DERS ADI

: Sanat ve Matematik

DERECE PROGRAMLARI

Ders Bilgileri

Ders Kodu Ders Adı Ders Türü D U L AKTS
GKD 6000 Sanat ve Matematik SEÇMELİ 2 0 0 3

Dersi Veren Birim

Buca Eğitim Fakültesi

Dersin Düzeyi

Lisans

Ders Koordinatörü

DR. ÖĞR. ÜYESİ YUSUF ERKUŞ

Dersi Alan Birimler

Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Öğretmenliği
Türkçe Öğretmenliği
Müzik Öğretmenliği
Biyoloji Öğretmenliği
Kimya Öğretmenliği
Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği
Coğrafya Öğretmenliği
Fizik Öğretmenliği
Matematik Öğretmenliği
Okul Öncesi Öğretmenliği
İlköğretim Matematik Öğretmenliği
Özel Eğitim Öğretmenliği
Buca Eğitim Fakültesi
Sınıf Öğretmenliği
Fen Bilgisi Öğretmenliği
Tarih Öğretmenliği
Sosyal Bilgiler Öğretmenliği
Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık
Resim - İş Öğretmenliği

Dersin Amacı

Bu dersin temel amacı, öğretmen adaylarının matematiksel kavramların ve düşünme biçimlerinin sanatsal yaratıcılık, estetik anlayış ve farklı sanat formları üzerindeki etkilerini keşfetmelerini sağlamaktır. Öğrencilerin, matematik hakkında ön bilgileri olmasa dahi, sanat eserlerinde gizli olan matematiksel yapıları fark etmeleri, bu yapıların sanatsal ifadeye nasıl katkıda bulunduğunu anlamaları ve kendi sanatsal üretimlerinde bu ilkeleri bilinçli bir şekilde kullanabilmeleri hedeflenmektedir. Ders, teorik bilgilerin yanı sıra uygulamalı atölye çalışmalarıyla öğrencilerin hem analitik hem de yaratıcı becerilerini geliştirmeyi amaçlar.

Dersin Öğrenme Kazanımları

1   Sanat ve matematik arasındaki temel kavramları, tarihsel bağlantıları ve disiplinlerarası ilişkiyi tanımlayabilir.
2   Farklı sanat eserlerinde (resim, heykel, mimari, tekstil, dijital sanat vb.) ve doğada bulunan temel matematiksel prensipleri (simetri, oran, örüntü, perspektif, fraktal, geometrik şekiller vb.) ayırt edebilir ve analiz edebilir.
3   İslam sanatındaki geometrik desenler gibi kültürel mirasın matematiksel temellerini anlayabilir ve bu desenlerin estetik değerini yorumlayabilir.
4   Temel geometrik ve matematiksel kavramları (örneğin simetri, tesselasyon, origami, İslami geometrik desen çizimi) kullanarak kendi özgün sanatsal çalışmalarını tasarlayabilir ve üretebilir.
5   Matematiksel düşüncenin sanatsal ifade, problem çözme ve estetik algı süreçlerine nasıl katkıda bulunduğunu açıklayabilir.
6   Sanat ve matematik ilişkisi üzerine eleştirel düşünebilir, farklı bakış açılarını değerlendirebilir ve kendi sanatsal projesini bu bağlamda geliştirip sunabilir.

Dersin Öğretim Türü

Örgün Öğretim

Dersin Önkoşulu/Önkoşulları

Yok

Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar

Yok

Ders İçeriği

Hafta Konular Açıklama
1 Tanışma ve Derse Giriş Dersin amacı, kapsamı, öğrenme hedefleri, değerlendirme yöntemleri, beklentiler. Öğrencilerle tanışma ve dersle ilgili ön beklentilerinin alınması.
2 Matematik ve Sanat İlişkisine Genel Bakış Sanat ve matematiğin tarihsel ve kavramsal kesişim noktaları. Önemli figürler ve eserler üzerinden genel bir perspektif sunumu. Matematiksel düşüncenin sanatsal yaratıcılığı nasıl beslediğine dair örnekler.
3 Sanatta Simetri ve Denge Simetri türleri (yansıma, dönme, öteleme), denge unsurları. Doğadan ve sanattan (mimari, resim, tekstil) örneklerle analiz. *Etkinlik: Basit simetrik desenler oluşturma veya çevredeki simetri örneklerini fotoğraflayıp sunma.*
4 Altın Oran ve Fibonacci Dizisi Altın oranın tanımı, Fibonacci dizisiyle ilişkisi. Doğada (ayçiçeği, kozalak vb.) ve sanatta (Parthenon, Mona Lisa vb.) kullanımına dair örneklerin incelenmesi. *Etkinlik: Altın oranı kullanarak basit kompozisyonlar oluşturma veya bilinen bir eserde altın oranı arama.*
5 Perspektif ve Mekân Algısı Tek ve çift kaçışlı perspektifin temelleri. Sanatta derinlik ve üç boyutlu mekân yanılsamasının nasıl yaratıldığına dair örnekler. *Etkinlik: Basit geometrik cisimlerle tek kaçışlı perspektif çizim alıştırmaları.*
6 Döşemeler ve Tesselasyonlar Periyodik ve aperiyodik döşemeler, Escher'in çalışmaları. Düzlemi boşluksuz kaplayan şekillerin matematiksel prensipleri. *Etkinlik: Kendi motiflerini kullanarak basit bir tesselasyon (döşeme) tasarım atölyesi. *
7 Fraktallar ve Doğadaki Örüntüler Fraktal geometrinin temel kavramları, kendini tekrar eden desenler. Doğadan (kar tanesi, brokoli, ağaç dalları) ve sanattan (Pollock vb.) örnekler. *Etkinlik: Basit fraktal çizim çalışması (örn: Koch kar tanesi veya Sierpinski üçgeninin ilk adımları). *
8 Vize Sınavı İlk 7 haftanın konularını kapsayan, öğrencilerin temel kavramları anlama ve sanatsal örneklerle ilişkilendirme becerilerini ölçen ara sınav.
9 Origami Sanatı ve Matematik Katlama sanatının geometrik prensipleri. Düz bir kağıttan üç boyutlu formlar elde etmenin ardındaki matematik. *Etkinlik: Temel origami figürleri (turna, kutu vb.) ve basit modüler origami yapımı. *
10 Geometrik Soyutlama ve Modern Sanat Soyut sanatta geometrik formların (çizgi, kare, daire vb.) kullanımı. Mondrian, Kandinsky, Malevich gibi sanatçıların eserlerinin matematiksel açıdan incelenmesi. *Etkinlik: Belirli geometrik formları kullanarak soyut bir kompozisyon oluşturma.*
11 İslam Sanatında Geometrik Desenler İslam sanatında geometrinin önemi, temel geometrik şekillerin (yıldızlar, çokgenler) kullanımı, simetri ve tekrar. Girih desenlerine ve İslami bezeme sanatının matematiksel temellerine giriş. *Etkinlik: Pergel ve cetvel kullanarak temel bir İslami geometrik desen (örneğin 6'lı veya 8'li yıldız motifi) çizim atölyesi.
12 Sanatta Matematiksel Dönüşümler Öteleme, dönme, yansıma, ölçekleme gibi temel geometrik dönüşümlerin sanat eserlerindeki (özellikle desenler, süslemeler ve modern sanatta) kullanımı. *Etkinlik: Bir motife çeşitli dönüşümler uygulayarak yeni desenler yaratma.*
13 Dijital Sanatta Matematik Kullanımı ve Proje Atölyesi Algoritmik sanat, üretken sanat (generative art) kavramlarına giriş. Matematiksel formüllerle dijital ortamda sanat üretme. *Etkinlik: Basit bir dijital sanat aracıyla (ücretsiz yazılımlar veya web tabanlı araçlar) geometrik desenler oluşturma ve final projesi için fikir geliştirme atölyesi.*
14 Öğrenci Projeleri Sunumu ve Sergisi Öğrencilerin dönem boyunca hazırladıkları, matematiksel bir kavramı temel alan sanatsal projelerinin (çizim, tasarım, model, dijital eser vb.) sunulması, tartışılması ve mini bir sergi düzenlenmesi.
15 Final Değerlendirmesi ve Ders Kapanışı Proje teslimleri ve/veya final sınavı. Dersin genel bir değerlendirmesi, öğrenilenlerin pekiştirilmesi, sanat ve matematik ilişkisi üzerine genel bir tartışma ve geri bildirimlerin alınması.

Ders İçin Önerilen Kaynaklar

Ders İçin Önerilen Kaynaklar:
1. Temel Ders Notları ve Sunumlar:
* Öğretim üyesi tarafından hazırlanan, her haftanın konusunu kapsayan ders notları ve görsel sunumlar (PowerPoint, PDF vb.).
2. Kitaplar (Örnekler, hem Türkçe hem İngilizce kaynaklar düşünülebilir):
* Coxeter, H.S.M. Introduction to Geometry (İlgili bölümleri)
* El-Said, Issam & Parman, Ayşe. Geometric Concepts in Islamic Art.
* Broug, Eric. Islamic Geometric Patterns.
* Livio, Mario. The Golden Ratio: The Story of Phi, the World's Most Astonishing Number.
* Doczi, György. The Power of Limits: Proportional Harmonies in Nature, Art, and Architecture.
* Kaplan, Craig S. Introductory Tesselation Theory for Computer Graphics. (Daha çok dijital odaklı ama temel kavramlar için faydalı)
* Lang, Robert J. Origami Design Secrets: Mathematical Methods for an Ancient Art.
* Mandelbrot, Benoît B. The Fractal Geometry of Nature. (Kavramsal olarak)
* Çeşitli sanat tarihi kitaplarında matematiksel analiz içeren bölümler.
* Popüler bilim ve matematik kitapları (örneğin TÜBİTAK yayınları arasından ilgili olanlar).
3. Makaleler ve Web Kaynakları:
* Akademik Makaleler: JSTOR, Academia.edu, Google Scholar gibi platformlarda "mathematics and art", "geometry in art", "Islamic patterns" gibi anahtar kelimelerle bulunabilecek makaleler.
* Web Siteleri:
* The Mathematical Art Galleries (bridgesmathart.org)
* Art of Islamic Pattern (artofislamicpattern.com)
* Wolfram MathWorld (mathworld.wolfram.com) - Matematiksel kavramlar için.
* Khan Academy (Sanat Tarihi ve Matematik bölümleri)
* Müze web siteleri (Metropolitan Museum of Art, Louvre, British Museum vb. eser incelemeleri için).
* GeoGebra (geogebra.org) Geometrik çizimler ve keşifler için.
* Videolar:
* Numberphile, 3Blue1Brown gibi matematik odaklı YouTube kanallarının ilgili videoları.
* Sanat ve matematik üzerine belgeseller veya TED konuşmaları.
4. Yazılımlar ve Araçlar (Etkinlikler için):
* GeoGebra: Dinamik geometri yazılımı (ücretsiz).
* Ücretsiz Çizim Programları: Krita, GIMP, Inkscape (dijital sanat ve desen tasarımı için).
* Web Tabanlı Araçlar: Çeşitli fraktal jeneratörleri, tesselasyon oluşturma araçları, online geometrik çizim platformları.
* Origami Simülatörleri: (İsteğe bağlı)
5. Sanatsal Malzemeler (Atölye Çalışmaları için):
* Çizim kağıtları (A4, A3, eskiz defteri)
* Kurşun kalemler (çeşitli sertliklerde), silgi
* Pergel, cetvel (30cm, T-cetveli), gönye (45 ve 30-60 derece)
* Renkli kalemler, markörler, keçeli kalemler
* Origami kağıtları (farklı renk ve boyutlarda)
* Makas, maket bıçağı, kesim matı, yapıştırıcı
* İsteğe bağlı: Suluboya, guaj boya, akrilik boya ve fırçalar
* Milimetrik kağıt

Öğrenme ve Öğretme Yöntemleri

Bu derste, öğrencilerin sanat ve matematik arasındaki ilişkiyi derinlemesine kavramaları ve deneyimlemeleri için çeşitli öğrenme ve öğretme yöntemleri bütünleşik bir yaklaşımla kullanılacaktır. Teorik bilgiler, zengin görsel sunumlar ve sanat eseri analizleriyle aktarılacak, öğrencilerin aktif katılımını teşvik eden tartışmalarla pekiştirilecektir. Bu teorik temelin üzerine öğrenciler, uygulamalı atölye çalışmalarıyla matematiksel ilkeleri bizzat sanatsal üretim süreçlerinde kullanarak keşfetme ve yaratma fırsatı bulacaklardır. Dönem sonunda ise bireysel projelerle öğrendiklerini özgün bir sanatsal ifadeye dönüştürmeleri hedeflenecektir.

Değerlendirme Yöntemleri

SIRA NO KISA KOD UZUN ADI FORMUL
1 MTE Midterm Exam
2 DTK Other Activity
3 FN Semester final exam
4 BNS BNS Student examVZ * 0.30 + Student examDTK * 0.10 + FN * 0.60
5 BUT Make- up note
6 BBN End of make-up grade Student examVZ * 0.30 +Student examDTK * 0.10 + BUT * 0.60


Değerlendirme Yöntemlerine İliskin Aciklamalar

Yok

Değerlendirme Kriteri

İlan Edilecektir.

Dersin Öğretim Dili

Türkçe

Derse İlişkin Politika ve Kurallar

İlan Edilecektir.

Dersin Öğretim Üyesi İletişim Bilgileri

yusuf.erkus@deu.edu.tr

Ders Öğretim Üyesi Görüşme Gün ve Saatleri

İlan Edilecektir.

Staj Durumu

YOK

İş Yükü Hesaplaması

Etkinlikler Sayısı Süresi (saat) Toplam İş Yükü (saat)
Ders Anlatımı 13 2 26
Ödev Hazırlama 2 7 14
Vize Sınavına Hazırlık 1 10 10
Final Sınavına Hazırlık 1 10 10
Haftalık Ders öncesi/sonrası hazırlıklar 13 1 13
Final Sınavı 1 1 1
Vize Sınavı 1 1 1
TOPLAM İŞ YÜKÜ (saat) 75

Program ve Öğrenme Kazanımları İlişkisi

PK/ÖKPK.1PK.2PK.3PK.4PK.5PK.6PK.7PK.8PK.9PK.10PK.11PK.12PK.13PK.14PK.15PK.16
ÖK.11111111111111454
ÖK.21111111111111454
ÖK.31111111111111454
ÖK.41111111111111454
ÖK.51111111111111454
ÖK.61111111111111454

İLETİŞİM BİLGİLERİMİZ
Dokuz Eylül Üniversitesi Cumhuriyet Bulvarı No: 144 35210 Alsancak / İZMİR
Telefon: +90(232) 412 12 12 - Faks: +90 (232) 464 81 35

Copyright 2015 DEÜ. BİD

ANASAYFA / ÜNİVERSİTE HAKKINDA / DERECE PROGRAMLARI / ÖĞRENCİ İÇİN GENEL BİLGİLER / ULUSLARARASI İLİŞKİLER