG	FINAL COURSE GRADE	MTE * 0.30 + ASG * 0.10 + FINS * 0.60
5	RST	RESIT
6	FCGR	FINAL COURSE GRADE (RESIT)	MTE * 0.30 + ASG * 0.10 + RST * 0.60

Değerlendirme Yöntemlerine İliskin Aciklamalar

Yok

Değerlendirme Kriteri

İlan Edilecektir.

Dersin Öğretim Dili

Türkçe

Derse İlişkin Politika ve Kurallar

Dersi alan öğrencilerin dersleri düzenli takip etmesi, dersin yükümlülüklerini eksiksiz bir biçimde ve zamanında yapması gerekmektedir.

Dersin Öğretim Üyesi İletişim Bilgileri

Dr. Öğr. Üyesi Mustafa Özbaş
Sosyal Bilimler Binası, Z-06
Tel.:0 232 3012106
mustafa.ozbas@deu.edu.tr

Ders Öğretim Üyesi Görüşme Gün ve Saatleri

Çarşamba, 16.00-17.00

Staj Durumu

YOK

İş Yükü Hesaplaması

Etkinlikler	Sayısı	Süresi (saat)	Toplam İş Yükü (saat)
Ders Anlatımı	14	3	42
Haftalık Ders öncesi/sonrası hazırlıklar	13	3	39
Vize Sınavına Hazırlık	1	15	15
Final Sınavına Hazırlık	1	20	20
Ödev Hazırlama	1	50	50
Vize Sınavı	1	3	3
Final Sınavı	1	3	3
TOPLAM İŞ YÜKÜ (saat)			172

Program ve Öğrenme Kazanımları İlişkisi

PK/ÖK	PK.1	PK.2	PK.3	PK.4	PK.5	PK.6	PK.7	PK.8	PK.9	PK.10	PK.11	PK.12
ÖK.1	5	5	5	5	5	5	5	5	5	5	5	5
ÖK.2	5	5	5	5	5	5	5	5	5	5	5	5
ÖK.3	5	5	5	5	5	5	5	5	5	5	5	5
ÖK.4	5	5	5	5	5	5	5	5	5	5	5	5
ÖK.5	5	5	5	5	5	5	5	5	5	5	5	5

DERS ADI

DERECE PROGRAMLARI