DERS ADI

: HAVACILIKTA MEKANİK TESTLER VE YAPISAL DAYANIM

Ders Bilgileri

Ders Kodu Ders Adı Ders Türü D U L AKTS
MTH 3514 HAVACILIKTA MEKANİK TESTLER VE YAPISAL DAYANIM SEÇMELİ 2 0 0 3

Dersi Veren Birim

Mühendislik Fakültesi

Dersin Düzeyi

Lisans

Ders Koordinatörü

DOÇ. DR. OKAN ÖZDEMİR

Dersi Alan Birimler

Makina Mühendisliği (İ.Ö)
Makina Mühendisliği

Dersin Amacı

Bu dersin amacı, havacılık yapılarında uygulanan mekanik test türlerini tanıtmak ve bu testlerin mühendislik tasarımı ve sertifikasyon sürecindeki rolünü kavratmaktır. Öğrencilere malzeme, komponent, sistem ve tam boy seviyelerinde gerçekleştirilen statik, yorulma, darbe ve titreşim testlerinin temel prensipleri aktarılır. Ölçüm sistemleri, sensör teknolojileri ve test düzenekleri hakkında
bilgi verilerek deneysel veri toplama ve yorumlama becerisi kazandırılır. Öğrencilerin, mühendislik problemlerini test verileriyle analiz edebilmesi ve uygun test planları oluşturabilmesi hedeflenir.

Dersin Öğrenme Kazanımları

1   Temel mühendislik bilgilerini havacılıkla ilgili problemlere uygulayabilme becerisi
2   Deney yapma, veri toplama, analiz etme ve yorumlama becerisi
3   Mühendislik problemlerini tanımlama, formüle etme ve çözme becerisi
4   Disiplinler arası ve çok paydaşlı mühendislik takımlarında etkin çalışma yürütebilme
5   Mühendislik test sonuçlarını teknik rapor haline getirme ve mühendislik diliyle sözlü/sunumsal olarak aktarabilme
6   Yeni test yöntemleri, ölçüm teknikleri ve sistemleri hakkında sürekli gelişime açık olma ve güncel bilgileri takip etme yetkinliği
7   Gerçekleştirilen testlerin sonuçlarının yapısal, operasyonel ve sertifikasyon süreçlerine etkisini değerlendirebilme
8   Modern mühendislik araçlarını, test cihazlarını ve ölçüm sistemlerini etkin şekilde kullanabilme

Dersin Öğretim Türü

Örgün Öğretim

Dersin Önkoşulu/Önkoşulları

Yok

Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar

Yok

Ders İçeriği

Hafta Konular Açıklama
1 DERSE GİRİŞ VE GENEL TANITIM Mekanik testlerin havacılıktaki yeri, test seviyeleri (malzeme, komponent, sistem, tam yapı), dersin kapsamı ve hedefleri.
2 MALZEME DAVRANIŞI VE STATİK DAYANIM TEMELLER Gerilme-şekil değiştirme ilişkisi, elastik ve plastik deformasyon, mühendislik ve gerçek gerilme kavramları, çekme, basma ve eğme yükleme türleri.
3 HAVACILIK YAPILARI VE YÜKLEME SENARYOLARI Uçak yapısal bileşenleri (kanat, gövde, iniş takımı, bağlantılar), uçuş ve yer yükleri, limit ve maksimum yük tanımları, yükleme durumları.
4 MALZEME DÜZEYİNDE STATİK TESTLER Çekme, basma ve eğme testlerinin standartlara uygun olarak uygulanması (ASTM/DIN), test sonuçlarının değerlendirilmesi, örnek veri yorumlaması.
5 KOMPONENT VE TAM ÖLÇEKLİ (FULL SCALE) STATİK TESTLER Büyük yapısal parçalar üzerinde yapılan testler (kanat, pervane, yatay/dikey stabilizatör, radome). Tüm hava aracı gövdesi üzerinde yapılan tam ölçekli statik testler. Test fikstürleri ve yükleme senaryoları.
6 ÖLÇÜM SİSTEMLERİ I STRAİN GAGE VE TEST MAKİNELERİ Strain gage prensibi, yapıştırma teknikleri, köprü devresi kurulumu. Test makineleri (üniversal ve servo-hidrolik sistemler), yük hücresi, tutucu çene ve fikstür uygulamaları.
7 ÖLÇÜM SİSTEMLERİ II DEPLASMAN, AÇI, İVME ÖLÇERLER VE YARDIMCI DONANIMLAR LVDT, açı ölçerler, ivme ölçerler, veri toplama sistemleri, ölçüm sistemlerinin test süreçlerine entegrasyonu.
8 YORULMA MEKANİĞİNE GİRİŞ Yorulma olgusu, S-N eğrisi, yorulma limiti kavramı, çatlak başlama ve ilerleme süreçleri üzerine temel bilgiler.
9 YORULMA TESTLERİ VE UYGULAMALARI Sabit ve değişken yük altında yapılan yorulma testleri, çevrim sayısı, yük oranı, uçuş profiline dayalı yorulma senaryoları.
10 YORULMA ÖMRÜ HESAPLAMALARI TEMEL YÖNTEMLER Yük spektrumu tanımı, gerilme geçmişi, ömür tahmini için temel teorik yöntemler ve örnek uygulamalar.
11 MALZEME SEÇİMİ VE YAPISAL DAYANIM ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ Havacılıkta kullanılan metal alaşımları ve kompozitlerin mekanik davranışları, yorulma ve statik dayanım açısından değerlendirme, uygulama alanları.
12 KUŞ ÇARPMASI VE DARBE TESTLERİ Kuş çarpmasının fiziksel etkileri, test sistemleri (gaz tabancası, yüksek hızlı kamera), havacılıktaki uygulama örnekleri.
13 TİTREŞİM (VİBRASYON) TESTLERİ VE MODAL ANALİZ Shaker sistemleri, doğal frekansların belirlenmesi, sinüs ve rastgele titreşim testleri, modal test uygulamaları ve frekans cevabı.
14 MEKANİK SİSTEM TESTLERİ (FLAP, SPOİLER, İNİŞ TAKIMI VB.) Hareketli mekanik sistemlerin (aktüatörlü yapılar) yük altında test edilmesi, servo-hidrolik test sistemleri ile işlevsel testler, dayanım ve çalışma doğrulama süreçleri.
15 YARIYIL SONU SINAVI

Ders İçin Önerilen Kaynaklar

Materials Science and Engineering, Callister
Engıneerıng Mechanıcs Statıcs And Dynamıcs, Hibbeler
Mechanıcs Of Materıals, Beer
Statıcs And Mechanıcs Of Materıals, Hibbeler

Öğrenme ve Öğretme Yöntemleri

Ders konuları sunumlarla aktarılacak ve uygulama örnekleri sunulacaktır.

Değerlendirme Yöntemleri

SIRA NO KISA KOD UZUN ADI FORMUL
1 MTE MIDTERM EXAM
2 ASG ASSIGNMENT
3 FIN FINAL EXAM
4 FCG FINAL COURSE GRADE MTE * 0.25 + ASG * 0.25 + FIN * 0.50
5 RST RESIT
6 FCGR FINAL COURSE GRADE (RESIT) MTE * 0.25 + ASG * 0.25 + RST * 0.50


Değerlendirme Yöntemlerine İliskin Aciklamalar

Yok

Değerlendirme Kriteri

Ders öğrenme çıktıları sınavlarla değerlendirilecektir.

Dersin Öğretim Dili

Türkçe

Derse İlişkin Politika ve Kurallar

İlan Edilecektir.

Dersin Öğretim Üyesi İletişim Bilgileri

İlan Edilecektir.

Ders Öğretim Üyesi Görüşme Gün ve Saatleri

İlan Edilecektir.

Staj Durumu

YOK

İş Yükü Hesaplaması

Etkinlikler Sayısı Süresi (saat) Toplam İş Yükü (saat)
Ders Anlatımı 14 2 28
Vize Sınavına Hazırlık 1 14 14
Final Sınavına Hazırlık 1 14 14
Sınıf içi uygulamalar 2 5 10
Vize Sınavı 1 2 2
Final Sınavı 1 2 2
TOPLAM İŞ YÜKÜ (saat) 70

Program ve Öğrenme Kazanımları İlişkisi

PK/ÖKPK.1PK.2PK.3PK.4PK.5PK.6PK.7PK.8PK.9PK.10PK.11
ÖK.143
ÖK.2334
ÖK.334
ÖK.444
ÖK.54
ÖK.62
ÖK.7
ÖK.84