DERS ADI

: Dil ve Edebiyat Araştırmalarında Yapay Zekâ Uygulamaları

Ders Bilgileri

Ders Kodu Ders Adı Ders Türü D U L AKTS
STD 5066 Dil ve Edebiyat Araştırmalarında Yapay Zekâ Uygulamaları SEÇMELİ 3 0 0 6

Dersi Veren Birim

Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği Yüksek Lisans

Dersin Düzeyi

Yüksek Lisans

Ders Koordinatörü

DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA ÖZBAŞ

Dersi Alan Birimler

Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği Yüksek Lisans

Dersin Amacı

Bu dersin amacı, dil ve edebiyat araştırmalarında yapay zekâ teknolojilerinin tarihsel gelişimini, temel kavramlarını ve mevcut uygulamalarını tanıtarak; öğrencilerin, bu teknolojileri akademik çalışmalarında bilinçli ve yaratıcı biçimde kullanma becerisi kazanmalarını sağlamaktır.

Dersin Öğrenme Kazanımları

1   Yapay zekâ ve ilgili teknolojilerin tarihçesini ve temel kavramlarını açıklar.
2   Dil ve edebiyat araştırmalarında kullanılan yapay zekâ araçlarını tanır ve sınıflandırır.
3   Edebi metin çözümlemesinde yapay zekâ destekli yöntemleri uygular.
4   Dil öğretimi süreçlerinde yapay zekâ tabanlı araçların potansiyelini değerlendirir.
5   Etik ve eleştirel bir bakışla yapay zekâ uygulamalarının kültürel ve akademik etkilerini tartışır.

Dersin Öğretim Türü

Örgün Öğretim

Dersin Önkoşulu/Önkoşulları

Yok

Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar

Yok

Ders İçeriği

Hafta Konular Açıklama
1 Dersin tanıtımı: Yapay zekâya genel bakış, temel kavramlar
2 Yapay zekânın tarihçesi ve edebiyatla ilişkisi
3 Eğitimde teknoloji kullanımı ve dijital okuryazarlık
4 Dilbilimde yapay zekâ uygulamaları: Sözcük analizi, anlambilim
5 Edebî metin analizinde doğal dil işleme (NLP) araçları
6 ChatGPT, Claude, Copilot gibi büyük dil modelleriyle edebi üretim
7 Yapay zekâ ile şiir, öykü, deneme üretimi ve etik tartışmalar
8 Ara Sınav
9 Dil öğretiminde yapay zekâ: Akıllı içerik oluşturucular, yazma yardımcıları
10 Yapay zekâ ile edebi tür tanıma ve metin sınıflandırma
11 Veri madenciliği ve edebi tematik analiz
12 Görsel-işitsel materyallerle yapay zekâ destekli anlatım
13 Yapay zekâ ve yaratıcı yazarlık: Öğrenci uygulamaları
14 Yapay zekâ ve kültürel temsiller: İdeoloji, toplumsal cinsiyet, çeşitlilik
15 Genel değerlendirme, proje sunumları
16 Yarıyıl Sonu Sınavı

Ders İçin Önerilen Kaynaklar

Akyel, Y., & Tur, E. (2024). Yapay zekanın potansiyelinin ve eğitim bilimlerindeki uygulamalarının araştırılması ve araştırmalarda beklentiler, zorluklar ve gelecek yönelimleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 645-711.
Arf, C. (1959). Makine düşünebilir mi ve nasıl düşünebilir Atatürk Üniversitesi 1958-1959 Öğretim Yılı Halk Konferansları I, Atatürk Üniversitesi Üniversite Çalışmalarını Muhite Yayma ve Halk Eğitimi Yayınları Konferanslar Serisi, No. I.
Arslan, K. (2020). Eğitimde yapay zeka ve uygulamaları. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(1), 71-88.
Görü Doğan, T. (2024). Yapay Zekâ Okuryazarlığı ve Yeni Medya Eğitmi Üzerine Kavramsal Bir Değerlendirme. Yeni Medya Çalışmaları ve Yapay Zeka I içinde (Eds. Deniz Yengin, Tamer Bayrak), 473-520, İKSAD Publishing House, Ankara.
İncemen, S., Öztürk, G. (2024). Farklı eğitim alanlarında yapay zekâ: Uygulama örnekleri. International Journal of Computers in Education, 7(1), 27-49.
Russell, S., Norvig, P. (2021). Artificial Intelligence: A Modern Approach, Global Edition.(4th Ed.), Pearson.
Seyrek, M., Yıldız, S., Emeksiz, H., Şahin, A., & Türkmen, M. T. (2024). Öğretmenlerin eğitimde yapay zekâ kullanımına yönelik algıları. International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR), 11(106), 845-856.
Uçar, S. (2023). Eğitimde yapay zekâ dönemi: ChatGPT kullanımın faydaları ve olası zorlukları. Eğitim ve Bilim, 7.
UNESCO (2023). ChatGPT and Artificial Intelligence in Higher Education. Quick Start Guide. UNESCO, Paris and Caracas.
Yu, S., Lu, Y. (2021). An Introduction to Artificial Intelligence in Education. Springer Singapore.

Öğrenme ve Öğretme Yöntemleri

Anlatım, sunum, tartışma, soru-cevap

Değerlendirme Yöntemleri

SIRA NO KISA KOD UZUN ADI FORMUL
1 MTE MIDTERM EXAM
2 ASG ASSIGNMENT
3 FINS FINAL EXAM
4 FCG FINAL COURSE GRADE MTE * 0.30 + ASG * 0.10 + FINS * 0.60
5 RST RESIT
6 FCGR FINAL COURSE GRADE (RESIT) MTE * 0.30 + ASG * 0.10 + RST * 0.60


Değerlendirme Yöntemlerine İliskin Aciklamalar

Yok

Değerlendirme Kriteri

İlan Edilecektir.

Dersin Öğretim Dili

Türkçe

Derse İlişkin Politika ve Kurallar

Dersi alan öğrencilerin dersleri düzenli takip etmesi, dersin yükümlülüklerini eksiksiz bir biçimde ve zamanında yapması gerekmektedir.

Dersin Öğretim Üyesi İletişim Bilgileri

Dr. Öğr. Üyesi Mustafa Özbaş
Sosyal Bilimler Binası, Z-06
Tel.:0 232 3012106
mustafa.ozbas@deu.edu.tr

Ders Öğretim Üyesi Görüşme Gün ve Saatleri

Çarşamba, 16.00-17.00

Staj Durumu

YOK

İş Yükü Hesaplaması

Etkinlikler Sayısı Süresi (saat) Toplam İş Yükü (saat)
Ders Anlatımı 14 3 42
Haftalık Ders öncesi/sonrası hazırlıklar 13 3 39
Vize Sınavına Hazırlık 1 10 10
Final Sınavına Hazırlık 1 15 15
Ödev Hazırlama 1 40 40
Vize Sınavı 1 3 3
Final Sınavı 1 3 3
TOPLAM İŞ YÜKÜ (saat) 152

Program ve Öğrenme Kazanımları İlişkisi

PK/ÖKPK.1PK.2PK.3PK.4PK.5PK.6PK.7PK.8PK.9PK.10PK.11PK.12
ÖK.1555555555555
ÖK.2555555555555
ÖK.3555555555555
ÖK.4555555555555
ÖK.5555555555555