Dokuz Eylül Üniversitesi Ders Katoloğu / Bilgi Paketi

Ders Bilgileri

Ders Kodu	Ders Adı	Ders Türü	D	U	L	AKTS
MZC 2013	Bizans Sanatı I	ZORUNLU	2	0	0	4

Dersi Veren Birim

Müzecilik

Dersin Düzeyi

Lisans

Ders Koordinatörü

DOÇ. DR. ZEYNEP ÇAKMAKÇI

Dersi Alan Birimler

Müzecilik

Dersin Amacı

4.-15.yüzyıllar arasında, başta Anadolu olmak üzere, Bizans İmparatorluğu nun sanat geleneklerini ortaya koyarak, tarihi, coğrafi, kültürel ve sosyal girdiler doğrultusunda sanat serlerinin tanıtılmasıdır.

Dersin Öğrenme Kazanımları

1	Bizans sanatı terminolojisini kavrama
2	Bizans mimarisinin farklı yapı türlerini öğrenme
3	Bizans mimarisinin bölgesel ve dönemsel farklılıklarını kavrama
4	Bizans Dönemi İstanbul'unun tarihsel topografyası ve yapıları hakkında bilgi edinme
5	Bizans kültürel mirasının ülkemizdeki tarihsel ve kültürel önemini kavrama ve koruma bilinci oluşturma

Dersin Öğretim Türü

Örgün Öğretim

Dersin Önkoşulu/Önkoşulları

Yok

Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar

Yok

Ders İçeriği

Hafta	Konular	Açıklama
1	Bizans Sanatının tanımı ve Bizans Sanatının Dünyada ve Türkiye'de ortaya çıkışı. Bizans Sanatı Dönemleri.
2	Konstantin'in kenti kuruşu ve Erken Bizans dönemi İstanbul panoraması hakkında bilgi ,Konstantinopolis surları, tarihçesi ve mimarisi (Görsel malzeme eşliğinde).
3	Mese ve Forumlar, Konstantinopolis Hipodromu, tarihsel evreleri Tarihçesi ve Mimarisi (Görsel malzeme eşliğinde)
4	Bizans mimarisinde ilk Kiliseler: Bazilikalar. Roma döneminin mahkeme ve toplantı yapıları olan bazilikaların, Hristiyan mimarisine adaptasyonu. Yapı Malzemeleri-teknikler. (görsel malzeme eşliğinde (Görsel malzeme eşliğinde)
5	Kilise plan tipi ve terminolojisinin anlatımı, kilisededeki, litürjik mekan ve elemanların örneklerle kavranması
6	Örtü sitemine göre bazilikaların gruplanması Helenistik bazilikalar / İtalya ve Yunanistan örnekleri (Görsel malzeme eşliğinde).
7	Tonozlu bazilikalar/ Karaman ve Karadağ Kiliseleri
8	Ara sınav
9	Kubbeli Bazilikalar: Ortaya çıkışı, tanımı, Mimari Özellikleri.Konstantinopolis/İstanbul Hagia Sophia Kilisesi. İnşa evreleri, plan ve süsleme özellikleri) (görsel malzeme eşliğinde).
10	Merkezi planlı Yapılar: Genel bilgi. Plan tipleri ve işlevleri yönünden yapılarının sınıflandırılması. (İtalya örnekleri) (görsel malzeme eşliğinde).
11	İkonoklazma dönemi sanat ve yapı faaliyetleri (Görsel malzeme eşliğinde).
12	Orta Bizans dönemine giriş, Dönem karakteristiği olan Kapalı yunan haçı plan tipi ve farklı varyasyonlarının anlatımı (Görsel malzeme eşliğinde).
13	Orta Bizans dönemi kapalı yunan haçı planlı İstanbul Bizans manastırları
14	Geç Dönem Bizans Mimarisine giriş bu dönemin kültür sanat ve yapı faaliyetleri hakkında bilgi
15	Geç Dönem Bizans Mimarisine giriş bu dönemin kültür sanat ve yapı faaliyetleri hakkında bilgi
16	Final

Ders İçin Önerilen Kaynaklar

S. Eyice, Son Devir Bizans Mimarisi, İstanbulda Palaiologoslar Devri Anıtları, İstanbul 1980.
T. F. Mathews, The Early Churches of Constantinople Architecture and Liturgy, Pennsilvenia, 1980.
C.L. Striker, The Myralaion (Bodrum Camii) in İstanbul, Princeton Univ.Press, New Jersey, 1981.
R. Krautheimer, Early Christian and Byzantine Architecture, Yale University Press, 1984
R. G. Ousterhoud, The Architecture of Kariye Camii in İstanbul, Dumbarton Oaks Studies, XXV, 1987
E.Akyürek, Bizansta Sanat ve Ritüel, İstanbul 1996.
W. Müler- Wiener, İstanbulun Tarihsel Topografyası,Yapıkredi Yayınları, İstanbul 2002.
C. Mango, Bizans Mimarisi, Ankara, 2006.
C. Mango, Bizans - Yeni Roma İmparatorluğu,Yapıkredi Yayınları, İstanbul 2008.
J. Kostenec, Bizans Yürüyüş Yolu: Büyük Saray Bölgesi, ed. T. Öner, İst. 2008
B.Pitarakis (ed.) Hipodrom/Atmeydanı I-II : İstanbul un Tarih Sahnesi, Suna ve İnan Kıraç Vakfı, istanbul 2010.
S. Doğan, Ayasofya ve Fossati Kardeşler, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul 2011
A. Pralong (ed.),Bizans Yapılar, Meydanlar,Yaşamlar, Kitap Yayınevi, İstanbul 2011
R.Ousterhout, Bizans ın Yapı Ustaları, Koç Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2016.
H.Maguire-R. Ousterhout (ed.) Konstantinopolis: Şehrin Dokusu: Dumbarton Oaks Seminerleri, Alfa Yayınları, İstanbul 2016
J. Haldon,Bizans Tarih Atlası, Alfa Yayınları, İstanbul 2017)
P.Magdalino, Ortaçağda İstanbul: Altıncı ve On Üçüncü Yüzyıllar Arasında Konstantinopolis'in Kentsel Gelişimi: Altıncı ve On Üçüncü Yüzyıllar Arasında Konstantinopolis'in Kentsel Gelişimi,Koç Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2017.
E.Akyürek, K.Durak (ed.), Bizans Dönemi'nde Anadolu Anatolia in the Byzantine Period, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2021.
A. Oğuz Alp (Ed.),Erken Hıristiyan ve Bizans Mimarlığına Giriş, İstanbul 2022.
K.Durak, N.Necipoğlu, T.Uyar (ed.), Türkiye de Bizans ÇalışmalarıYeni Araştırmalar, Farklı Eğilimler,Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2022.

ONLINE KAYNAKLAR
*Büyük İstanbul Tarihi / Cilt 1 (Bizans İstanbulu ve Topografya ve Yerleşim) https://istanbultarihi.ist/20-bizans-istanbulu-topografya-ve-yerlesim
*Büyük İstanbul Tarihi / Cilt 5 (Bizans Konstantinopolisinde Kilise, Ev ve Günlük Hayatta Din) https://istanbultarihi.ist/151-bizans-konstantinopolisinde-kilise-ev-ve-gunluk-hayatta-din
*Büyük İstanbul Tarihi / Cilt 8 (İstanbul'un Bizans Dönemi Mimarisi) https://istanbultarihi.ist/298-istanbulun-bizans-donemi-mimarisi
*Büyük İstanbul Tarihi / Cilt 8 (Ayasofya) https://istanbultarihi.ist/300-ayasofya

Öğrenme ve Öğretme Yöntemleri

1. Power Point sunumları
2. Anlatma
3. Soru-cevap
4.Kütüphane Araştırmaları

Değerlendirme Yöntemleri

SIRA NO	KISA KOD	UZUN ADI	FORMUL
1	VZ	Vize
2	FN	Final
3	BNS	BNS	VZ * 0.40 + FN * 0.60
4	BUT	Bütünleme Notu
5	BBN	Bütünleme Sonu Başarı Notu	VZ * 0.40 + BUT * 0.60

Değerlendirme Yöntemlerine İliskin Aciklamalar

Yok

Değerlendirme Kriteri

Arasınav ve Finalde sorulacak sorular ile değerlendirilecektir.

Dersin Öğretim Dili

Türkçe

Derse İlişkin Politika ve Kurallar

Dönem boyunca derslerin %70'ine devam etme sorumluluğu öğrenciye aittir. Ders saatine ve varsa ödev teslimi ile ilgili belirtilen zamana uyulmalıdır. Derslerde ve sınavlarda meydana gelebilecek etik dışı davranışlar konusunda ilgili yönetmelik çerçevesinde hareket edilecektir. DEÜ Edebiyat Fakültesi öğretim ve sınav uygulama esasları yönetmeliğini http://web.deu.edu.tr/edebiyat adresinden temin edebilirsiniz.

Dersin Öğretim Üyesi İletişim Bilgileri

Doç. Dr. Zeynep ÇAKMAKÇI
zeynep.cakmakci@deu.edu.tr
0 (232) 301 94 26

Ders Öğretim Üyesi Görüşme Gün ve Saatleri

Görüşme günleri her dönem için belirlenir ve dönem başında öğrenciye duyurulur.

Staj Durumu

YOK

İş Yükü Hesaplaması

Etkinlikler	Sayısı	Süresi (saat)	Toplam İş Yükü (saat)
Ders Anlatımı	14	2	28
Vize Sınavına Hazırlık	1	15	15
Final Sınavına Hazırlık	1	15	15
Haftalık Ders öncesi/sonrası hazırlıklar	13	2	26
Ödev Hazırlama	1	14	14
Vize Sınavı	1	1	1
Final Sınavı	1	1	1
TOPLAM İŞ YÜKÜ (saat)			100

Program ve Öğrenme Kazanımları İlişkisi

PK/ÖK	PK.1	PK.2	PK.3	PK.4	PK.6	PK.7	PK.8	PK.10
ÖK.1		5	5					5
ÖK.2	5				5	5
ÖK.3			5	5			4
ÖK.4				4		5
ÖK.5				4			4

DERS ADI

DERECE PROGRAMLARI