Dokuz Eylül Üniversitesi Ders Katoloğu / Bilgi Paketi

Ders Bilgileri

Ders Kodu	Ders Adı	Ders Türü	D	U	L	AKTS
İLS 4508	Türkiye'de Alevilik ve Bektaşilik Tarihi	SEÇMELİ	2	0	0	5

Dersi Veren Birim

İlahiyat

Dersin Düzeyi

Lisans

Ders Koordinatörü

DR. ÖĞR. ÜYESİ HALİL OCAK

Dersi Alan Birimler

İlahiyat
İlahiyat (İ.Ö)
İlahiyat (M.T.O.K.) (İ.Ö)
İlahiyat (M.T.O.K.)

Dersin Amacı

Türkiye nin önemli sosyal gerçekliklerinden biri olan Alevîlik ve Bektaşîliğin ortaya çıkışı, teşekkülü, tarihi seyri, günümüzdeki durumu, inançları, ibadet ya da adâb ve erkânları hakkında temel ve ileri düzeyde bilgileri vermektir. Ayrıca oluşturduğu dini/kültürel kimlik, temel kaynakları, ilişkilileri, kurumları, modern dönemdeki talepleri bu ders çerçevesinde ele alınır.

Dersin Öğrenme Kazanımları

1	Alevi ve Bektaşi ayrımı, ortak ve farklı alanlarını tahlil eder
2	Aleviliğin mevcut formuna gelişinden önce sahip olduğu form, dönemin siyasi olaylarının dini kültürü şekillendirmedeki etkisini anlar.
3	Alevîlik ve Bektaşîliğin esasları ile adâb ve erkânları hakkında bilgi sahibi olur.
4	Aleviliğin ve Bektaşiliğin yayıldığı ve temsil edildiği coğrafya ve kurumlar hakkında bilgi sahibi olur.

Dersin Öğretim Türü

Örgün Öğretim

Dersin Önkoşulu/Önkoşulları

Yok

Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar

Yok

Ders İçeriği

Hafta	Konular	Açıklama
1	Alevîlik ve Bektaşîlik: Temel Kavramlar, Kaynaklar ve Sorunlar
2	Türkmenler ve Osmanlılar ve Safeviler ve Aleviliğin Kökeni Sorunu
3	Alevi/Kızılbaş Düşüncenin Temel Bileşenleri: İslam, Şia, Tasavvuf, Türk Töresi
4	Alevilik Üzerinde Gayr-i Sünni Unsurların Tesiri
5	Tarihsel Süreçte Ayaklanmalar, Rahatsızlıklar ve Sebepleri
6	Bektaşiliğin Teşekkülü
7	Bektaşilik-Kızılbaşlık ilişkileri
8	Cumhuriyet döneminde Bektaşilik ve Balkanlarda Bektaşiliğin Durumu
9	Alevi-Bektaşiliğin Yazılı Kaynakları
10	Kızılbaşlık ve Bektaşilik: Farklılıklar ve Benzerlikler
11	Tasavvufi Unsurlar - Şii Unsurlarla Etkileşim
12	Cumhuriyet döneminde Alevilik, Aleviliğin kamusal alana açılması
13	Aleviliğin İnanç ve İbadet Boyutu
14	Adap-Erkan ve Sosyal Yaşam Pratikleri

Ders İçin Önerilen Kaynaklar

E. Ruhi FIĞLALI, Türkiye de Alevilik Bektaşilik, İzmir 2006.
Doğan KAPLAN, Yazılı Kaynaklarına Göre Alevîlik, Ankara 2010.
Irene, Melikoff, Uyur İdik Uyardılar, Demos yayınları, 2015..
Ahmet Yaşar Ocak, Alevi-Bektaşi İnançlarının İslam Öncesi Temelleri,, İletişim Y.
İlyas ÜZÜM, Günümüz Aleviliği, İstanbul 1997.
İlyas Üzüm Tarihsel ve Kültürel Boyutlarıyla Alevilik, İst. 2007
A. Yaşar OCAK, Babaîler İsyanı, İstanbul 2000.
Saim SAVAŞ, XVI: Asırda Anadolu da Alevîlik, Ankara 2002.
Necdet SUBAŞI, Alevi Modernleşmesi, Ankara 2005. 10
Rıza Yıldırım, Aleviliğin Doğuşu, İletişim Yayınları 2005.
Rıza Yıldırım, Bektaşiliğin Doğuşu, İletişim Yayınları 2021.
Rıza Yıldırım, Geleneksel Alevilik, İletişim Yayınları 2020.
Yusuf Ziya Yörükan, Anadoluda Aleviler ve Tahtacılar, Haz. Turhan Yörükan, Kültür Bakanlığı Yaynları, Ankara 1998.

Öğrenme ve Öğretme Yöntemleri

Anlatma, Araştırma, Soru-Cevap, Slayt-Sunum

Değerlendirme Yöntemleri

SIRA NO	KISA KOD	UZUN ADI	FORMUL
1	MTE	MIDTERM EXAM
2	FIN	FINAL EXAM
3	FCG	FINAL COURSE GRADE	MTE * 0.40 + FIN * 0.60
4	RST	RESIT
5	FCG	FINAL COURSE GRADE	MTE * 0.40 + BUT * 0.60

Değerlendirme Yöntemlerine İliskin Aciklamalar

Öğrenciler Alevilik Bektaşilik hususunda bilgi ve yetkinliklerini geliştirirler. Konuyla ilgili değerlendirme ve yorum yapabilir hale gelirler.

Değerlendirme Kriteri

Öğrencilerin başarısı ara sınav ve yarıyıl sonu sınavı ile dersteki performansına göre değerlendirilir.

Dersin Öğretim Dili

Türkçe

Derse İlişkin Politika ve Kurallar

İlan Edilecektir.

Dersin Öğretim Üyesi İletişim Bilgileri

halil.ocak@deu.edu.tr

Ders Öğretim Üyesi Görüşme Gün ve Saatleri

İlan edilecektir.

Staj Durumu

YOK

İş Yükü Hesaplaması

Etkinlikler	Sayısı	Süresi (saat)	Toplam İş Yükü (saat)
Ders Anlatımı	14	2	28
Haftalık Ders öncesi/sonrası hazırlıklar	14	4	56
Vize Sınavına Hazırlık	1	5	5
Final Sınavına Hazırlık	1	10	10
Web'de Tarama ve Kütüphane Çalışması	4	2	8
Kitap Okuma	4	4	16
Vize Sınavı	1	1	1
Final Sınavı	1	1	1
TOPLAM İŞ YÜKÜ (saat)			125

Program ve Öğrenme Kazanımları İlişkisi

PK/ÖK	PK.6	PK.8	PK.9
ÖK.1	4	5	2
ÖK.2	4	5	2
ÖK.3	4	5	2
ÖK.4	4	5	2

DERS ADI

DERECE PROGRAMLARI